Morgunblaðið - Sunnudagur - 06.09.2015, Blaðsíða 38

38 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 6.9. 2015
E
in öflugasta og umdeildasta sjón-
varpsstöð Bandaríkjanna, Fox
Ruperts Murdoch, hefur þetta sem
eitt af slagorðum sínum: Fyrst frétt-
ir og svo saga. Ágætlega sniðugt og
ekki fráleitt. En ekki er þó öruggt að
allar fréttir sem flaggað er um hríð og dæst yfir
dægrin löng muni fá mikið rúm í sögunni né þykja
hafa haft þýðingu fyrir þróun hennar.
Stundum veifa menn því í dægurumræðunni að
„sagan eigi eftir að dæma þetta hart“ og eiga þá oft-
ast við orð eða athæfi andstæðinganna. Ekki er þó
vitað til þess að reynt sé að sannreyna staðhæf-
inguna síðar, þegar „sagan“ hefur gefið út þótt ekki
sé nema bráðabirgðaúrskurð í málinu.
Jötunmennið
Winston Churchill var auk margra annarra starfa
sinna liðtækur penni, svo ekkert sé ýkt, og afkasta-
mikill. Hann framfleytti sér og sínum með skriftum
nær alla ævina. Og það þurfti töluvert til, því að
maðurinn hafði mikið umleikis og lét eftir sér í mat
og einkum drykk. Churchill á að hafa sagt að hann
virti mikilvægi hinnar almennu reglu um að laga yrði
útgjöld hvers og eins að ráðstöfunartekjum hans,
ella færi illa. En hann yrði þó að kannast við það að
sjálfur hefði hann oftast haft þann hátt á að laga
tekjur sínar að útgjöldunum. Þótt það væri aug-
ljóslega óvarlegri regla en gullreglan hefði hún oft-
ast dugað sér bærilega og hefði það fram yfir hina að
vera svo miklu notalegri.
Churchill gat þess sjálfur eftir að hann hóf sigl-
inguna inn í sólarlagið að segja mætti að ævi sín
hefði ekki verið með öllu viðburðasnauð. Sú lýsing er
klassískt dæmi um breskt „understatement“.
Þótt ævi Churchills yrði deilt niður á svo sem tíu
ólíka einstaklinga í sanngjörnum bitum væri ekki of-
mælt að hver og einn þeirra hefði átt viðburðaríka
ævi.
Stjórnmálaþátttaka hans ein, afrek hans – og mis-
tök – hefði dugað slíkum tíu manna hópi til vottorðs
um viðburðaríkt líf. Það hefði þátttaka hans sem
stríðsfréttaritari og hermaður, þar sem eldurinn
brann heitast hverju sinni, einnig gert. Churchill
sagði að mun betra væri að skapa fréttir en að skrifa
þær, að vera leikarinn á sviðinu fremur en gagnrýn-
andinn úti í sal. Og afköst hans á ritvellinum eru
einnig meiri en tíu velsettir menn á þeim velli gætu
sameiginlega verið stoltir af. Meðal ritverka Churc-
hills eru sex bindi um Fyrri heimsstyrjöldina, þá
fjögurra binda verk um forföðurinn, hertogann af
Marlborough, og sex binda verk um sögu Heims-
styrjaldarinnar síðari og er þó fjarri því að allt sé
talið. Churchill fékk Nóbelsverðlaunin í bók-
menntum árið 1953 en fullyrt er að hann hefði frem-
ur kosið að fá Friðarverðlaun Nóbels.
Tvíeggjuð fyrirmynd
Og þrátt fyrir þessar staðreyndir er fullyrt að Win-
ston Churchill hafi drukkið a.m.k. eina flösku af vis-
kíi á dag á hverju fullorðinsári sínu og oftast nær
einnig ríflega viskímagnið af Pol Roger-kampavíni
og svo auðvitað rautt vín og hvítt og eðalkoníak eftir
því sem við átti. Churchill gat, þrátt fyrir afköst sín á
þessu sviði, iðulega sagt að hann hefði skömm á
drukknum mönnum, án þess að það þætti það öf-
ugmæli úr hans munni. Churchill var á sinni tíð
einna mest ljósmyndaði maður veraldar, en sárafáar
Látum okkur sjá,
sögðu þeir og
drógu myrkvunar-
tjöldin fyrir
* Vissulega er skop iðulega stórhluti af inntaki slíkra mynda.En þær eiga sér margar aðrar hlið-
ar. Tilveruréttur þeirra er kannski
fyrst sá að „mynd segir meira en
mörg orð“.
Reykjavíkurbréf 04.09.15