Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2013, Qupperneq 110

Fimm ár liðu frá útgáfu Þjálfunar í kristni til dauðadags Kierkegaards,
árið 1855. Á þessum árum jókst andstaða hans gegn dönsku kirkjunni
og kristindómnum. Frá árunum 1851-1854 skrifaði hann ekki mikið á
opinberum vettvangi, en skömmu fyrir andlát sitt hóf hann að skrifa í
tímaritin Föðurlandið (d. Fœdrelandet) og Augnablikið (d. 0jeblikket), en
hið síðara gaf hann út sjálfur. Eftir andlát Mynster biskups, sem BCierkegaard
hafði mikið álit á þrátt fyrir að hafa átt í guðfræðilegum deilum við hann,
fékk hann þörfina fyrir að skrifa á ný. Orð Hans Lassen Martensens biskups
við útför Mynsters urðu kveikjan að þeim skrifum, en þar sagði Martensen
að Mynster hafði „borið sannleikanum fagurt vitni“ sem Kierkegaard var
ósammála.59 í júnímánuði 1855 skrifar Kierkegaard merkilega grein þar
sem hann veltir því fyrir sér hvað Kristi sjálfum þætti um kristindóminn.
Til að undirstrika mál sitt gerir hann m.a. trúleysingjum hátt undir höfði,
þar sem þeir séu að minnsta kosti heiðarlegir í þeirri túlkun sinni að kenn-
ingar kristninnar séu skáldskapur. Einstaklingurinn innan kristindómsins
sé hins vegar ekki verðugur slíks hróss, þar sem að hann afnemi mikilvægi
fylgdarinnar við Krist þegar hann talar fyrir kristninni. Einungis sé stuðst
við Krist til hægðarauka, á meðan einstaklingurinn lifi sínu „kristna“ lífi
eftir eigin reglum. 60
Þegar Kierkegaard reyndi að benda kennimönnum kirkjunnar og bisk-
upum hennar á að í Nýja testamentinu standi allt annað en þeir framfylgi,
brugðust þeir aðeins við með þögn og frekari fjandsemi. Fyrir Kierkegaard
var Nýja testamentið algert úrskurðarvald um hvað kristnin stendur fyrir,
og með því að lesa það sjáum við hvað Kristi finnst um kristindóminn. En
eins og hann benti á, rétt eins og maður nefnir ekki snöru í hengds manns
húsi, þá dregur presturinn ekki athyglina að orði Guðs í kirkjunni.61 Það
sem eitt sinn var sönn kristni er nú horfið og nýtt form kristni hefur verið
fundið upp að hans mati. Kristnin og Kristur biðja ekki um annað en fylgd,
en manneskjan vill hins vegar ekki þjást. Einstaklingurinn tekur því bæði
fylgdina og þjáninguna í burtu. Sá sem gerir það að hans mati en kallar
sig kristinn ber Guði ljúgvitni og er mönnum hræsnari. 62 í síðasta eintaki
Augnabliksins sem Kierkegaard skrifaði mánuði fyrir andlát sitt, er ljóst að
59 Kierkegaard, Practice, bls. xxviii-xxix.
60 Soren Kierkegaard, The Moment and Late Writings, Princeton: Princeton University Press, 1998,
bls. 129.
61 Sama heimild, bls. 131-132.
62 Sama heimild, bls. 134-136.
108
J