Þjóðmál - 01.06.2006, Side 65

Þjóðmál SUmAr 2006 63
það,.sem.var.haft.orðrétt.eftir.Robert.G ..Loftis,.
formanni.bandarísku.samninganefndarinnar.um.
framtíð. varnarsamstarfsins,. í. Morgunblaðinu.
17 ..mars.2006:. ,,Það. sem.við.þurfum.að.gera.
nú. er. að. eiga. samstarf. við. íslensk. stjórnvöld.
um.hvernig.samstarf. landanna.getur.orðið.um.
varnir. gegn. því. sem. nú. ógnar. örygginu“. með.
vísan.í.hryðjuverk,.fíkniefnasmygl.og.mansal ..
Loftvarnaeftirlit.og.loftvarnir.
Í.sambandi. við. brotthvarf. orrustuvélanna. frá.Íslandi.er.mikilvægt.að.gera.skýran.greinarmun.
á.loftvarnaeftirliti.og.loftvörnum ..Loftvarnaeftir-
lit.Íslands.eru.hluti.af.loftvarnaeftirliti.NATO.og.
heyrir.enn.sem.komið.er.undir.stjórn.Sameigin-
legu. herstjórnarinnar. í. Norfolk. í. Virginuríki.
eins.og.fyrr.segir ..Hins.vegar.hafa.Bandaríkin.séð.
um.loftvarnir.Íslands.og.þar.stendur.hnífurinn.
í.kúnni ..Slóvenía.er.eina.NATO.ríkið.sem.er.án.
eigin.loftvarna.en.það.er.með.tvíhliða.samning.
um.loftvarnir.við.Belgíu.á.meðan.NATO.sér.um.
loftvarnaeftirlit ..Spyrja.má:.Er.eðlilegt..að.Ísland.
sé.hugsanlega. eina.NATO. landið. án. loftvarna.
með.orrustuvélum?
Formaður.bandarísku.samninganefndarinnar.
segir. í. fyrrnefndu. viðtali. við. Morgunblaðið.
að. lítið. vit. sé. að. hafa. orrustuþotur. á. Íslandi ..
Þessi. skoðun. er. vissulega. athyglisverð. í. ljósi.
þess. að. íslensk. stjórnvöld. telja. orrustuvélarnar.
lágmarksvarnarviðbúnað.hérlendis.og.hafa.bent.
máli.sínu.til.stuðnings.á.möguleikann.á.því.að.
Ísland. sem. NATO. land. með. litlar. sem. engar.
varnir. geti. orðið. skotmark.hryðjuverkahópa .. Í.
ljósi.umræðunnar.er.mikilvægt.að.minnast.þess.
að. orrustuvélarnar. . hérlendis. hafa. meira. eða.
minna. verið. óvopnaðar. enda. hafa. flugmenn.
þeirra.ekki.heimild.til.að.skjóta.niður.(óvina)vél.
heldur.eingöngu.að.fljúga. í.veg. fyrir.hana ..Að.
fljúga. í. veg. fyrir. flugvél. á. vegum. (óvina)ríkis.
myndi.við.venjulegar.aðstæður.skila.árangri.þar.
sem. flugmenn. myndu. sveigja. af. leið. og. fljúga.
í. burtu .. Á. hinn. bóginn. er. . takmarkað. gagn. í.
varnarskuldbindingu. og. orrustuflugvélum.
til. að. fara. í. veg. fyrir. farþegaflugvél. á. valdi.
hryðjuverkamanna. sem. eru. reiðubúnir. að.
fórna.lífi.sínu.fyrir.málstaðinn ..Þeir.myndu.eðli.
málsins. skv .. ekki. sveigja. af. leið. heldur. stefna.
ótrauðir. áfram. í. rauðan. dauðann .. Við. þær.
aðstæður. hefðu. orrrustuvélar. lítið. gildi. nema.
flugmenn. þeirra. hefðu. fyrirmæli. um. aðgerðir,.
þ .e ..að.skjóta.farþegavélina.niður ..Með.öðrum.
orðum.hafa.varnarskuldbinding.og.orrustuvélar.
takmarkað. varnargildi. ef. versti. ótti. íslenskra.
stjórnvalda.yrði.að.veruleika.nema.búið.væri.að.
taka.afstöðu.til.siðferðilegra.álitamála,.sem.lúta.
að.lífi.og.dauða,.því.að.fórna.minni.hagsmunum.
fyrir. meiri .. Það. hafa. stjórnvöld. í. Rússlandi.
gert. en. 6 .. mars. sl .. undirritaði.Vladimír. Pútín.
Rússlandsforseti.lög,.sem.höfðu.verið.samþykkt.
í.báðum.deildum.rússneska.þingsins,.og.heimila.
hernum. að. skjóta. niður. farþegaflugvélar,. sem.
eru.á.valdi.ræningja.og.útlit.er.fyrir.að.þeir.ætli.
að.nota.til.að.ráðast.á.mikilvæg.mannvirki.eða.
þéttbýl. svæði ..Samkvæmt. lögunum.má.herinn.
einnig.ráðast.á.skip.sem.ástæða.er.til.að.ætla.að.
eigi.að.nota.til.hryðjuverka ..Í.báðum.tilvikum.
verður. árás.heimil. þrátt. fyrir. að. gíslar. séu.um.
borð .
Það. er. ljóst. af. þessu. að. heimild. Banda-
ríkjahers. til. að. skjóta. niður. farþegavél. á. valdi.
hermdarverkamanna. þyrfti. að. vera. liður. í.
endurskoðun. varnarsamningsins. að. því. gefnu.
að. orrustuvélar. eigi. að. hafa. raunverulegu.
hlutverki. að. gegna. í. vörnum. Íslands. gegn.
hryðjuverkum ..Íslensk.og.bandarísk.stjórnvöld.
yrðu. með. öðrum. orðum. að. gera. . upp. við. sig.
hvort. og. þá. við. hvaða. aðstæður. orrustuþotur.
á. vegum. bandaríska. hersins. mættu. eða. ættu.
að. skjóta. niður. farþegaflugvél. innan. íslenska.
flugstjórnarsvæðisins,. sem. vitað. eða. talið. væri.
að. hryðjuverkamenn. hefðu. á. valdi. sínu. og.
að. þeir. ætluðu. sér. að. fljúga. henni. á. Perluna.
eða. Hallgrímskirkjuturn. svo. dæmi. séu. tekin ..
Óhjákvæmilegt. er. að. taka. afstöðu. til. þessa. ef.
íslensk. stjórnvöld. vísa. áfram. til. farþegaflug-
véla.á.valdi.hryðjuverkamanna.sem.rökstuðn-
ings. fyrir. nauðsyn. orrustuvéla. fyrir. loftvarnir.
Íslands .
Annað. sem. skiptir. miklu. máli. í. samhengi.
við. endurskoðun. á. framkvæmd. varnarsamn-
ingsins. er. hin. svokallaða. bylting. í. hern-
aðartækni. (Revolution. in. Military. Affairs) ..
Byltingin. felst. í. miklum. breytingum. á. sviði.
hefðbundinna. langdrægra. vopna. og. skot-. og.
eldflauga. auk. kjarnorkuvopna .. Óttast. margir.