Glóðafeykir - 01.11.1973, Page 43

GLÓÐAFEYKIR
43
verr stendur að vígi, þann, sem veikari er. Hún á að minnka aðstöðu-
muninn, auka jöfnuðinn. Ég skal taka einfalt dæmi þessu til skýr-
ingar: Mjólkurframleiðendur í Skagafirði eru dreifðir um allt hér-
aðið. En aðstaða þeirra til þess að koma mjólkinni á vinnslustað er
ekki hin sama, hvort sem þeir búa í nágrenni mjólkursamlagsins eða
t. d. úti í Fljótum eða frammi í Skagafjarðardölum. Þeir síðarnefndu
verða að greiða mun hærra flutningsgjald. Þetta ber kaupfélaginu
að jafna. Menn eiga ekki að gjalda búsetu sinnar. Þannig er þetta á
fjölmörgum sviðum. Reykjavík er aðal-höfn landsins. Þar er megn-
inu af innfluttum vörum skipað upp. Síðan eru þær fluttar með bíl-
um eða minni skipum rit um land. Þannig leggst margvíslegur auka-
kostnaður á vörurnar og landsbyggðin borgar. Væri ekki athugandi
að leggja sérstakt gjald á þá vöru, sem seld er á Reykjavíkursvæðinu
og nota það til þess að greiða niður flutningskostnaðinn út um land?
Ef til vill mætti líka hugsa sér mismunandi farmgjöld á vörum til
landsins eftir því, hvert þær ættu að fara. Fyrir svona málum á sam-
vinnuhreyfingin að beita sér.
Ég held, að samvinnuhreyfingin þurfi að stórauka fræðslustarf-
semi sína, ekki sízt meðal ungs fólks. Áhugaleysi um félagsmál yfir-
leitt er allt of almennt. Menn þurfa að vera opnari, hreinskilnari.
Það er alltaf styrkur fyrir þá, sem í forystu eru, að heyra álit félags-
mannanna, viðurkenningu eða aðfinnslur eftir atvikum. Afskipta-
leysið er skaðlegt, bæði fyrir hinn almenna félagsmann og forystu-
mennina. Samvinnuhreyfingin er jafn þýðingarmikil nri og áður, en
það þarf að nota úrræði stefnunnar meira en gert er og á fleiri svið-
um. Ef við aukum fræðslu um samvinnumál, jafnframt því sem
hreyfingin gengur á undan með að jafna aðstöðu og kjör þegnanna,
þá finnur fólkið fyrir tengslunum við hana og skilur þýðingu henn-
ar, eins og það gerði áður.
Og enn eitt: Ég tel að útsvör á kaupfélögin ættu að vera „héraðs-
útsvör" og skiptast á milli sveitarfélaganna t. d. eftir félagsmanna-
tölu.
— Við hófum nú þetta síðara samtal okkar á því að ræða um
Fljótin og atburði þar. Færi ekki vel á að enda það með því, að
hverfa til upphafsins og víkja aftur heim í Fljótin? Ég þarf víst ekki
að spyrja um það, að þér hafi líkað vel að búa hér í Fljótunum, úr
því að þú hefur unað hér í hálfan sjötta áratug?
— Já, ég hef kunnað vel við mig hér og fallið vel við Fljótamenn.
Þeir eru drengskaparmenn, duglegir, samvinnuþýðir og hafa alltaf
staðið vel að baki þeim mönnum, sem þeir hafa eflt til áhrifa. Og