Jökull


Jökull - 01.12.1990, Blaðsíða 163

Jökull - 01.12.1990, Blaðsíða 163
sional microearthquake. Only two small events have been large enough to be located. Recent volcanic activity beneath vatnajökull The volcanic systems below Vatnajökull have been quite active in historical times. Available informa- hon on eruptions is compiled in Table I. The table is to a large degree based on Þórarinsson (1974) who compiled historical records on eruptions and jökul- hlaups from Vatnajökull. The largest additions are from Steinþórsson (1978), who analyzed ash layers from an ice core drilled in Bárðarbunga, and Larsen (1982), who studied ash layers from soil sections in Jökuldalur, NE of Vatnajökull. Their work includes cvidence for several eruptions that are not mentioned in the written records. The soil in JÖkuldalurcontains numerous ash lay- ers from the period 890-1717, which were sampled and analyzed. On the basis of their chemical composi- hon, they were then traced to theirrespective volcanic system. Nine layers were found to originate in the Bárðarbunga system, among them the ash layers of 1477 and 1717 that previously had been attributed to Kverkfjöll. Six layers had the chemical characteristics of the Grímsvötn and the Kverkfjöll systems. Most of them showed greater similarity to Grímsvötn, only the layer from 1619 resembles Kverkfjöll somewhat. The 415 m long ice core from Bárðarbunga contained htany ash layers from the period since 1650 accord- tng to Steinþórsson’s (1978) correlation. Besides the Very characteristic Katla layers used for the correla- hon, two distinct groups of ash layers were found, one resembling Grímsvötn in composition, the other had the more primitive character of the Bárðarbunga sys- tem. In the light of the chemical characteristics of the volcanic systems defined by the work of Jakobsson (1979) and Larsen (1982) the analyses of ash layers in the Bárðarbunga ice core can be reinterpreted. Thus the layers of 1697, 1706, 1707, 1711, 1716, 1717, 1720, 1739, 1766, 1769 are here interpreted to origi- tate in the Bárðarbunga system. It should be noted, however, that the chemical characteristics of the Loki- Fögrufjöll system are unknown. Some of these events could therefore have taken place there. Table I contains 63 certain and 13 questionable volcanic events. The uneven distribution with time indicates that many events have been missed, partic- ularly in the early centuries. Since 1700, 53 events have been documented, giving an eruption frequency for this area of 18 events per century. We suspect that further investigations of historical documents and tephra layers in ice and soil will reveal more eruptions. No volcano in Iceland has had a higher eruption frequency than Grímsvötn (Þórarinsson, 1974). At least 29 of the eruptions listed in Table I are asso- ciated with the Grímsvötn system. At least one of them accompanied a major rifting event, i.e. the Skaftá fires 1783-1784. It involved a huge lava flow from the Laki fissure, with a simultaneous eruption in Grímsvötn (Sigurðsson and Sparks, 1978; Þórðarson, 1990). Eruptions apparently limited to the caldera re- gion of Grímsvötn have occurred at least 10 times, possibly as often as 18 times. There are also many reports of volcanic eruptions involving other parts of the volcanic system, to the N and NE, and the swarm southwest of Grímsvötn towards Háabunga and Þórðarhyma (1684-85, 1716, 1725-26, 1753, 1783- 84,1823,1867,1873,1883,1887,1902-03 and 1933- 39). We find no evidence in the data for behaviour that could be called steady-state. On the contrary, there seem to be considerable fluctuations in the activity of Grímsvötn, both in the eruptive and geothermal activ- ity. The present quiescent interval following the events in 1933-39 stands out. The events of 1941,1945 and 1954 involved only small, if any, magmatic activity, and the events of 1983-84 were only small eruptions (see Björnsson, 1988, p. 96-99). Thus the volcanic activity of the last fifty years is low compared to the century prior to 1939. These observations are in line with the suggestion of Björnsson (1977, 1983) that a significant shift in magmatic activity from Grímsvötn to the Loki Ridge occurred in the mid-fifties. A com- parable quiescent interval followed the Skaftá fires 1783-84 (i.e. to 1816 or 1823, 32 or 39 years). Since the 1960’s, there has been a considerable re- duction in geothermal activity in the Grímsvötn area. At the same time, the area of the lake has diminished, JÖKULL, No. 40, 1990 159
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200
Blaðsíða 201
Blaðsíða 202
Blaðsíða 203
Blaðsíða 204
Blaðsíða 205
Blaðsíða 206

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.