Iðjuþjálfinn - 01.05.2005, Blaðsíða 16

Hvers vegna eru
hjálpartæki boðin út?
Útboð á hjálpartækjum byggir á útboðs-stefnu ríkissins frá 1993, þar sem segirað útboðum skuli jafnan beitt við innkaup
ríkisins. Þetta var m.a. gert til að efla sam-
keppni og til að fleiri seljendur gætu komið vör-
um sínum á framfæri. Skýrar reglur voru settar
um hvernig opinberum innkaupum skyldi hagað
til að tryggja samræmi í vinnubrögðum og jafn-
ræði milli seljenda. Nánari útfærslu
er að finna í Lögum um framkvæmd
útboða Nr. 65/1993 og Lögum um
opinber innkaup Nr. 94/2001. Með
aðild Íslands að Evrópska efna-
hagssvæðinu bættist við Reglugerð
um opinber innkaup á Evrópska
efnahagssvæðinu. Hjálpartækja-
miðstöð Tryggingastofnunar (TR)
ber að fara eftir þessum lögum.
TR hóf útboð á hjálpartækjum
árið 1994 í samvinnu við Ríkiskaup skv. út-
boðsstefnu ríkisins. Fyrst voru boðin út spelk-
ur og gervilimir og í kjölfarið fylgdi útboð á
hjólastólum og gönguhjálpartækjum. Í dag eru
vöruflokkarnir sem boðnir eru út orðnir um 20
talsins, tæknileg hjálpartæki, stoðtæki og
einnota vörur sem samsvara um helmingi út-
gjalda TR til hjálpartækja. Samningar sem
gerðir eru í kjölfar útboða eru frá tveggja til
fjögurra ára í senn.
Gagnstætt því er margir kynnu að telja, þá
eru útboð ekki aðeins til að spara fé, um er að
ræða ýmsan annan ávinning eins og hagræð-
ingu í umsýslu og það að varan verður aðgengi-
legri fyrir notendur. Við útboð eru settar fram
kröfur um að tækin uppfylli ákveðna tækni- og
gæðastaðla sem tryggja öryggi og heilsuvernd.
Það hefur sýnt sig að útboðin efla samkeppnina
því verð á hjálpartækjum hefur lækkað. Bjóð-
endur vanda betur til innkaupa, t.d. með því að
forðast að kaupa vörur gegnum marga milliliði.
Einnig er greinilegt að samkeppnin örvar bjóð-
endur til að leita fanga víðar og að auka vöru-
úrval. Hvort tveggja til hagsbóta fyrir notendur.
Hjálpartæki sem valin eru til kaups úr út-
boðnum vörum eru valin samkvæmt ákveðn-
um vinnureglum. Umsjón með útboðum er í
höndum iðjuþjálfa. Auk þess koma nokkrir
starfmenn hjálpartækamiðstöðvar
og utanaðkomandi ráðgjafaópur
sérfræðinga að hverju útboði. Ráð-
gjafahópinn skipa iðjuþjálfi og
sjúkraþjálfari með víðtæka reynslu
á sviði hjálpartækja og fulltrúi frá
samtökum notenda. Einungis eru
valdar vörur er uppfylla gefnar
kröfur og staðla. Því næst eru eig-
inleikar varanna metnir, flokkaðir
og sambærilegar vörur bornar
saman með tilliti til verðs. Við val á
vörum er þess einnig gætt að úrval sé gott og
mæti mismunandi þörfum notenda. Þrátt fyrir
að reynt sé að hafa mismunandi þarfir einstak-
linga í huga í vörukaupum þá er aldrei hægt að
tryggja að hugsað sé fyrir öllu. Þess vegna er
ákvæði í samningum um að leyfilegt sé að
kaupa tæki utan samnings allt að 5%, til að
koma til móts við sérþarfir.
Það er reynsla Hjálpartækjamiðstöðvarinn-
ar að útboð hafa stuðlað að lægara vöruverði
og auknu vöruúrvali. Einnig er betur tryggt að
varan sé fáanleg, hægt sé að skoða hana og
prófa. Upplýsingar um hjálpartæki sem boðin
eru út eru aðgengileg í vörulistum sem Hjálpar-
tækjamiðstöð gefur út, sem og einnig á vefsíðu
TR, undir slóðinni http:// www.tr.is.
Heimildir
Ríkiskaup og Fjármálaráðuneytið (1996). Útboð og inn-
kaup ríkisins, stefna, lög og reglur.
16 – IÐJUÞJÁLFINN 1 / 2005
Inga Jónsdóttir
iðjuþjálfi hjálpar-
tækjamiðstöð TR
Þrátt fyrir að reynt
sé að hafa mismun-
andi þarfir einstak-
linga í huga í vöru-
kaupum þá er
aldrei hægt að
tryggja að hugsað
sé fyrir öllu.
TRYGGINGASTOFNUN
RÍKISINS