Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2013, Blaðsíða 24
Tvíburasystir Herdísar, Ólína Andrésdóttir (1858-1935) átti einnig tvo
sálma í sálmabókinni sem kom út 194 5.27 Sálmarnir eru númer 343 og 437
í sálmabókinni frá 1972/1997. Þær systur ólust upp hvor í sínu lagi eftir að
faðir þeirra drukknaði þegar þær voru þriggja ára gamlar. Ólína varð eftir hjá
móður sinni og systkinum en Herdís var send í fóstur. Vegna fátæktar stóð
Ólínu ekki til boða að ganga í skóla. Hún eignaðist eina dóttur en gekk ekki
í hjónaband. Ólína og Herdís bjuggu báðar í Reykjavík síðustu áratugina
og voru þær mjög samrýmdar. Þær gáfu saman út ljóðabækur, fyrst 1924
og aftur 1930. Aukin og endurbætt útgáfa af ljóðum eftir þær kom síðan
út löngu eftir andlát þeirra, árið 1976.
Systurnar Ólína og Herdís gátu sér gott orð á efri árum fyrir skáldskap
sinn. Ólína var afkastameiri en systir hennar og var einkum þekkt fyrir þulur
sínar. Skáldskapur þeirra var af ýmsu tagi, tækifæriskvæði, minningarljóð og
tilvistarleg kvæði en efni þeirra segir Armann Jakobsson vera flest á eina lund:
áherslan [er] á erfiðleika og þrautir lífsins en á móri kemur trúin, Herdís og
Ólína eru heittrúaðar og niðurstaða vangaveltna þeirra um lífið sú að trúin
á hjálpræðið sé ljós í myrkri erfiðrar tilveru...28
Séra Jón Auðuns er á svipuðum nótum í minningarorðum sem hann
ritaði um Ólínu:
Alvörukona var hún mikil og hafði gildar ástæður til þess, en þótt hún slægi
djúpan alvörustreng á gígju sinni, var æfinlega við hlið hans annar strengur,
sem hló. Eðli hennar var svo fjölþætt, að hún gat aldrei orðið leiðinleg.
Persóna hennar var svo kjarnmikil, að hún var aldrei hálf-volg, heldur æfin-
lega heit, bæði í gleði og sorg, og þung, hvort sem hún var með eða móti.
A trúmálum og stjórnmálum hafði hún traustar skoðanir, þau mál var hún
fús að ræða og ljet oft um þau falla heit orð, því að þau voru henni heilög
alvörumál. Jeg held að yndisþokkinn, sem prýddi eðli hennar, hafi einkum
stafað frá hennar heitu og björtu trú, sem sálmarnir hennar sýna best.29
Sálmur 343 tilheyrir þeim flokki sálma sem fjallar um „kirkjuna og trúar-
lífið; helgun, bæn og starf.“ Hér koma vel fram þau atriði sem bæði Ármann
27 Um Ólínu Andrésdóttur, sjá m.a.: Ármann Jakobsson, „Þar sitja systur“; Helga Kress, Stúlka,
bls. 150; Jón Auðuns, „Ólína Andrjesdóttir“, Morgitnblaðið 26. júlí 1935. Sótt 31. ágúst 2013 af
http://www.reykholar.is/frettir/150_ar_fra_faedingu_Herdisar_og_Olinu_Andresdaetra/
28 Ármann Jakobsson, „Þar sitja systur“.
29 Jón Auðuns, „Ólína Andrjesdóttir".
22
i