Þjóðmál - 01.03.2011, Side 20

18 Þjóðmál VOR 2011
skal hræðslutækninni beitt sem mest má
verða . Lög lærðir samninganefndarmenn­
irn ir reyna auðvitað ekki að halda því fram
að Ís lend ingar eigi í raun að greiða bresku
og holl ensku kröfurnar . Í staðinn er annars
vegar reynt að draga upp sem versta mynd
af því sem gerst geti, ef ekki verði gefist
upp nú . Hins vegar er þeim rökum beitt,
að núverandi samningur sé miklu betri
en sá sem gerður hafi verið síðast . Þau
rök segja þó eiginlega mesta sögu um
núverandi samning: Hlýtur hann ekki að
vera með ólíkindum slæmur, sá samningur
sem ekki verður sagt neitt betra um en að
hann sé skárri en glæsilega niðurstaðan
þeirra Svavars og Indriða? Blasir ekki við,
að ef eitthvað væri haldbært um núverandi
samning að segja, þá dytti engum í hug
að nefna fyrri samning sem röksemd fyrir
þessum?
Sumir segja að Icesave­deilan sé fyrirstaða erlendrar fjárfestingar á Íslandi . Stað­
reyndin er sú, að það er fráleitt að halda
því fram að deilan sé meginfyrirstaða
erlendrar fjárfestingar hér . Að vísu
kann deilan að þvælast fyrir í nokkrum
evrópskum byggðastofnunum, þar sem
Bretar eða Hollendingar eru í aðstöðu
til að bregða fæti fyrir okkur en íslenska
utanríkisþjónustan beygir sig og bugtar
á meðan, en í viðskiptabönkunum ráða
viðskiptasjónarmið . Þar velta menn ekki
fyrir sér deilum milli fjármálaráðuneyta
um tiltekna fjárkröfu . Þar horfa menn hins
vegar til gjaldeyrishafta, skattareglna, þjóð­
nýtingarhótana, lagasetningar hringl anda og
auðvitað reynslunnar af viðskiptum við for­
kólfa íslensks atvinnulífs . Þetta horfa menn
á, en ekki hvort fjármálaráðuneyti Íslands á
í deilum við fjármálaráðuneyti Bretlands og
Hollands .
Því er haldið fram að í þeim samningi sem
nú liggur fyrir séu þjóðirnar að skipta með
sér því tjóni sem varð þegar Landsbankinn
fór á hliðina og Icesave­netreikningar hans
þar með . Það, að Bretar og Hollendingar
hafi horfið frá þeirri ótrúlega ósvífnu kröfu
sinni að vilja græða á vaxtamun eins og
fyrri samningar gerðu ráð fyrir, getur varla
talist svo stórmannlegt að hægt sé að tala
um það sem skiptingu á tjóni . Efnisleg
fram setning hins nýja samnings hefur
vissulega batnað og óvissan er minni hvað
heimtur úr búi Landsbankans varðar, en
í öllum meginatriðum er samningurinn
ómögu legur og áhættan er enn öll íslenskra
skatt greiðenda, hvort sem horft er til
áhættu af endurheimtum, gengisþróun og
tíma setningu á útgreiðslu úr búi Lands­
bankans, svo einhverjir áhættuþættir
séu nefndir, enda ætti „skaðleysishluti“
samningsins að nægja sem staðfesting á að
svo sé . Það er engin skipting á ábyrgð, það
er engin skipting á áhættu og það er engin
lögbundin greiðsluskylda að baki kröfum
Breta og Hollendinga . Þegar þetta er haft í
huga er ekki með nokkurri sanngirni hægt
að vísa til þess að sú viðleitni Alþingis,
á fyrstu metrum þessa máls, þegar hin
svokölluðu Brussel­viðmið voru samþykkt,
að semja við Breta og Hollendinga, bindi
þingmenn eða almenning á einn eða annan
hátt .
Þegar horft er til alls þessa þá ætti að blasa við öllum mönnum hvern kost
þeir eiga einan, laugardaginn 9 . apríl . Ofan
á það bætist atriði, sem er út af fyrir sig ekki
lögfræðilegt en menn ættu samt ekki að
horfa fram hjá: Það er einfaldlega rangt að
fullvalda þjóð láti fara svona með sig . Hinn
níunda apríl munu Íslendingar svara því í
síðasta sinn hvort hér búi fólk sem beygi sig
sjálfviljugt undir kúgun stórvelda . Íslensk­
ir kjósendur munu þann dag taka núver­
andi kynslóð stjórnmálamanna sinna langt
fram .