Morgunblaðið - Sunnudagur - 06.09.2015, Blaðsíða 16

Nú eru nýjar, íslenskar kartöflur fáanlegar í búðum landsmanna. Þær eru fullar af vítamínum
og steinefnum og í hýðinu er einnig að finna trefjar. Kartaflan inniheldur mikið magn sykra,
mest í formi sterkja sem eru taldar hafa svipuð áhrif og trefjar. Þó að hýðið sé hollt er samt
meira en helming allra bætiefna að finna inni í kartöflunni sjálfri, sem og öll næringarefni.
Nýjar kartöflur góðar með öllum mat
16 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 6.9. 2015
Heilsa og hreyfing
E
línborg Sturludóttir, sóknar-
prestur í Stafholti í Borgar-
firði, hefur sérstakan áhuga
á pílagrímaferðum, bæði
fyrr og nú. „Þessi nálgun, að fara
gangandi á milli helgra staða, að
feta í fótspor genginna kynslóða
virðist gefa nútímamanninum svo
mikið. Þegar þú ferð hægt yfir
ferðu ósjálfrátt inn á við. Þú ert að
taka eitt skref í einu og þetta getur
orðið einhæft, en þú ert í leiðinni að
upplifa náttúruna og fegurðina og
þá gerist það eins og af sjálfu sér
að þú ferð inn á við. Þú ert með
einhverjar tilvistarspurningar og
loks fær fólk tækifæri til að hugsa
um eitthvað sem það hefur ýtt frá
sér ef til vill í langan tíma,“ segir
hún.
Pílagrímaleið á Íslandi
Félagið Pílagrímar sem Elínborg er
félagi í hefur síðustu ár staðið fyrir
göngu milli Bæjar í Borgarfirði og
Skálholts og er gönguleiðin nú
merkt þannig að fólk getur farið á
eigin vegum. Leiðin er 120 km löng
og tekur sex daga og hægt er að
gista í svefnpokaplássum á leiðinni.
Elínborg hefur síðustu ár verið í
samstarfi við fræðimenn og presta á
Norðurlöndum sem hafa áhuga á pí-
lagrímaleiðum og starfa sem píla-
grímaprestar. „Norðmenn eru mjög
framarlega á þessu sviði og hafa
verið að byggja upp pílagrímaleiðina
frá Osló til Niðaróss. Þetta er sam-
starfsverkefni kirkjunnar, menning-
armála-, lýðheilsu- og ferðamála-
yfirvalda í Noregi í samstarfi við og
með styrk frá Evrópuráðinu. Nú
hefur Gamla pílagrímaleiðin í Nor-
egi, Ólafsvegurinn, verið gerð að
„menningarvegi“. Þannig að það eru
aðilar úr ólíkum áttum sem koma að
því að merkja þessa gömlu þjóðleið
til að auðvelda fólki að fara hana.
Og það er það sama sem við erum
að gera hér og viljum gera, að stika
gamlar þjóðleiðir sem liggja til
helgistaðanna hér, Hóla og Skál-
holts,“ segir Elínborg.
Gangan hreinsun fyrir sálina
Elínborg segir að samkvæmt rann-
sóknum séu það aðallega þrír hópar
fólks sem leita í pílagrímagöngur.
Unga fólkið sem er í ævintýraleit,
fólk á miðjum aldrei sem stendur á
krossgötum og þarf ef til vill að
endurmeta líf sitt og svo roskið fólk
sem fer til að horfa um öxl. „Sumir
vilja bara kasta frá sér því sem liðið
er og taka algjörlega nýja stefnu og
þetta er ákveðin hreinsun,“ segir
hún. „Eldra fólkið er að gera upp líf
sitt, líta til baka og fara yfir lífs-
gönguna og sættast við það sem var
erfitt og fyrirgefa það sem var gert
á hans hlut, fyrirgefa sjálfu sér og
hugsa um allt lífshlaupið sitt. Allt er
þetta fólk að leita að einhverjum
svörum og takast á við tilvist-
arspurningar,“ segir hún. „Það ger-
ist eitthvað merkilegt á leiðinni. Þú
hittir líka annað fólk og ferð að
spegla þína eigin reynslu í reynslu
annarra. Við þráum öll innihaldsríkt
og gott líf og að líf okkar hafi til-
gang og merkingu. Og það virðist
vera að þetta einhvern veginn mæti
þörfum nútímamannsins með sér-
stökum hætti,“ segir Elínborg.
Við erum gestir á jörðinni
Pílagrímagöngur hafa notið vaxandi
vinsælda á síðustu árum að sögn
Elínborgar. „Pílagrímaferðir hafa
verið ástundaðar í aldaraðir í öllum
trúarbrögðum. Í frumkirkjunni fá
staðir eins og Betlehem og Jerúsal-
em sérstaka merkingu fyrir hinn
kristna söfnuð og svo þróast þetta
og á miðöldum þótti það sjálfsagður
hluti af því að lifa trúarlífi að fólk
færi í pílagrímagöngur,“ segir hún.
Orðið pílagrímur er dregið af lat-
neska orðinu pelegrino sem þýðir
útlendingur. „Þetta er myndmál, við
erum útlendingar í heiminum, við
erum gestir á jörðinni en hið raun-
verulega markmið okkar er eilífðin.
Líf kristins manns er eins og píla-
grímsganga frá vöggu til grafar.
Eins og vegferð eða ferðalag og
stundum leikur allt í lyndi og á öðr-
um tímum er mótvindur. Það sem
gerist á svona göngu endurspeglar
líf okkar, líf allra manna.“
Margt sem fjötrar manninn
Jakobsvegurinn er ein frægasta
pílagrímaleiðin í dag en hún liggur
frá Frakklandi yfir Pýreneafjöllin til
Santiago de Compostela á Spáni.
Evrópa er full af pílagrímaleiðum
og því margar fleiri leiðir í boði.
„Það þurfa ekki allir að fara Jak-
obsveginn. Það er líka það sem við
erum að gera á Íslandi, að búa til
pílagrímaleið hér innan lands. Fólk
þarf ekki endilega að fara til Spánar
til að stíga inn í þessa hugsun. Við
getum verið pílagrímar á Íslandi og
líka í okkar hversdagsleika. Þetta er
hreyfing sem setur ákveðin mál á
oddinn eins og asaleysi, kyrrð og
frið. Að vera ekki alltaf að búa til
stress og streitu. Í kyrrðinni getum
við loks farið að hlusta á hvað er að
gerast innra með okkur. Líka ein-
faldleiki, að reyna að einfalda líf sitt
og að gefa af sér og finna til sam-
kenndar með öðru fólki,“ segir El-
ínborg og nefnir að frelsi sé einnig
einn af þáttum í pílagrímshreyfing-
unni. „Það getur verið svo margt
sem fjötrar okkur, matarfíkn,
drykkjusýki, efnishyggja, meðvirkni,
allt milli himins og jarðar sem getur
fjötrað mennina. Alls konar innri og
ytri ástæður. Pílagrímafræðin geng-
ur út á það að Guð vill að við séum
frjáls og manneskjan takist á við
fjötrana og reyni að komast út í
frelsið. Og æðruleysið, það þarf að
hlúa að æðruleysi. Maður á að
keppa að því að ná andlegum
þroska, að maður öðlist visku þann-
ig maður sé fær um að takast á við
það sem gerist í lífinu,“ segir hún.
Pílagrímahugmyndafræði
Elínborg segir pílagrímagöngur
vera fyrir alla. „Þú þarft ekki að
vera í neinu ofurformi til að fara í
pílagrímagöngu. Það þarf ekki að
fara í marga vikna ferð. Það er líka
hægt að tileinka sér hugmynda-
fræðina án þess að ganga mörg
hundruð kílómetra, en það getur
hjálpað!“
Elínborg ætlar í stutta pílagríms-
göngu um miðbæinn á sunnudaginn
og útskýra hugmyndafræðina fyrir
samferðamönnum sínum, en allir
eru velkomnir með. Gangan byrjar
klukkan tíu við Landakotskirkju og
endar í Dómkirkjunni þar sem El-
ínborg predikar við pílagrímsmessu.
Að lifa hófstilltu lífi
Elínborg segist sjálf vera að reyna
að lifa eftir þessum lífsstíl píla-
grímsfræðanna. „Ég er að leggja
mig fram að gera það! Þetta er mín
glíma, ég þarf á þessu að halda. Ég
er engin undantekning frá því sem
gengur og gerist. Það er sístætt
verkefni að hlúa að æðruleysi og lifa
einföldu og hófstilltu lífi. Ég þarf
sjálf mikið á þessum boðskap að
halda, ég er alveg í neysluheimi nú-
tímans,“ segir hún og hlær.
PÍLAGRÍMAGÖNGUR BÆÐI FYRIR LÍKAMA OG SÁL
Það gerist eitthvað merkilegt á leiðinni
Elínborg Sturludóttir segir
pílagrímaferðir vera ein leið
að innri friði og æðruleysi.
Hugmyndafræðina geta allir
tileinkað sér, líka þeir sem
ekki geta farið í göngur.
Morgunblaðið/Ásdís
ELÍNBORG STURLUDÓTTIR SEGIR AÐ ÞAÐ SÉ ÁKVEÐINN LÍFSSTÍLL AÐ VERA PÍLAGRÍMUR. FELUR HANN Í SÉR EINFALDLEIKA, FRIÐ, KYRRÐ, FRELSI,
ÆÐRULEYSI, ASALEYSI OG SAMKENND MEÐ ÖÐRU FÓLKI. AÐ FARA Í PÍLAGRÍMAGÖNGU ER NÆRANDI FYRIR LÍKAMA OG SÁL OG SAMEINAR
HREYFINGU, MENNINGU OG TRÚ. NÚ ER HÆGT AÐ FARA Í SLÍKA GÖNGU Á ÍSLANDI, FRÁ BÆ Í BORGARFIRÐI Í SKÁLHOLT.
Ásdís Ásgeirsdóttir asdis@mbl.is
Pílagrímaleið á Íslandi
Bær
Skálholt
Lundur
Fitjar
Borgarnes
Botnsdalur
Þingvellir
 * Búið er að stika gönguleið milli Bæjar íBorgarfirði og Skálholts og er hún merktþannig að fólk getur farið á eigin vegum.