Jökull


Jökull - 01.12.1990, Blaðsíða 159

Jökull - 01.12.1990, Blaðsíða 159
wards Jökulsá á Fjöllum. A narrow valley runs to the E from this pass. This valley may have been cre- ated erosionally by floods rushing down the slopes of Bárðarbunga. HAMARINN, THE LOKIRIDGE AND THE fögrufjöll fissure swarm Hamarinn is a steep-sided mountain, about 60 km2 in area. Its nearly circular rim ranges in elevation from about 1200 m to 1570 m. A slight depression is found inside the rim. A mountain ridge strikes SW from the SE part of Hamarinn beneath Tungnaárjökull toward Fögrufjöll. This will be referred to henceforth in the text as the Fögrufjöll Ridge. Presumably it consists of hyaloclastite built up on volcanic fissures. At the glacier edge, the ridge joins the fissure swarm that continues towards the Torfajökull volcanic complex. This swarm has not been active in postglacial times and no seismic activity has been found there in recent years. A 1100-1250 m high ridge extends eastward from the NE comer of Hamarinn and joins the Grímsvötn mountain massif. This ridge has at least three active geothermal areas as well as being seismically quite active. Here it will be called the Loki Ridge, after the legend of Loki in Nordic mythology. 1 Epicentres define an E-W trending belt of seismicity that follows the Loki Ridge from Hamarinn towards Grímsvötn. In light of the geothermal evidence we are inclined to interpret this belt as a row of clusters rather than an expression of an active fault. The seismic, topo- graphic and geothermal evidence taken together then suggest that Hamarinn and the Loki Ridge represent a row of central volcanoes. Volcanic eruptions on the Loki Ridge may cause jökulhlaups in Skaftá, or in Kaldakvísl (Bjömsson, 1988). The arrangement of these structures into volcanic systems is not straight forward. It seems clear that there is a structural connection between the central 1 The giant Loki was tied in a netherworld cave with venomous water dripping from above. Nordic mythology explained earth- quakes as the sudden writhings made by the luckless Loki when the venom hit his face. On the Loki Ridge, water-filled vaults are located beneath the ice cauldrons and water propagates into hot boundaries of magma. volcanoes on the Hamarinn-Loki Ridge and the Fögru- fjöll fissure swarm outside the glacier edge. This may be defined as a volcanic system, here called the Loki-Fögrufjöll volcanic system. However, there also seems to be links between this system and adjacent systems, both to the west and east. A ridge connects Bárðarbunga and Hamarinn, possibly indicating that both volcanoes are within the same system. The high seismic activity that began in Bárðarbunga in 1974 also affected the Hamarinn and Loki volcanoes, that were unusually active during the same time. In addi- tion, Hamarinn is located near the eastern border of the Veiðivötn fissure swarm. Finally, the geothermal activity on the Loki Ridge increased in the 1950’s, apparently coincident with a decline in the activity of Grímsvötn. It is therefore not inconceivable that these systems influence each other, mechanically if not chemically. GRÍMSVÖTN, HÁABUNGA, ÞÓRÐARHYRNA, PÁLSFJALL, AND THE LAKIFISSURE SWARM The Grímsvötn area contains a huge mountain massif, exceeding 1100 m in elevation for 18-20 km, as measured from W to E, and about 10-15 km from N to S. Mountains which rise above 1400-1700 m encircle a depression with a low of about 1050 m (Bjömsson, 1988; Guðmundsson, 1989). The depres- sion is interpreted as a composite caldera. The area of the caldera girded by the highest points on the rim is 62 km2. The irregularly shaped caldera is divided into two nearly equal parts by a median ridge that rises to 1200 m elevation. The deepest part of the caldera, with elevations down to 1050 m, is located W of the ridge. The sites of the 1934 and 1983 eruptions are on the inner side of the southem rim. In the northernmost part of the central ridge in the Grímsvötn depression, a large area of the ice surface subsided in 1938, presumably due to an eruption that did not penetrate the ice surface (Þórarinsson, 1974, and Björnsson, 1983, 1988). The eastem rim of the main depression comprises another ridge, almost par- allel to the first, trending NNW towards Bárðarbunga. This ridge fades out and does not reach all the way to Bárðarbunga. The northernmost eruption site in 1867 may have been situated on this ridge (Bjöms- JÖKULL, No. 40, 1990 155
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200
Blaðsíða 201
Blaðsíða 202
Blaðsíða 203
Blaðsíða 204
Blaðsíða 205
Blaðsíða 206

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.