Jökull - 01.12.1990, Blaðsíða 181

fundir
Að loknum aðalfundarstörfum 21. febrúar voru
sýndar myndir Ingibjargar Sigurðardóttur úr ferðum
félagsins 1957-1961, m.a. frá Grímsvötnum, Kverk-
fjöllum, Öræfajökli, Langjökli og Mýrdalsjökli. Þess-
ar myndir eru orðnar mjög mikilsverðar heimildir um
jökla við lok fimmta áratugarins, m.a. kom vel fram
að Grímsvötn voru um 1960 gerólík því sem nú er.
Vorfundurfélagsins féll niður vegna sviplegs and-
láts Gylfa Þ. Gunnarssonar, rafvirkjameistara. Fyrir-
hugað hafði verið að sýna á fundinum kvikmynd
Gunnars Jenssonar af vetrarferð 6 félaga, þar á meðal
Gylfa, á 3 jeppum yfir hálendið frá Egilsstöðum vestur
í Borgarfjörð, yfir jöklana þrjá, Vatnajökul, Hofsjökul
og Langjökul.
Kvikmynd þessa sýndi síðan Gunnar Jensson á
haustfundi 31. október. ÁsamafundihéltÁmýSvein-
bjömsdóttir stórfróðlegan fyrirlestur um rannsóknir
á fomveðurfari með samsætumælingum á ískjörnum.
Sérstaklega ræddi hún um hinar öru hitasveiflur, sem
urðu í lok ísaldar og nýjar hugmyndir um útbreiðslu
jökla hér á landi við lok síðasta jökulskeiðs, fyrir um
10 000 árum.
ÚTGÁFA JÖKULS
í janúar 1990 kom út 39. árg. Jökuls, hið vand-
aðasta rit, alls 128 bls. í þetta rit tókst að safna
agætri blöndu af félagsefni, alþýðlegum og fræðileg-
um greinum. Auk árvissra greina um jöklabreyting-
ar og snjóflóð eru þar greinar um landslag og gerð
jarðlaga undir Grímsvötnum, þyngdarsvið, segulsvið
°g jarðskjálfta á Suðvesturlandi, aldursgreiningar á
Fossvogslögunum, fjarlægðarmælingar á Suðurlandi,
lögun korna í íslenskum gjóskulögum og jarðfræði
Austurlands, rúmmál Grænalóns, ísskjálfta í Mýrdals-
Jökli og útsýni af Öræfajökli. Setning ritsins og umbrot
var að öllu leyti unnið á tölvu á Orkustofnun, en það
var prentað í Prentsmiðjunni Odda.
Tómas Jóhannesson, sem verið hefur ritstjóri s.l.
tvö ár, óskaði eftir að láta af störfum eftir að Jök-
ull 1989 kom út. Hann hefur unnið mjög vel að rit-
stJÓrn Jökuls og komið upp tekstavinnslu og umbroti
a tölvu utan prentsmiðju. Stjórn Jörfi þakkar honum
afar vönduð og afkastamikil störf. Við starfi Tómasar
hafa nú um stundar sakir tekið Leó Kristjánsson og
Helgi Bjömsson, tveirgamlir jálkar, sem saman dróg-
ust með ritið á árum áður. Umsjónarmaður félagsefnis
var Stefán Bjamason.
I haust verður félag okkar 40 ára og fyrirhugað
er að af því tilefni komi út vandað afmælishefti Jök-
uls. Sérstök ritnefnd vinnur að söfnun efnis í ritið.
I henni eru Bryndís Brandsdóttir, Hreggviður Norð-
dahl og Sveinn Jakobsson. I þessu hefti verða greinar
um eldstöðvar í Vatnajökli, afrennsli íss og vatns frá
honum og efnasamsetningu úrkomu sem á hann fellur.
Ennfremur verður skrifað um jökla og loftslag á fyrri
tíð hér á landi, m.a. með samanburði við loftslagssögu,
sem lesa má úr borkjömum á Grænlandi. Jafnframt
verður skrifað um sögu skálabygginga félagsins og
samantekt birt um ferðir á Vatnajökul fram að fyrstu
vorferð þess í Grímsvötn 1953.
Þann áratug, sem nú er senn á enda, hefur styrkur
á fjárlögum til Jökuls að jafnaði numið um helmingi
af útgáfukostnaði. Annar kostnaður var greiddur af
félagsgjöldum í Jöklarannsóknafélagi íslands og rit-
stjórn og dreifing var alltaf unnin í sjálfboðavinnu.
En svo bar við á fjárlögum 1989 að tímaritið Jökull
fékk engan styrk. Formenn Jörfa og Jarðfræðafélags-
ins sneru sér þá til menntamálaráðherra með beiðni um
stuðning við ritið og brást hann vel við og veitti Jökli
200 000 kr. styrk af fjárveitingum til ráðuneytisins.
Með haustinu gengum við síðan á fund fjárveitinga-
nefndar og á fjárlögum nú fær Jökull aftur styrk, kr.
260 000.
Opinber stuðningurer nauðsynlegur ef Jökull á að
koma út í núverandi mynd. Utgáfukostnaður fræðirits
eins og Jökuls verður ekki borinn af áskriftargjöldum
og lausasölu og óraunhæft er að leggja birtingargjald
á höfunda.
Jökull er eina fræðilega jarðvísindatímarit lands-
manna. Þar birtist árangur íslenskra rannsókna á
erlendu máli til kynningar erlendis. Útgefendur Jök-
uls telja sig vinna mikilvægt starf með því að fá inn-
lenda og erlenda jarðvísindamenntil þess að skrifa um
niðurstöður rannsókna sinna hér á landi. Allir sem til
þekkja vita að til þess þarf mikla ýtni og legðist inn-
lend útgáfa niður væri mikill skaði skeður. Birting
vísindagreina í erlendum ritum myndi ekki bæta tjón-
ið þar sem hvatningu vantaði til skrifta frá ritstjóm
JÖKULL, No. 40, 1990 177