Són - 01.01.2014, Page 60

58 Þorgeir sigurðsson
Eigi mun, þótt œgir
ǫrbeiðanda reiðisk,
bríkruðr bǫðvar jǫkla
beinrangr framar ganga.
Oddi kvað:
Stendr ok hyggr at hǫggva
herðilútr með sverði
bandalfr beiði­Rindi
Baldrs við dyrr á tjaldi.
Firum mun hann með hjǫrvi
hættr; nús mál, at sættisk
hlœðendr hleypiskíða
hlunns, áðr geigr sé unninn.
(Finnbogi Guðmundsson 1965:202–203, Jesch 2009a:590–591,
Jesch 2009b:614–616)
Jarlinn og Oddi ortu vísur um veggtjald sem líklega var hengt upp til
skrauts um jól í Orkneyjum. Í vísunum kemur fram að á veggtjaldinu var
mynd af manni með sverð reitt til höggs. Í skjálfhendum vísu helmingi
er þriðja vísu orð jafnan skjálfhent6 eins og á við um vísu helminga í
báðum þessum vísum. Með skjálf hendum er hér gefið til kynna að mynd
mannsins hafi verið svo raun veruleg að skáldin hafi skolfið af ótta.
Fyrri skjálf hendan í vísu Rögn valds er með rími í annarri brag stöðu
en sú seinni í vísu hans og þær báðar hjá Oddi eru með löngu atkvæði
í nafnorði eða lýsingar orði. Vegna eftir farandi orða Snorra tel ég þetta
ekki öruggt merki um skjálf hendu og í þessari grein tel ég vísur eins og
þá hjá Odda ekki til skjálf hendra vísna nema eitthvað sérstakt styðji að
þær séu skjálf hendar eins og saman burðurinn við vísu Rögnvalds gerir
hér. Snorri Sturlu son sagði í Háttatali að skjálf hendur brygðust ekki ef
rím væri í annarri brag stöðu. Hann orðaði þetta þannig (frum hending er
haft um fyrra rímið í vísuorði og samstafa er atkvæði):
En ef frumhending er í þeiri samstǫfu er næst er hinni fyrstu, þá
bregzk eigi skjálfhenda.
(Faulkes 2007:16)
6 Ég hef ekki fundið neitt dæmi frá því fyrir 1200 um að fyrsta eða fimmta vísuorð í vísu
sé skjálfhent nema þegar um er að ræða tvískelfdan hátt. Fimmta vísuorð í 43. lausa-
vísu Egils (Finnur Jónsson 1912:52), sem ég greindi sem skjálfhent í grein 1994 (Þorgeir
Sigurðsson 1994:68), er það ekki.