Dagblaðið Vísir - DV - 18.11.2014, Blaðsíða 18

Vikublað 18.–20. nóvember 201418 Fréttir Erlent
Velmegun mest
í noregi og sViss
n Þetta eru mestu velmegunarríkin n ísland í 11. sæti n noregur á toppnum enn og aftur
V
elmegun er mest í Noregi af
öllum ríkjum heimsins sam-
kvæmt niðurstöðum Legat-
um, alþjóðlegra ráðgjaf-
ar- og fjárfestingarsamtaka.
Samtökin hafa á hverju ári undan-
farin ár gefið út svokallaðan lífskjara-
og velmegunarlista. Á listanum er
að finna 142 ríki þar sem 96 prósent
jarðarbúa eru búsett. Ástæðan fyrir
fjarveru nokkurra ríkja er sú að ekki
voru næg gögn aðgengileg til að gefa
upp skýra mynd af stöðu mála. Með-
al þeirra eru Norður-Kórea og Mjan-
mar (Búrma).
Það þarf ekki að koma á óvart að
Noregur trónir á toppnum en er þetta
sjötta árið í röð sem Norðmenn eru
í efsta sæti. Legatum reiknar út svo-
kallaða velmegunarvísitölu (e. Pro-
sperity index) sem byggist á 89 mis-
munandi þáttum sem deilast niður á
nokkra flokka. Hvaða atriði eru lögð
til grundvallar þessum flokkum eru
betur útskýrð hér á síðunni. Þess
ber að geta að útskýringarnar eru
ekki tæmandi heldur er aðeins stikl-
að á stóru um helstu flokkana enda
ógnarmikið af gögnum sem liggja til
grundvallar.
Um tveir þriðju hlutar þeirra ríkja
sem raða sér í 30 efstu sætin eru
evrópskir. Bandaríkin eru í 10. sæti
listans, skammt á undan Íslandi sem
er í 11. sæti. Bretland er í 13. sæti og
Þýskaland í 14. sæti. Mið-Afríkulýð-
veldið, Tsjad, Kongó og Búrúndí raða
sér í neðstu sæti listans.
1 Noregur Noregur er eitt
ríkasta land í heimi og
skorar mjög hátt í öll-
um átta flokkunum sem
lagðir eru til grundvallar. Efnahagur
Norðmanna er einn sá stöndugasti
í heimi en aðeins Sviss og Singapúr
fá hærri einkunn en Noregur í þeim
flokki. Þá er menntakerfið til fyrir-
myndar en samkvæmt niðurstöðum
Legatum eru 85 prósent Norðmanna
sátt við gæði þeirrar menntunar sem
boðið er upp á.
2 Sviss Efnahag-
ur Sviss er sá
besti í heimi
samkvæmt vel-
megunarvísi-
tölunni og þá
skora Svisslendingar
einnig hæst allra í flokknum stjórn-
skipulag – eins og þeir hafa gert
undanfarin sex ár. Ein helsta ástæða
þess að Svisslendingar eru í 2. sæti en
ekki því fyrsta er sú að landið skor-
ar nokkuð lágt í flokknum menntun.
Þar eru Svisslendingar í 21. sæti en til
samanburðar er Ísland í 16. sæti þar.
3 Nýja- Sjáland
Ný-
Sjálendingar
geta vel við
unað á lista
Legatum og
hækka um tvö
sæti frá árinu 2013.
Ef litið er til síðustu tveggja ára hafa
þeir hækkað um 12 sæti. Þeir skora
hæst allra þjóða í flokknum persónu-
legt frelsi og eru í 2. sæti í flokkn-
um félagslegur auður. Hvergi annars
staðar er jafn mikið umburðarlyndi
gagnvart innflytjendum og minni-
hlutahópum og á Nýja-Sjálandi
samkvæmt niðurstöðum Legatum.
Þá hefur efnahagur landsins batnað
mikið; árið 2012 voru þeir í 27. sæti í
þeim flokki en eru nú í 15. sæti.
4 Danmörk Danir
skora nokk-
uð hátt í nær
öllum flokk-
um. Það er helst
staða efnahags-
mála sem dregur
Dani niður en þar eru
þeir í 18. sæti. Til samanburðar er
Ísland í 35. sæti í þeim flokki. Sam-
kvæmt niðurstöðum listans þyk-
ir gott að stunda frumkvöðulsstarf-
semi í Danmörku (2. sæti) og þá
þykir menntakerfið standa styrk-
um fótum en þar eru
Danir í 3. sæti.
5 Kanada Kanada-
menn falla
um tvö sæti
frá listanum í
fyrra, úr 3. sæti
í það 5. Á undan-
förnum árum hefur staða
Kanada lítið breyst og er það ekki
síst þeirri staðreynd að þakka að
landið slapp býsna vel út úr efna-
hagsniðursveiflunni 2008. Kanada
er í 2. sæti allra þjóða í flokknum
menntun og 4. sæti í flokknum fé-
lagslegur auður. Þá er athyglisvert
að bera saman niðurstöður Kanada
annars vegar og Bandaríkjanna
hins vegar í flokknum velferð og ör-
yggi. Þar eru Kanadamenn í 9. sæti
en Bandaríkjamenn í 31. sæti, fyrir
neðan land eins og Úrúgvæ. n
Hagkerfi Innan þessa flokks er til
dæmis tekið til þátta eins og markaðs-
stærðar, atvinnuleysis, verðbólgu og
hagvaxtar svo dæmi séu tekin.
Stjórnskipulag Hér er tekið tillit
til pólitísks stöðugleika og trausts til
stjórnvalda, opinberra stofnana og
dómskerfis svo dæmi séu tekin. Þá er
tekið tillit til spillingar, bæði í stjórnmál-
um og viðskiptum.
Frumkvöðulsstarfsemi og
tækifæri Eins og nafnið gefur til kynna
er hér að finna ýmis atriði sem varða
frumkvöðulsstarfsemi og nýsköpun. Má
þar nefna möguleika einstaklinga
til að stofna fyrirtæki og kostnað
við það. Þá er innan þessa flokks
tekið tillit til aðgengis að
interneti og gæði netþjónustu.
Þá má nefna fjölda farsíma á
hvert heimili.
Menntun Í flokknum menntun
má finna þætti eins og fjöldi nem-
enda á hvern kennara og afstöðu nem-
enda til gæða náms sem þeir stunda.
Heilsa Til þessa flokks telst til dæmis
tíðni ungbarnadauða, lífslíkur, gæði
drykkjarvatns og vannæring. Gæði og
aðgengi að heilbrigðisþjónustu telst
einnig til þessa flokks.
Velferð og öryggi Hér er tekið tillit til
þátta eins og glæpatíðni, hversu öruggt
fólk telur sig vera úti á götu og fjölda
flóttamanna í eigin landi svo dæmi séu
tekin.
Persónulegt frelsi Innan þessa
flokks er til dæmis tekið tillit til um-
burðarlyndis gagnvart innflytjendum og
minnihlutahópum.
Félagslegur auður Hér að finna ýmis
atriði sem lúta að félagslegum þáttum.
Má þar nefna traust gagnvart náung-
anum, hversu líklegt fólk er til að hjálpa
ókunnugum í neyð og hversu mikinn
stuðning fólk fær frá fjölskyldu og vinum.
Einar Þór Sigurðsson
einar@dv.is
Svíþjóð
Ástralía
Finnland
Holland
Bandaríkin
Ísland
Írland
Bretland
Þýskaland
Austurríki
Lúxemborg
Belgía
Singapúr
Japan
Hong Kong
Minnstu vel-
megunarríkin
Mið-Afríkulýðveldið
Tsjad
Kongó
Búrúndí
Jemen
Afganistan
Tógó
Haíti
Síerra Leóne
Gínea
Þetta eru flokkarnir
Önnur velmegunarríki