Sagnir - 01.06.1999, Side 55

54
Svo skal bl bta
Sagnir 1999
1 Pegram, Thomas R.: Battling Demon Rum. The Struggle for a Dry America,
1800–1930. Chicago 1998, 13.
2 Gusfield, Joseph R.: Symbolic Crusade. Status Politics and the American
Temperance Movement. Urbana 1963, 36–37.
3 Bordin, Ruth: Woman and Temperance. The Quest for Power and Liberty
1873-1900. New Brunswick, 5; Pegram, Thomas R.: Battling Demon
Rum, 9.
4 Lender, Mark Edward og James Kirby Martin: Drinking in America. A Hi-
story. New York 1982, 64. Pegram, Thomas R.: Battling Demon Rum,
13–14.
5 Lender, Mark Edward og James Kirby Martin: Drinking in America, 64.
6 Bordin, Ruth: Woman and Temperance, 5.
7 Bordin, Ruth: Woman and Temperance, 4; Pegram, Thomas R.: Battling
Demon Rum, 16.
8 Magnús Jónsson: Bindindisfræði handa Íslendingum. Akureyri 1884, 87.
9 Brynleifur Tobiasson: Bindindishreyfingin á Íslandi. Akureyri 1936, 26.
10 New Encyclopædia Brittanica 11. 15. útgáfa. Chicago 1985, 622; Magnús
Jónsson: Bindindisfræði handa Íslendingum, 86–87; „Um bindindis-
fjelög.“ Fjölnir. Ársrit handa Íslendingum 7 (1844), 37.
11 „Fjölnir.“ Fjölnir. Ársrit handa Íslendingum 1 (1835), 10.
12 Lýður Björnsson: „Hvað er það sem óhófinu ofbýður.“ Saga. Tímarit
sögufélags 21 (1983), 88.
13 Lovsamling for Island 7. Kaupmannahöfn 1857, 307.
14 Lýður Björnsson: „Hvað er það sem óhófinu ofbýður.“ Saga. Tímarit
sögufélags 21 (1983), 100.
15 Brynleifur Tobiasson: Bindindishreyfingin á Íslandi, 26–27.
16 „Um bindindis-fjelög.“ Fjölnir 7 (1844), 58–65.
17 „Um bindindis-fjelög.“ Fjölnir 7 (1844), 59–60.
18 Jón Hjaltalín: „Um brennivíns ofdrykkju.“ Ný félagsrit 3 (1843), 128–136.
19 „Um bindindis-fjelög.“, Fjölnir 7 (1844), 32-70.
20 Jón Sigurðsson: „Um félagsskap og samtök.“ Ný félagsrit 4 (1844), 11.
21 „Um bindindis-fjelög.“ Fjölnir 7 (1844), 60.
22 Aðalgeir Kristjánsson: Brynjólfur Pétursson ævi og störf. Reykjavík 1972,
93; Magnús Jónsson: Bindindisfræði handa Íslendingum, 183–184.
23 „Um bindindis-fjelög.“ Fjölnir 7 (1844), 65.
24 „Skýrsla um íslenzk bindindisfjelög frá vordögum 1844 til vordaga 1845.“
Fjölnir. Árrit handa Íslendingum 8, 77–82.
25 Brynleifur Tobiasson: Bindindishreyfingin á Íslandi, 48.
26 Brynleifur Tobiasson: Bindindishreyfingin á Íslandi, 43–44; Magnús Jóns-
son: Bindindisfræði handa Íslendingum, 193-194.
27 Þjóðólfur 29 (2.tbl., 25. nóvember 1876), 6-7.
28 Ísafold 4 (25. tbl., 6. október 1877), 98.
29 „Skýrsla um bindindi á Íslandi, stutt, ófullkomin og vöntunarrík (defect)
rituð 30. júlím. 1878.“ Skuld 2 (22. tbl., 26. ágúst 1878), 251–252.
30 Brynleifur Tobiasson: Bindindishreyfingin á Íslandi, 60; Magnús Jónsson:
Bindindisfræði handa Íslendingum, 207.
31 Pegram, Thomas R.: Battling Demon Rum, 39–45.
32 Guðmundur Hálfdanarson: „Íslensk þjóðfélagsþróun á 19. öld.“ Íslensk
þjóðfélagsþróun 1880–1990. Ritgerðir. Guðmundur Hálfdanarson og
Svanur Kristjánsson ritstýrðu. Reykjavík 1990, 57–58.
33 [Hans J. G.] Schierbeck: „Nokkur orð um drykkjuskap og hegning fyrir
drykkjuskap.“ Ísafold 12 (3. tbl., 21. janúar1885), 9.
34 St: „Nokkur orð um drykkjuskap.“ Þjóðólfur 37 (7. tbl., 14 febrúar 1885),
25. Aðgreint þar.
35 Brynleifur Tobiasson: Bindindishreyfingin á Íslandi, 45–46.
36 Pegram, Thomas R.: Battling Demon Rum, 47.
37 Brynleifur Tobiasson: Bindindishreyfingin á Íslandi, 47; Tuttugu og fimm
ára minningarrit Góðtemplara á Íslandi 1884–1909. Reykjavík 1909, 22.
38 Brynleifur Tobiasson: Bindindishreyfingin á Íslandi, 75; Tuttugu og fimm
ára minningarrit Góðtemplara á Íslandi 1884–1909, 37–38; Einar Lax-
ness: Íslandssaga s–ö. Reykjavík 1995, 69.
39 Góðtemplarareglan á Íslandi 75 ára. Indriði Indriðason tók saman.
Reykjavík 1959, 39–40; Tuttugu og fimm ára minningarrit Góðtemplara
á Íslandi 1884–1909, 181–184.
40 Jón Hjaltalín: „Um brennivíns ofdrykkju.“ Ný félagsrit 3 (1843), 128–129.
41 Jón Hjaltalín: „Um brennivíns ofdrykkju.“ Ný félagsrit 3 (1843), 131–132.
42 „Um bindindis-fjelög.“ Fjölnir 7 (1844), 49.
43 Gísli Ágúst Gunnlaugsson: Ómagar og utangarðsfólk. Fátækramál
Reykjavíkur 1786-1907. Safn til Sögu Reykjavíkur. Reykjavík 1982, 12.
44 Jón Thorstensen: Hugvekja um skaðsemi áfeingra drykkja. Reykjavík
1847, 118–119.
45 [Hans J. G.] Schierbeck: „Nokkur orð um drykkjuskap og hegning fyrir
drykkjuskap.“ Ísafold 12 (3. tbl., 21. janúar 1885), 9.
46 Conrad, Peter og Joseph W. Schneider: Deviance and Medicalization.
From Badness to Sickness. 2. útgáfa. Philadelphia 1992, 79–81.
47 Conrad, Peter og Joseph W. Schneider: Deviance and Medicalization, 83.
48 Jón Hjaltalín: „Um brennivíns ofdrykkju.“ Ný félagsrit 3 (1843), 135–136.
49 Jón Thorstensen: Hugvekja um skaðsemi áfeingra drykkja, 14–15.
50 Sjá t.d. Magnús Jónsson: Bindindisfræði handa Íslendingum, 259–60;
Larsen, Mich[ael] og Hermann Trier: Um áfengi og áhrif þess. Björn Jóns-
son þýddi. Reykjavík 1895, 15–17; Nokkrir bindindismenn: „Um áfenga
drykki.“ Ísafold 5 (10 tbl., 2. maí 1878), 38–39.
51 Larsen, Mich[ael] og Herman Trier: Um áfengi og áhrif þess, 17–23,
46–53.
52 Magnús Jónsson: Bindindisfræði handa Íslendingum, 308–309
53 „Um bindindis-fjelög.“ Fjölnir 7 (1844), 66.
54 Mál tengd áfengi og neyslu þess höfðu þó nokkru sinnum áður ratað inn á
þing. Alþingi hafði þó fyrst og fremst haft afskipti af áfengismálum í
formi tollafrumvarpa, t.d. þrisvar á áttunda áratug nítjándu aldar, 1871,
1875 og 1879, sjá Alþingistíðindi 1871 2, 90-93; Alþingistíðindi 1875 2,
55; Alþingistíðindi 1879 1, 85–86. Auk þess er vert að nefna frumvarp
Jóns Ólafssonar árið 1881 til laga um sölu og veitingar áfengra drykkja
þar sem hann sótti fyrirmyndina til local option laga frá Bandaríkjunum,
en var fellt, sjá Alþingistíðindi 1881 1, 61 og 2, 939; Brynleifur Tobiason:
Bindindishreyfingin á Íslandi, 108.
55 Reykvíkingur: Áfengissala og veitingaleyfi, Reykjavík 1894, 2.
56 Nokkrir bindindismenn: „Um áfenga drykki.“ Ísafold 5 (11. tölublað, 8.
maí 1978), 42. Aðgreint þar.
57 Sjá t.d. Magnús Jónsson: Bindindisfræði handa Íslendingum, 267–268;
Magnús Jónsson: Um bindindi, 6; Larsen Mich[ael] og Hermann Trier:
Um áfengi og áhrif þess, 46–56.
58 Alþingistíðindi 1895 B, 777.
59 Pétur Zóphoníasson: Þrjátíu ára stríðið. I.O.G.T. á Íslandi 1884–1914.
Kaupmannahöfn 1915, 173.
60 Brynleifur Tobiasson: Bindindishreyfingin á Íslandi, 116–117.
61 Brynleifur Tobiasson: Bindindishreyfingin á Íslandi, 117; Tuttugu og fimm
ára minningarrit Góðtemplara á Íslandi 1884–1909, 50–51.
62 Alþingistíðindi 1903 C, vi, 770–772; Tuttugu og fimm ára minningarrit
Góðtemplara á Íslandi 1884–1909, 51.
63 Alþingistíðindi 1905 B, 2479–2484, 2633–2634; Brynleifur Tobiasson:
Bindindishreyfingin á Íslandi, 117-118; Tuttugu og fimm ára minningarrit
Góðtemplara á Íslandi 1884-1909, 51.
64 Brynleifur Tobiasson: Bindindishreyfingin á Íslandi, 119.
65 Tölfræðihandbók 1984. Reykjavík 1984, 248, 250.
66 Tuttugu og fimm ára minningarrit Góðtemplara á Íslandi 1884-1909, 55.
67 Alþingistíðindi 1909 B1, 587 og B2, 1124.
68 Alþingistíðindi 1909 A, 210–214. Nokkrar undanteknigar voru gerðar og
var til dæmis heimilt að flytja inn áfengi til lækninga og til notkunar í iðn-
aði og við útdeilingu altarissakrametis, en þann vökva mátti ekki hafa til
almennra nota.
69 Tuttugu og fimm ára minningarrit Góðtemplara á Íslandi 1884-1909, 58-
59; Tölfræðihandbók 1984, 10.
70 Árvakur: „Til bindindisvina.“ Þjóðólfur 56 (38. tölublað, 2. september
1904), 150.
71 Magnús Einarsson: Aðflutningsbann á áfengi. Reykjavík 1909, 5.
Tilvísanir