Þjóðmál - 01.06.2006, Page 61

Þjóðmál SUmAr 2006 59
hafa. Bandaríkin. fjármagnað. allan. rekstur. þess.
en.önnur.framlög.til.hernaðarlegra.framkvæmda.
koma.úr.mannvirkjasjóði.NATO ..Þetta.bendir.
til. mikilvægis. loftvarna. almennt,. og. ekki. síst.
fyrir. heimavarnir. Bandaríkjamanna,. enda.
hafa. loftvarnir. alla. tíð. verið. meginhlutverk.
herstöðvarinnar. hérlendis,. þó. kafbátaleit. og.
eftirlit.hafi.einnig.skipt.miklu .
.
Flutningur.herafla
Átakasvæði.samtímans.og.uppsprettu.hinna.ósamhverfu. ógna. er. að. finna. í. Mið-. og.
Austur-Evrópu,.Afríku,.Suðaustur-Asíu,.og.Mið-
Austurlöndum ..Vesturlönd.hafa.með.samstilltu.
átaki.gripið.til.eftirtalinna.stríðsaðgerða.á.þess-
um.svæðum..í.nafni.mannúðar.eða.baráttunnar.
við. hryðjuverk:. Til. varnar. Kúveit. eftir. innrás.
Íraka. í. landið. í. umboði. öryggisráðs. SÞ. undir.
forystu.Bandaríkjanna;.til.að.stöðva.þjóðarmorð.
í.Rúanda.árið.1994.í.umboði.öryggisráðs.SÞ;.til.
að. stöðva. þjóðarmorð. í. fyrrverandi. Júgóslavíu.
undir. merki. NATO. án. umboðs. öryggisráðs.
SÞ. vegna. andstöðu. Rússlands. og. Kína,. þótt.
Rússland. hefði. lagt. sitt. af. mörkum,. eftir. að.
loftárásunum. linnti .. Innrásin. í. Afganistan.
árið. 2002. var. fyrsta. sameiginlega. árásin. sem.
réttlætt. var. með. vísan. til. hins. yfirlýsta. stríðs.
gegn. hryðjuverkum. (áður. höfðu. Bandaríkin.
gert.árás.á.Súdan.árið.1998) ..Innrásin.í.Afgan-
istan.var.gerð.eftir.hryðuverkaárásina.á.Banda-
ríkin. 11 .. september. með. vísan. í. 5 .. grein.
Norður-Atlantshafssáttmálans,. þar. sem. árás.
á. eitt. ríki. er. sögð. árás. á.þau.öll,. og. var.hún. í.
umboði. öryggisráðs. SÞ. með. vísan. í. 51 .. grein.
stofnsáttmála.Sameinuðu.þjóðanna ..Öðru.máli.
gilti.um.hina.umdeildu.innrás.í.Írak.árið.2003.
með.Bandaríkin.í.forystu.hóps.hinna.staðföstu.
þjóða.eins.og.Coalition.of.the.Willing.hefur.verið.
nefnd.á. íslensku .. Innrásin.olli.klofningi. innan.
NATO.og. var. ekki. gerð. í. umboði.öryggisráðs.
SÞ ..NATO.ríki.með.Frakkland.og.Þýskaland.í.
broddi. fylkingar. studdu. ekki. innrásina .. Þetta.
olli..Bandaríkjunum.erfiðleikum...við.flutning.
herafla. síns. til. Íraks. frá. Evrópu,. einkum. frá.
Þýskalandi. og. Ítalíu .. Þá. varð. ákvörðun. þjóð-
þings.Tyrkland. um. að. heimila. ekki. herliði. að.
fara. inn. í. Írak. frá.Tyrklandi. einnig. þrándur. í.
götu ..Íraksstríðið.sýndi.hversu.flókið.var.að.flytja.
hersveitir.frá.Vestur-Evrópu..til.Mið-Austurlanda.
og.einnig.gerðu.bandarísk. stjórnvöld. sér.grein.
fyrir. að. þau. gátu. ekki. treyst. á. skilyrðislausan.
stuðning. hefðbundinna. bandamanna. sinna. í.
stríðinu. (sínu).gegn.hryðjuverkum ..Það.hvatti.
þá.vissulega.til.að.gera.grundvallarbreytingar.á.
skipulagi.bandaríska.heraflans.á.erlendri.grund,.
þ .e .. að. færa. hann. frá. friðsamlegum. svæðum.
Evrópu.til.fyrrnefndra.ófriðarsvæða ..
. Forseti. Bandaríkjanna. kynnti. ákvörðunina.
um. viðamestu. endurskipulagningu. bandaríska.
heraflans.erlendis.frá.lokum.síðari.heimsstyrjaldar.
í. ágúst. árið.2004. eins.og. fyrr. segir ..Ákvörðun.
um.flutning.herafla.á.að.liggja.fyrir.í.árslok.2006.
og. flutningnum.á. að. vera. lokið. innan.10. ára ..
Frá.hernaðarlegu.sjónarmiði.er.eðlilegt.að.færa.
framlínu.bandarískra.varna.og.herafla.(forward
deployment).til.þeirra.landsvæða.sem.hætta.stafar.
frá .. Grundvallarhugmyndin. og. tilgangurinn.
með. endurskipulagningu. bandaríska. heraflans.
innan. og. utan. Bandaríkjanna. er. að. nýta.
takmarkaðan.herafla.sem.best.en.eftir.lok.kalda.
stríðsins.hefur.hann.verið.skorinn.niður.um.1/3.
frá.því.sem.hann.var.sem.mestur.á.tímum.kalda.
stríðsins .. Í. núverandi. herafla. Bandaríkjanna.
í. Vestur-Evrópu,. sem. hefur. dregist. saman. um.
70%. eftir. fall. Berlínarmúrsins,. eru. um. 109.
þúsund.menn ..Þar.af.eru.um.80%.í.Þýskalandi.
eða. um. 80. þúsund .. Um. 100. þúsund. manna.
bandarískur.herafli.er.í.Austur-Asíu ..Þar.af.eru.
um.75%.í.Japan.og.Suður-Kóreu ..Leiðin.að.því.
setta.marki.að.nýta.heraflann.betur.er.að.flytja.allt.
að.70.þúsund.manna.herlið.frá.Vestur-Evrópu.og.
Austur-Asíu.(alls.um.30.þúsund.frá.Þýskalandi.
og.15.þúsund. frá.S-Kóreu). til.Austur-Evrópu,.
Mið-Austurlanda,. Suðaustur-Asíu. og. Afríku ..
Þá.er.einnig..verið.að.loka.herstöðvum.í.Banda-
ríkjunum. vegna. flutninganna .. Hugmyndin. er.
síðan.að.stofna.eins.konar.veraldarvef.bandarískra.
framvarðasveita.(worldwide.network.of.frontier.
fronts) ..Hugmyndin. felur. í. fyrsta. lagi. í. sér. að.
gera.tvíhliða.samninga.við.ríki.utan.NATO.og.
ESB.um.samvinnu.á.sviði.öryggismála.og.með.
þeim.hætti.mynda.svæðisbundin.net.öryggis-.og.
varnarbandalaga ..Í.annan.stað.á.að.koma.á.neti.
smærri.herstöðva.þar.sem.verði.hreyfanlegur.og.
sveigjanlegur.herafli.með.búnað.til.að.að.bregðast.