Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1968, Blaðsíða 148

146
MÚLAÞING
Björn var uppi á 18. öld, frá Brimnesi í Fáskrúðsfirði, son-
ur Magnúsar Jónssonar bónda þar og Sigríðar Hemingsdóttur
konu hans. Hann var um skeið í þjónustu Dana við verzlunar-
störf á Austurlandi og fékkst m. a. við að leiðbeina skipum
milli hafna. Veturinn 1786—87 var hann í Kaupmannahöfn
og léitaði þá fast eftir þessari staðfestu með ýmsum rökum
er koma fram í bréfaskriftum hans til kóngsfeðga, Kristjáns
VII. og Friðriks prins, og rentukammersins. Til þessara bréfa-
skrifta fékk hann aðstoð vinar síns í Höfn, Eiríks Hoffs prent-
ara frá Vopnafirði. I þessum bréfum rökstyður hann beiðni
sína með ýmsu móti: í fyrsta lagi telur hann sig ekki hafa
möguleika á að stofna til hjúskapar nema hann hafi jarðnæði,
þar eð breyttir verzlunarhættir Dana muni hafa í för með sér
að hann missi atvinnu þá er hann hafði áður. I öðru lagi lýs-
ir hann möguleikum þeim sem í Skrúð séu til búskapar, trygg-
ur útigangur fyrir fé, stutt til miða og nytjar af fugli. Og í
þriðja lagi reynir hann að telja viðtökumönnum bréfa sinna
trú um að full þörf sé á að hafa hafnsögumenn til leiðbein-
ingar við Austfirði í þoku og dimmviðrum, bendir á reynslu
sína í þeim efnum og staðhæfir að hvergi sé slíkur maður
betur staðsettur en einmitt í Skrúð.
Næst tekur Stefán amtmaður Þórarinsson á Möðruvöllum
við þessu erindi til frekari athugunar. Amtmaður var — eins
og reyndar hinir dönsku embættismenn er um málið fjölluðu
:—ihlynntur því í fyrstu að málið næði fram að ganga, ,ien
þeir er hagsmuna áttu að gæta í eynni, svo sem ábúandi
Vattarness, umboðsmaður Skriðuklaustursjarða Guðmundur
Pálsson og séra Jón Stefánsson í Vallanesi, snerust harðlega
gegn. Jón Sveinsson sýslumaður veitti þeim lið, taldi hann
umsókn Björns furðulega því að Björn væri nákunnugur eynni
og vissi vel um þau vandhæfi öll sem þar væru á búsetu.
Björn mundi í raun og veru að vera að sækjast eftir nytjum
eyjarinnar í eggjum og fiðri, en þó líklega ekki nein alvara
með þessari fyrirætlun.
Embættismenn í rentukammerinu fengu þessi gagnrök öll
í bréfi frá amtmanni sem snúizt hafði gegn Birni í málinu
vegna andstöðu sýslumanns og þeirra sem fyrr voru nefndir.
Þeir féliust á afstöðu amtmannsins og sinntu nú ekki frekar
erindi Björns. Varð hann því að hætta við þessa einstæðu
fyrirætlun.
Björn mun hafa andazt kringum aldamótin 1800, en Hem-