Morgunblaðið - 30.07.2015, Qupperneq 78

Ásgeir Ingvarsson
ai@mbl.is
Þ
að hefur ekki farið framhjá
starfsmönnum Útilífs að
áhugi landans á útivist og
íþróttum hefur aukist
mjög. Helgi Benediktsson er vöru-
stjóri útivistar hjá Útilífi og segir
hann að núna virðist sem að salan
sé farin að ná jafnvægi eftir mik-
inn vöxt á undanförnum árum. Það
hjálpi til við að halda jafnvægi í
rekstrinum að þegar hægir á sölu á
útivistarvörum virðist sem sala á
íþróttavörum aukist, og öfugt, og
komi því ekki að sök þó að seljist
ögn færri gönguskór og úlpur á
þessu ári en því síðasta.
Hann segir að mögulega sé
markaðurinn að mettast og Íslend-
ingar upp til hópa búnir að koma
sér upp góðu safni af útivistarfatn-
aði og -vörum, en svo geti líka ver-
ið að veðrið sé að setja strik í
reikninginn. „Veðurlagið í sumar
hefur verið að stríða okkur, kalt er
uppi á hálendi og ófærð svo að ekki
hefur verið hægt að komast á
marga vinsæla ferðastaði.“
Reyna meira á sig
Undirstöðuvörurnar seljast
vitaskuld best. Áður en haldið er af
stað í útilegu þarf að fjárfesta í
vönduðum skóm, fatnaði við hæfi,
bakpoka, svefnpoka og tjaldi. Helgi
segir ekki óalgengt að fólk reyni að
velja fatnað sem henti margskonar
útivist og dugi hvort heldur í
göngu upp á jökla eða í fjallahjóla-
ferð. „Við sjáum að áherslurnar í
útivistinni eru að breytast ögn í þá
átt að fólk er að reyna meira á sig
í ferðunum og fer hraðar yfir, og
er náttúruhlaup ört vaxandi sport.
Þarf þá skóbúnað og fatnað sem er
þeim mun léttari, heftir ekki hreyf-
ingu og gerir ráð fyrir meiri átök-
um.“
Þá segir Helgi að minna sé um
að hin dæmigerða vísitölu-
fjölskylda fjárfesti í tjaldi fyrir úti-
leguna. Þess í stað velji fólk með
börn að ferðast um landið með
tjaldvagn eða fellihýsi í eftirdragi.
„Þeir sem velja að gista í tjöld-
unum vilja þá vera nær náttúrunni
og eru að leita að mjög léttu og
meðfærilegu tjaldi sem auðvelt er
að festa við bakpokann og bera
með sér á staði sem eru utan al-
faraleiðar.“
Gaman er að sjá þær framfar-
ir sem orðið hafa á útivistarbúnaði.
Tjöldin eru einmitt gott dæmi um
hvernig tækniframfarir hafa skilað
léttari og betri vöru. „Léttustu
tjöldini í dag eru innan við 2 kg að
þyngd en ekki þarf að leita langt
aftur til að finna tíma þar sem var
erfitt að finna tjöld sem voru létt-
ari en 3,5 kg,“ útskýrir Helgi.
„Fæst þetta með því að nota
þynnri efni sem eru jafnframt
sterkari. Með því að velja léttustu
tjöldin er fólk þó stundum að fórna
vatnsvörninni að einhverju marki.“
Svefnpokarnir virðast líka
verða fullkomnari með hverju
árinu. Helgi segir að verð á dúni
hafi hækkað og framleiðendur því
tvíeflst í tilraunum sínum við að
þróa betri gerviefni sem veita góða
einangrun. „Dúnninn er ennþá
besti kosturinn; léttastur, og pak-
kast vel. Trefjapokarnir eru samt
orðnir mjög fínir og léttir.“
Gott að sofa á góðri dýnu
Framleiðendur hafa líka þróað
nýjar uppblásanlegar dýnur sem
Helgi segir að séu mun betri en
eldri tegundir. „Er þá svampur
inni í dýnunni svo að hún nánast
blæs sig upp sjálf. Þarf bara tvö
eða þrjú púst í viðbót. Mest munar
samt um hvað nýju dýnurnar ein-
angra vel. Gömlu vindsængurnar
einangruðu varla nokkuð og gat
verið ískalt að liggja á þeim.“
Prímusarnir hafa líka batnað
til muna og eru orðnir nettari og
léttari. „Þeir þola meiri vind og eru
oft sambyggðir við potta og önnur
ílát sem pakkast vel og taka mjög
lítið pláss í bakpokanum.“
Þrátt fyrir tækniframfarirnar
standa margar gamlar og góðar
útivistarvörur enn fyrir sínu.
Bendir Helgi á að þrátt fyrir GPS-
tæknina og snjallsímana megi t.d.
ekki gleyma að hafa áttavita og
hefðbundið kort með í för. „Sím-
tækin og GPS-tækin eru ekki endi-
lega mjög nákvæm þegar komið er
í óbyggðir og bleyta og hnjask get-
ur skemmt þessi tæki, eða raf-
hlaðan tæmst. Áttavitinn ætti því
alltaf að vera með í för.“
Morgunblaðið/Eggert
Þægindi „Gömlu vindsængurnar einangruðu varla nokkuð og gat verið ís-
kalt að liggja á þeim,“ segir Helgi um breytingarnar á allra síðustu árum.
Úti Helgi segir að hin dæmigerða vísitölufjölskylda velji í dag að sofa í tjaldvagni frekar en tjaldi. Eru tjöldin frekar notuð af þeim sem vilja komast nær náttúrunni. Framleiðendur útivistarvarn-
ings eru stöðugt að bæta hjá sér vörurnar svo þær taka minna pláss, þola betur veður og vind og auka þægindi ferðafólksins. Prímusarnir afkasta meiru og svefnpokarnir pakkast betur.
Allt verður léttara og sterkara
 Það munar um hvert kíló þegar haldið er af stað í göngu eða í hlaupaferðir um óbyggðir landsins  Þrátt fyrir
snjallsímana og GPS-tækin standa áttavitinn og pappírskortið enn fyrir sínu. Rafhlöðurnar geta jú alltaf klárast
78
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 30. JÚLÍ 2015
Mikilvægt er að hugsa vel um
útivistarfatnaðinn, halda honum
hreinum og bera á hreinsandi og
nærandi efni eins og þarf. Helgi
segir að hreinsi- og næring-
arblöndurnar verði að taka mið
af þeim efnum sem notuð eru í
hverja flík.
„Leður er enn eitt besta efnið
til að nota í gönguskó en getur
þornað upp og sprungur tekið
að myndast ef ekki er hugsað
vel um þá. Gerviefnin geta líka
þurft reglulega húðun með
verndandi efnum.“
Leggur Helgi m.a. áherslu á að
ekki megi bera hefðbundna leð-
urfeiti á leðurskó sem eru með
Gore-Tex undirlagi. Við það geti
límið sem festir saman ólík lög
skósins farið að losna. „Fyrir skó
af þessu tagi seljum við sérstakt
efni úr býflugnavaxi sem
verndar leðrið án þess að
hafa áhrif á límið. Þá eru
til efni sem úðað er á ytri
flíkur sem veita aukna
vatnsvörn án þess að
skemma fyrir útöndun.“
Þarf að nota sérhæfð
þvottaefni þegar dúnúlpur
og dúnsvefnpokar fara í
vélina. Segir Helgi að í
dúninum sé náttúruleg
fita sem venjulegar sáp-
ur geti leyst upp og
þannig rýrt eiginleika
dúnsins. „Gore-Tex flíkur
þarf líka að þvo með sér-
stökum efnum sem viðhalda
vatnsvörninni og mynda þunna
filmu sem perlar af.“
Á undanförnum árum hefur
undirfatnaður úr hátækni-
gerviefnum slegið í gegn. Er um
að ræða mjög léttan fatnað sem
hefur góða eiginleika hvað varð-
ar það að halda hita á lík-
amanum og færa svitann frá
húðinni. Helgi segir að þennan
fatnað verði líka að þvo með
sérstakri sápu því annars sé
hætt við að fari að bera á
óskemmtilegri lykt eftir mikla
notkun. „Efnið í þessum flíkum
hefur oft verið blandað með silf-
ur- eða koparögnum sem halda
örverum og ólykt í skefjum en
þessar agnir skolast burt við
venjulegan þvott og lykt-
arvörnin með þeim. Þó má
segja að merino-
ullarnærfötin
standi alltaf fyrir
sínu þegar farið
er til fjalla.“
Nota þarf sérstök
efni til að þvo og næra
ÚTIVIST og hreyfing