Þjóðmál - 01.03.2011, Qupperneq 6

4 Þjóðmál VOR 2011
orsakaði hrun bankanna heldur þjónkun
við hið nýja auðvald sem hér skaut rótum –
bólu­auðvaldið .
Þótt Samfylkingin gengi lengst – og væri
réttnefnd Baugsflokkurinn – voru allir
stjórn mála flokkarnir sekir um þjónkun
við bólu­auðvaldið . Það lét líka pening­
ana tala, bar óspart fé á ístöðulitla stjórn­
málamenn og flokka þeirra sem dönsuðu
síðan eftir þess pípum, sbr . fyrir lit lega
framgöngu vinstri grænna í fjöl miðla­
málinu . Sjálfstæðisflokkurinn missti fót ­
anna í ríkisstjórnarsamstarfinu við Sam fylk ­
inguna . Þá afvegaleiddist for ysta flokks ins
til samskonar þjónkunar við bólu­auð valdið
og Samfylkingin stóð fyrir . Flokk urinn þáði
jafnvel háa fjár styrki frá spilltasta bólu­
auðvaldinu og for ystu menn flokksins virtust
trúa eins og nýju neti fagurgala hins veru­
leikafirrta bólu­auðvalds um að allt léki í
lyndi þótt rotnunar þefurinn fyllti vitin . Þá
sveik flokkurinn grundvallarstefnu sína um
að reyna að hafa taumhald á ríkisútgjöldum,
en það er önnur saga .
Uppgjör Sjálfstæðisflokksins við hrun­tímann felst í því að horfast í augu við
hvað fór úrskeiðis í stjórnarsamvinnunni
við Samfylkinguna í öðru ráðuneyti Geirs
H . Haarde (2007–2009) . En þá verður að
hafa í huga að þegar þar var komið sögu
gátu stjórnvöld ósköp lítið gert til að stöðva
helreið bankanna . Mistök forystu manna
Sjálfstæðisflokksins fólust fyrst og fremst í
því að gera sér ekki grein fyrir vand anum;
sannir íhaldsmenn, trúir sínum grund­
vallarprinsippum, hefðu ekki látið berast
með straumnum . Það fer illa fyrir öllum
stjórn málamönum og ­flokkum sem standa
ekki vörð um grundvallarviðhorf sín .
Einnig verða sjálfstæðismenn að viður­
kenna að einkavæðing bankanna tókst ekki
sem skyldi . Bankarnir voru því miður seldir
mönnum sem ekki voru trausts verðir . Hitt
er svo annað mál að stærstu leikendurnir
í bankakerfinu í hrunsögunni (Bjarni Ár­
manns son, Hreiðar Már Sigurðsson, Sigur­
jón Þ . Árnason, Sigurður Einarsson o .s .frv .)
hefðu eftir sem áður verið þar fyrirferðar­
miklir og vafalaust notað þau tækifæri
sem gáfust til að byggja brjálæðislegar
spilaborgir sínar með Jóni Ásgeiri og klíku
hans .
Hrunið orsakaðist af því að bankarnir voru rændir innan frá . Þetta gerðist
þrátt fyrir mjög viðamiklar alþjóðlegar
reglur og eftirlitskerfi – og jafnt í löndum
þar sem hægri og vinstri stjórnir voru við
völd . Það var ekki 10% fjármagnsskattur
eða 30% kaupmáttaraukning almennings
sem orsakaði hrun íslensku bankanna
heldur vitfirringsleg útlánastefna sem gekk
þvert á viðteknar hugmyndir siðaðs fólks
um heilbrigða bankastarfsemi . Áhættufíkn
bankanna hlaust öðrum þræði af ofgnótt
lánsfjár á alþjóð legum fjármálamarkaði .
Ekki í nokkru landi – nema Íslandi – er
bankahrunið kennt við hægri stefnu í
stjórnmálum . Það er að vísu í öllum lönd­
um fámennur hópur svo kall aðra and­
kapítal ista sem kennir frelsi og „fjár magns­
eig endum“ um allt sem aflaga fer í vest­
ræn um samfélögum en alls staðar – nema
á Íslandi – eru slík sjónarmið á ysta jaðri
stjórn mála umræðunnar .
Það er því ekki að undra að illa hafi tekist
til á Íslandi eftir hrunið fyrst viðspyrnan var
reist á lygi – lyginni um það að hægri stefna
Sjálfstæðisflokksins, ásamt lélegri stjórnsýslu,
hefði orsakað hrun bankanna . Sú lygi – sem
bæði ríkisútvarpið og Baugsmiðlarnir hafa
reynt að festa í sessi – hefur mótað mjög
almenningsálitið undanfarin misseri . Afleið­
ingin er ekki aðeins vitleysan hlægilega í
Reykjavík, þar sem „þorpsfíflið“ (e . the
village idiot) var kosið til æðstu metorða,
heldur versta ríkisstjórn í manna minnum