Són - 01.01.2014, Page 184

182 kári tulinius
Ég hef lesið mikið af handritum frá ungum ljóðskáldum undan farin
ár. Ég stýri lítilli útgáfu sem heitir Meðgöngu ljóð ásamt ljóð skáldinu
Valgerði Þórodds dóttur. Það hvernig við störfum er í sjálfu sér viðbragð
við fjármála hruninu. Frá fyrstu tíð, þegar Meðgöngu ljóð voru bóka-
flokkur innan annars forlags, Stellu útgáfu, þá var áherslan alltaf á sjálf-
bærni. Við höldum kostnaði í lágmarki svo að við séum ekki upp á
aðra komin með útgáfu. Við höfum líka lagt okkur eftir því að styðja
nýja brumið, til dæmis með því að útvega skáldum okkar ritstjóra og
gefa þeim langan tíma til að vinna saman. Með einni undan tekningu
hafa skáldin sem við höfum gefið út verið að birta sína fyrstu ljóða bók.
Þessi sérhæfing leiðir til þess að við fáum send mörg hand rit frá ungum
skáldum sem fædd eru á árunum í kringum 1990.
Ef það er eitthvað sem mér finnst ein kenna þessa yngstu skálda-
kynslóð er það leit eftir formi. Ekkert ákveðið form er þó ofan á. Sum
notast við mynd rænan strúktúr af einhverju tagi, t.d. með því að línu-
skipta á þann hátt að hver lína er lengri en sú sem á undan kemur, eða
að ljóðin myndi ein faldar myndir. Já, eða blanda teikningum eða öðrum
myndum saman við kveð skapinn. Ásta Fanney Sigurðardóttir og Björk
Þorgríms dóttir hafa báðar notað myndræna fram setningu til að gefa
ljóðum sínum form.
Önnur skáld nota form úr tónlist, má þar nefna Kristófer Pál Viðars-
son. Bergþóra Einarsdóttir hefur svo nýtt sér reynslu sína sem dansari
og dans höfundur til að skapa kvæðum sínum strúktúr. Svo eru skáld
sem telja orð, línur eða at kvæði. Nokkur notast við þá tækni að þýða ljóð
sín yfir á annað tungu mál og svo aftur yfir á íslensku, og ná þar með
að framand gera kvæðin með því að hræra form gerðum annarra tungu-
mála inn í íslensku ljóðin. Valgerður Þórodds dóttir og Berg þóra Anna
Hallsteinsdóttir hafa báðar notast við slíka aðferð.
Ekkert af þessu er óþekkt í kveðskap, en það er nokkuð sláandi hve
sjald gæft það er fyrir mig að lesa handrit þar sem ljóðin fylgja engum
form reglum þar sem slíkt hefur verið ráðandi í íslenskri kvæða gerð
síðustu hálfa öldina eða svo. Það er einnig sláandi hvaða regla sést mjög
sjaldan, stuðlun. Það hefði ekki verið undar legt að búast við því að með-
fram því að ungt fólk sækti í gömul gildi myndi verða aukning á því
að yrkja hátt bundin ljóð. En ég hef ekki orðið var við það. Jú, það eru
ung skáld sem yrkja með ljóð stöfum, en það hefur ekki orðið merkjan-
leg aukning miðað við kynslóðina á undan. Það er ekki skrítið enda
eru litlar aðstæður í íslensku samfélagi til að skáld hneigð ung menni
læri hefð bundna ljóða gerð. Þar sem íslensk börn alast sjaldnast upp á