Són - 01.01.2014, Page 190

188
skáldskapar stíl og djúpan skilning á sögu og menningu íslenskrar þjóðar. Hinir
sem vildu hlut hans sem minnstan hafa skrifað um óþjóðleg viðhorf, skáldskap
sem nánast sé „sýktur“ af erlendum viðhorfum, fáfræði og jafnvel varmennsku.
Áhugi hans á sögu var lagður að jöfnu við flótta frá samtímanum og heimspekileg
hugsun talin til marks um varasama tryggð við Hegel.
Samfélagið á tíma Gríms Thomsen var bændasamfélag sem náði sátt við líf-
ræna heildar hyggju Fjölnismanna þó að þeim væri misjafnlega tekið í fyrstu.
Stjórn málamenn gátu fellt hana inn í orðræðu þjóðernishyggjunnar. Hug myndir
Gríms Thomsen eru næsta stig í þróun rómantískra hugmynda og hugmynda legt
ferðalag inn í nútímann. Lífssýn hans verður „útlendar hugmyndir“ og náttúru-
sýn hans framandleg vegna þess að hún stangast að mörgu leyti á við íslenskt
bænda samfélag og þá stöðnun sem fylgdi framlengdri þjóðfrelsisbaráttu og vörn
fyrir íslenskar þjóðernishugmyndir. Hér birtist meðal annars nýlendustaða Íslands
og við kvæmur skilningur á þjóðerni og herraþjóðinni Dönum. Allt sem menn
töldu framand legt í fari Gríms varð „danskt og óþjóðlegt“ og þar með fjandsam-
legt Íslandi og hættulegt.
Umræðan um skáldskap Gríms snerist um nokkrar lykilspurningar: Hvað er
sannur Íslendingur? Hvað er íslenskur skáldskapur og hvert á sambandið milli
Íslands og umheimsins að verða? Háskólaútgáfan gefur bókina út.
Orrustan við Maldon – Fornenskt kvæði
Út er komin bókin Orrustan við Maldon – Fornenskt kvæði. Orrustan við Maldon
var háð í Essex árið 991. Þar hugðist Byrhtnoð öldur maður, næstráðandi Aðal-
ráðs konungs, verja landið fyrir innrásar liði norrænna manna. En víkingar höfðu
sigur og Byrhtnoð féll. Um þessa orrustu var ort stuðlað hetju kvæði í fornum
stíl. Kvæðið mærir sérstaklega þá liðsmenn Byrhtnoðs sem héldu uppi von lausum
vörnum eftir að foringi þeirra féll. Sigurjón Páll Ísaksson hefur nú þýtt kvæðið úr
forn ensku og gefið út með skýringum og umfjöllun. Eftirfarandi eru línur 574-
587 en alls er þýðingin 649 línur.
Hart í hildarleik
höggvinn var Offa;
fullkomnað hafði
það er foringja hét
og boðið fyrr hafði
bauggjafa góðum,
að báðir skyldu
á brott ríða
heilir heim til borgar,
eða með heiðri falla,
á sókngrund
sárum flakandi.
Þegnlega lá hann
þjóðans við hlið.