Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2013, Blaðsíða 223

Þýðing Gissurar Einarssonar
þar epter blezi hann folkinu med þeirrj blezan sem skrifud stendur Numer.
vj. Blezi drottenn þic og vardueiti þic. late drottenn sina asionu lvsa vfer
þic og miskunne þier. Drottenn hann snue sinu auglite til þin og gefi þier
frid. en Samkundan annze amen. Sidan byrie chorinn. Da pacem domine.
eda annad iafn stvtt þessv likt. og endar þar med. Enn þess j mille afskryde
þienarinn sig. og late allt saman. falle suo aptur a knie fyrir alltarinv. og
giore suo gude (þackier) heimugliga med sialfum sier.
Yngri þýðing íslensk
þar næst skal hann blessa folkid med þeirre blessun sem skrifud stendur
Num. 6. herrann blessi þig oc wardueiti þig. herrann late lvsa sitt andlit vfer
þier oc weri þier nadigur herrann lvpti sinne asionu æ þig oc giefi þier frid.
Sofnudurinn suare Amen. Þar næst skal skolameistarinn byrja einn stuttan
psalm j modurmæle hier med werdur ender æ allri embættisgiordinnj oc
strax j þuj bile skal þienarinn afskrydast messuklædunum oc wefia þau
saman falle sijdan aptur æ sijn knie fyrir alltarinu oc þacki Gudi med
sialfum sier heimugliga.
Þýðing höfiundar á texta Ordinatio Ecclesiastica
Loks blessar hann söfnuðinn, með þeirri blessun sem finna má í 4. Mósebók
6: Guð blessiþig o.s.frv. Og skólameistarinn hefur einhvern miög stuttan söng
á móðurmáli, og þá er messunni lokið. A meðan afskrýðist prestur, og safnar
öllu saman, snýr sér og krýpur fyrir altarinu, og færir Guði þakkir í hljóði.
Af þessu textabroti er ekki hægt að draga aðra ályktun en þá að þýðing
Gissurar Einarssonar byggi á texta Den danske Kirkeordinans, svo mjög sem
áhrif úr dönskunni blasa við þar sem blessunarorðin úr 4Mós 6 eru skráð í
þýðingu Gissurar í heild sinni þó að upphafsorðin séu látin duga í Ordinatio
Ecclesiastica (Benedicat te Deus etc., („Guð blessi þig o.s.frv.“)). Þar að auki
þýðir Gissur setninguna „Saa skal Kircken suare Amen“ sem á sér enga
hliðstæðu í latneska textanum.
Þá er hér getið sérstaks hlutverks „skólameistarans“ (lat. ludimagister) í
helgihaldinu við að leiða söng. Ordinansían gerir með þessu ráð fyrir að
kirkjustaðirnir séu jafnframt menntasetur, þar sem starfandi séu skólastjórar,
líkt og raunin var víða í þéttbýlissamfélagi Þýskalands og Danmerkur. En
hér á hinu dreifbýla Islandi, þar sem fræðslumál þróuðust með nokkuð
221