Bændablaðið - 23.10.2014, Qupperneq 16

16 Bændablaðið | Fimmtudagur 23. október 2014
Á Þórshöfn á Langanesi hefur verið
veitingastaður við hafnarbakkann
síðan árið 1994 þegar húsnæðið
var gert upp og Hafnarbarinn
opnaður. Í dag heitir staðurinn
Báran og fyrir mánuði síðan tóku
tveir Eistlendingar við rekstrinum
en það eru þau Kadri Laube og
Nik Peroš.
Fyrir fjórum árum síðan kom
Kadri fyrst til landsins og hafði
ekki hugmynd um hvert hún væri
að fara, bara að hún væri búin að
ráða sig sem tónlistarkennara í lítið
sjávarþorp á Íslandi. Planið var að
stoppa í eitt ár þar sem börnin hennar
búa með móður hennar og fjölskyldu
í Eistlandi en fjórum árum seinna
er hún hér enn. Allt sumarið er hún
með fjölskyldunni í Eistlandi og
spilar á tónleikum vítt og breitt, en
hún er landsþekktur tónlistarmaður í
þjóðlagatónlist. Hún segir að það sé
mjög gaman að eiga svona tvö líf,
annað á Íslandi sem kennari og nú í
veitingarekstri, og hitt er í Eistlandi
á bóndabæ með fjölskyldunni þar
sem hún sinnir tónlistinni af kappi
og vinnur einnig í tónlistarbúðum.
Í sumar mun hún þó vera eitthvað á
Íslandi líka með börnunum sínum og
sinna veitingarrekstrinum.
Hélt hann væri að fara til
Þorlákshafnar
Nik Peroš kom til Íslands árið 2011
með skólahóp frá Eistlandi en hann
er menntaður kennari. Hann hafði
komist í samband við eistneskan
tónlistarkennara á Þórshöfn en þegar
þau komu til Þórshafnar höfðu orðið
mannaskipti og Kadri komin til starfa.
Þannig kynntust þau fyrst. Eftir þessa
heimsókn myndaðist samband á
milli Grunnskólans á Þórshöfn og
grunnskólans sem Nik vann við
í Eistlandi og hafa unglingahópar
ferðast í heimsóknir landanna á milli.
Hann eignaðist vini á Þórshöfn og
þegar Sóley Vífilsdóttir, eigandi
Bárunnar, bauð honum sumarstarf
í fyrra tók hann því. Í sumar kom
hann aftur og upp úr því ákváðu þau
Kadri að leigja reksturinn og stefna
á að kaupa staðinn.
Nik segist una sér vel á Þórshöfn
og hlær að því að þegar hann kom
til landsins hélt hann að leiðin lægi
til Þorlákshafnar en það er nokkuð
algengur misskilningur. Þótt hann
sé ekki menntaður kokkur þá
hefur hann að eigin sögn alist
upp á veitingahúsum, faðir hans á
veitingastað og hótel í Eistlandi og
bræður hans tveir eru einnig kokkar.
Hollari skyndibiti og matur úr
héraði
Nik hefur jafnan mörg járn í eldinum
og í vetur kennir hann heimilisfræði
við grunnskólann. Hann segir
mikilvægt fyrir börnin að sjá
einnig karlkyns matreiðslukennara
því það sé oft of kynbundið starf.
Hann segist leggja áherslu á það við
krakkana að nýta allan mat og reynir
að kenna þeim að það er hægt að búa
til hollan mat á 5–10 mínútum úr
einhverju sem þægilegt er að grípa
í ísskápnum. Nik er ekki hrifinn af
hefðbundnum skyndibita og segir
þá menningu allt of sterka á Íslandi.
Á Bárunni leggja þau áherslu á að
bjóða upp á alls kyns mat fyrir
sanngjarnt verð og vonast til að það
skili sér í hollari matarvenjum hjá
viðskiptavinum. Þau segja þetta
leggjast vel í viðskiptavinina og þó
nokkuð af ungu fólki hafi pantað
pastarétti eða aðra rétti til heimtöku,
sem áður hefði ekki pantað annað
en pitsu. Á matseðlinum má meðal
annars finna Quinoa-salat en það er
eitthvað sem ekki sést víða hérlendis.
Þau leggja einnig áherslu á að hafa
kjöt og fisk frá heimafólki, sem og
annað sem kaupa má í nágrenninu.
Lifandi tónlist fyrir gesti
Kadri segir að þau vilji að staðurinn
hafi félagslegt gildi fyrir þorpsbúana,
meira en bara stað til að borða góðan
mat. Þau stefna að því að fá píanó og
einhverjar tónlistaruppákomur verða
í vetur enda er þetta einnig bar og
skemmtistaður. En spilar hún sjálf
fyrir gesti? Já, þegar stemning er
fyrir því þá grípur hún harmonikkuna
eða fiðluna enda jafnvíg á hin ýmsu
hljóðfæri. Hún nefnir nýlegt dæmi
þar sem skipsáhöfn hafi verið að
skemmta sér og einn þeirra mætti
með gítar, hún dró þá upp fiðluna á
móti og úr varð hin mesta skemmtun
alveg óundirbúið.
Nik segist hafa áhuga á að auka
ferðamannastraum á svæðið og hefur
greinilega einhver áform í gangi þar
er varðar ferðamenn frá Eistlandi.
Hann segir það sorglegt að heyra
fólk segjast hafa skoðað Ísland þegar
það hefur ekki séð annað en Bláa
lónið og Gullna hringinn. Hann vill
að fólk sjái landið sjálft, menninguna
og upplifi eitthvað annað er fjölfarna
ferðamannastaði. Það er alveg
óhætt að segja að þau séu efnileg í
veitingarekstinum þessi tvö og getur
blaðamaður vottað að maturinn er
ljúffengur. /GBJ
Umræða um uppruna merkingar
og innihaldslýsingar á mat-
vælum kemur upp reglu lega
enda um nauðsynjamál að ræða.
Neytendur eiga að sjálfsögðu rétt
á að vita hvaðan maturinn þeirra
kemur og hvað hann inniheldur.
Rangar og villandi upplýsingar
koma sér illa fyrir alla.
Ein af þeim sögum sem
skotið hafa upp kollinum og
tengist villandi upplýsingum
um innihaldslýsingar fjallar um
fjölþjóðlegt matvælafyrirtæki sem
framleiðir barnamat. Samkvæmt
sögunni ætlaði fyrirtækið að
stækka markaðssvæði sitt og lagði
út í mikinn kostnað við að auka
sölu barnamatar á svæðum þar sem
ólæsi var mikið. Markaðssetningin
misheppnaðist hins vegar ger sam-
lega og fyrirtækið tapaði stórfé. Í
góðri trú notaði það sömu mynd
í auglýsingaherferð sinni og á
umbúðirnar og það hafði gert með
góðum árangri á Vesturlöndum.
Myndin á umbúðunum sýndi
ungbarn sem brosti út að eyrum.
Markaðstæknar og auglýsinga-
fræðingar fyrirtækisins reiknuðu
ekki með menningarlegum mun
svæðanna. Stór hluti væntanlegra
kaupenda var ólæs og reiddi sig
á myndir þegar hann valdi vörur
í verslunum. Fólkið ályktaði
sem svo að myndin af barninu
á umbúðunum lýsti innihaldi
þeirra og að fólk á Vesturlöndum
hakkaði niður börn og borðaði þau
úr dósum.
Kjúklingar í flöskum
Í svipaðri sögu er sagt frá
kínverskum innflytjendum í
Bandaríkjunum sem ekki kunna að
lesa og reiða sig því á myndirnar á
umbúðum neysluvara. Kínverjarnir
kaupa flösku af kryddolíu með
mynd af kjúklingi og skilja ekkert
í því að kjúklingurinn skuli ekki
renna úr flöskunni þegar þeir reyna
að hella honum á diskinn.
Ólíkir eiginleikar M&M
Hugmyndir um innihalds-
eiginleika matvæla geta tekið á sig
sérkennilegar og huglægar myndir.
Allt frá því M&M sælgæti kom á
markað hafa verið uppi sögusagnir
um mismunandi eiginleika hinna
ólíku kúlna. Ef síðasta kúlan í
pokanum er rauð er hægt að óska
sér og ef hún er gul á sá sem hana
fær að halda sig heima við daginn
eftir. Appelsínugular kúlur veita
gæfu en brúnar ógæfu.
Rétt eftir 1970 fóru af stað
sögur þess efnis að grænt M&M
væri frábær kynhvati sem kæmi
lötustu karlmönnum á fætur og
kveikti undir hjá kynköldustu
konum.
Vil vita hvað ég er að borða
Til skamms tíma reiddi ég mig
nánast eingöngu á útlit umbúða
við innkaup og eftir því sem
myndirnar og litirnir höfðuðu
meira til mín því meira keypti ég.
Í seinni tíð hef ég í auknum mæli
farið að lesa innihaldslýsingar og
upprunamerkingar.
Ég vil einfaldlega vita hvað ég
er að kaupa og hvaðan það kemur.
Það að umbúðir höfði til barna
þýðir ekki endilega að innihaldið
sé þeim hollt. Íslandsnaut frá Spáni
eða baul í fernu er ekki það sem
mig langar í þegar ég kaupi mér
nautasteik og mjólk. /VH
STEKKUR
Hvert er innihaldið?
Eistlendingar í veitingarekstri
á Þórshöfn á Langanesi
Myndir / GBJ
Mikil natni er lögð í eldamennskuna