Morgunblaðið - 22.10.2015, Side 80

Morgunblaðið - 22.10.2015, Side 80
80 MENNING MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 22. OKTÓBER 2015 Helgi Snær Sigurðsson helgisnaer@mbl.is Franski kvikmyndagerðarmaðurinn Luc Jacquet, sem hlaut Óskars- verðlaunin árið 2005 fyrir bestu heimildarmyndina, La marche de l’empereur, Ferðalag keisaramör- gæsanna, var viðstaddur sérstaka opnunarfrumsýningu á nýjustu heimildarmynd sinni, La glace et le ciel, Ísinn og himinninn, í Bíó Para- dís föstudaginn sl. Sýningin var hald- in í tengslum við ráðstefnuna Arctic Circle, Hringborð norðurslóða, sem haldin var í Hörpu og um 1.900 fulltrúar frá yfir 50 löndum sóttu. Í Ísnum og himninum, sem var lokamynd kvikmyndahátíðarinnar í Cannes í ár, fjallar Jacquet um franska jöklafræðinginn Claude Lor- ius, merkilegar rannsóknar hans á ís Suðurskautslandsins og þá uppgötv- un hans að loftslagshlýnun jarðar á síðustu öld og fram til vorra daga sé af mannavöldum. Lorius þurfti í ára- tugi að glíma við efasemdamenn sem drógu þessar niðurstöður hans í efa en hin síðustu ár hafa fræðimenn sammælst um að aukin losun manna á gróðurhúsalofttegundum – og þá fyrst og fremst koltvíoxíði – valdi hækkun á hitastigi jarðar með til- heyrandi ógn við lífríkið, bráðnun jökla, hlýnun sjávar og öfgakennd- ara veðurfari. Siðferðisleg skylda Lorius er orðinn 83 ára og fór í sína fyrstu rannsóknarferð til Suð- urskautslandsins árið 1957 og fjöl- margar fylgdu í kjölfarið. Í heimild- armynd Jacquet má sjá einstakar og fræðandi kvikmyndaupptökur frá þeim ferðum í bland við nýleg mynd- skeið af Lorius í ægifagurri náttúru, m.a. uppi á jökli og í skógi sem orðið hefur eldi að bráð, táknrænar mynd- ir fyrir ástand náttúrunnar og þann skaða sem við mennirnir höfum vald- ið henni og sér ekki fyrir endann á, þrátt fyrir fögur fyrirheit stjórn- málamanna. Allar myndir Jacquet fjalla um náttúruna með einum eða öðrum hætti og kemur það blaðamanni því ekki á óvart þegar leikstjórinn segist vera vistfræðingur að mennt. „Ég ferðast mikið og gat ekki haldið áfram að gera myndir um stórkostlega náttúru án þess að benda á þann vanda sem jörðin stendur frammi fyrir,“ segir Jac- quet. Honum hafi þótt það siðferð- isleg skylda sín að gera myndina um Lorius og uppgötvanir hans. „Ég á börn og í starfi mínu hef ég fengið tækifæri til að hitta mörg börn og mér finnst unga kynslóðin afar áhyggjufull yfir framtíðinni, hvaða áhrif loftslagshlýnun jarðar muni hafa á hana. Þau fá mjög undarlegan arf eftir okkur og það minnsta sem við getum gert fyrir þau er að út- skýra hvað hafi gerst,“ segir Jac- quet. Unga kynslóðin verði að hafa löngun til að gera eitthvað í málinu, berjast gegn þessari ógnvænlegu þróun og þar sé baráttumaðurinn Lorius fullkomin fyrirmynd. „Mér þótti afar áhugavert að sýna í myndinni þennan gamla mann sem bjó yfir þessum miklu hæfileikum og úthaldi, mann með háleit markmið og sýna hverju hann hefur áorkað með störfum sínum. Þetta jákvæða viðhorf skiptir mig mjög miklu máli, að kveikja löngum hjá áhorfendum til að láta til sín taka,“ segir Jacquet. Náttúrubarn -Kannski er hluti vandans að nú- tímamaðurinn hefur glatað tengslum við náttúruna? Borgarbúar fara ef- laust margir hverjir aldrei út fyrir borgina að njóta náttúrunnar. Jacquet tekur undir þessar vanga- veltur, hugsar sig um og segist sem barn hafa búið úti í sveit, fjölskylda hans hafi í marga ættliði búið þar og lifað af náttúrunni. „Hringrás nátt- úrunnar var þeirra dagatal. Ég lærði af þessu sem barn, að njóta þess að vera í náttúrunni og njóta náttúrunn- ar gæða. Nú er ég menntamaður, borgarbúi og flýg um allan heim en ég er og verð náttúrubarn. Ég hef óslökkvandi þörf fyrir að vera a.m.k. fjóra eða fimm mánuði ársins úti í náttúrunni,“ segir Jacquet. Því mið- ur þurfi hann, starfa sinna vegna, enn að ferðast með faratækjum sem brenna jarðefnaeldsneyti. „Þetta er afleiðing af ákvörðun sem tekin var fyrir 40 árum, mönn- um var sama hvaða áhrif þessi ferða- lög hefðu. Allir þurftu að eiga sjón- varp og bíl og vera eins miklir neyt- endur og mögulegt væri. Þetta var leiðin að hamingjunni en núna vitum við að þetta gengur ekki upp því við erum að drepa plánetuna, eldmóðinn sem í okkur býr og gleðina. Við þurf- um að breyta lifnaðarháttum okkar og það er ekkert niðurdrepandi,“ segir Jacquet. „Við verðum að skipta um stefnu því annars deyjum við,“ bætir hann við. Aldrei of seint -Þeir svartsýnu munu á móti segja að það sé hreinlega orðið of seint. „Það er aldrei of seint. Ég er mikill bjartsýnismaður og húmanisti,“ seg- ir Jacquet og bendir á stórkostlegar breytingar sem hafa orðið í mann- kynssögunni fyrir samtakamátt manna, t.d. afnám þrælahalds og að- skilnaðarstefnu. „Við búum enn yfir þessum mætti og verðum að nýta hann. Auðvitað verður þetta erfitt því við stöndum frammi fyrir óút- reiknanlegum viðburðum. Í þúsundir ára tókst okkur að gera heiminn fyr- irsjáanlegri, auka öryggi okkar og barna okkar, tryggja okkur fæði og húsaskjól. Við virðumst vera á há- punkti hamingju og velsældar en nú eru að verða umskipti, heimurinn er orðinn óútreiknanlegri með sínum ofsaveðrum og þar fram eftir göt- unum.“ Jacquet skrifaði sjálfur handrit La glace et le ciel og segist hafa varið miklum tíma með Lorius, beðið hann að rekja ævisögu sína og sögu rann- sókna sinna. Hann hafi einnig hitt marga samstarfsmenn Lorius og sankað að sér kvikmyndum sem teknar voru í rannsóknarleiðöngr- um. Markmiðið hafi verið að búa til hálfgerða ævintýramynd úr þessum stórmerkilega efnivið. Jacquet bendir á að þegar Lorius hafi farið að kynna niðurstöður sínar fyrir 30 árum og vara við þróuninni hafi fáir viljað hlusta. Hann hafi þurft að berjast við efasemdamenn áratugum saman. „Núna, 30 árum síðar, eru hlutirnir að breytast. Obama Bandaríkjaforseti og fleiri þjóðarleiðtogar eru farnir að tala um loftslagsbreytingar og hlýnun jarðar og það er breyting til batnaðar en því miður gengur þetta ekki nógu hratt. Og efasemdamennirnir eru enn til staðar sem mér finnst ákaflega niðurdrepandi,“ segir Jacquet þung- ur á brún og bendir að lokum á að Lorius hafi ekki stundað sínar rann- sóknir einn heldur fjöldi vísinda- manna með honum. Stiklu úr myndinni má finna á vef Bíó Paradísar, á vefslóðinni bio- paradis.is/kvikmyndir/ice-and-sky/. Almennar sýningar á Ísnum og himninum hefjast í Bíó Paradís á morgun, föstudaginn 23. október. „Við erum að drepa plánetuna“  Bíó Paradís sýnir nýjustu mynd Óskarsverðlaunaleikstjórans Luc Jacquet sem fjallar um jökla- fræðinginn Claude Lorius og þá uppgötvun hans að loftslagshlýnun jarðar sé af mannavöldum Morgunblaðið/Eggert Breytingar „Við þurfum að breyta lifnaðarháttum okkar og það er ekkert niðurdrepandi,“ segir kvikmyndagerðarmaðurinn Luc Jacquet. AFP Baráttumaður Lorius á frumsýningu La glace et le ciel í París á dögunum. Hálsmen 29.900 Hálsmen 14.900 Bankastræti 12 | 101 Reykjavík | Sími 551 4007skartgripirogur.is Eyrnalokkar 14.900 Hringur 16.900 Hálsmen 17.900 Fallegt skart frá Hringur 17.900 Hringur 29.900

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.