Morgunblaðið - 17.02.2016, Síða 17

FRÉTTIR 17Erlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 17. FEBRÚAR 2016
HAGI ehf Stórhöfða 37 • 110 Reykjavík • S. 414-3700 • hagi@hagi.is • Hagi ehf HILTI
Hágæða
vinnuföt
í miklu úrvali
Sérmerkjum fyrir fyrirtæki
Verkfæri og festingar
Mikið úrval af
öryggisvörum
BAKSVIÐ
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Hætturnar í stríðinu í Sýrlandi eru margar og
ein af þeim alvarlegustu er hættan á að vax-
andi togstreita milli Rússlands og NATO-
ríkisins Tyrklands leiði til átaka milli landanna
með ófyrirsjáanlegum afleiðingum. Banda-
ríkjastjórn lítur þróunina alvarlegum augum
og hvetur ríkin tvö til að gera þegar í stað ráð-
stafanir til að tryggja að spennan stigmagnist
ekki.
Tyrkir hafa miklar áhyggjur af sókn liðs-
sveita Kúrda norðan við borgina Aleppo í Sýr-
landi og óttast að þeir geti notfært sér loftár-
ásir Rússa til að ná svæðum við landamærin að
Tyrklandi á sitt vald. Vopnaðar sveitir Kúrda
nefnast Verndarsveitir þjóðarinnar (YPG) og
stjórnmálaflokkur þeirra er Lýðræðislegi sam-
bandsflokkurinn (PYD). Tyrkir segja að PYD
og YPG séu útibú Verkamannaflokks Kúrdist-
ans (PKK) sem barðist í áratugi blóðugri bar-
áttu fyrir sjálfstæði Kúrdahéraða í Tyrklandi.
Stjórnvöld í Ankara óttast að PYD komist til
valda á stórum svæðum í Norður-Sýrlandi og
taki höndum saman við leiðtoga Kúrda í
Norður-Írak sem stefna að þjóðaratkvæði um
stofnun sjálfstæðs ríkis þegar fram líða stund-
ir. Tyrkir óttast að þetta verði vatn á myllu að-
skilnaðarsinnaðra Kúrda í Tyrklandi og líta á
Kúrdasamtökin í Sýrlandi sem hættulegri
óvini en liðsmenn íslamistasamtakanna sem
kalla sig Ríki íslams.
Bandarísk stjórnvöld hafa skilgreint Verka-
mannaflokk Kúrdistans sem hryðjuverka-
samtök en reiða sig hins vegar á Kúrda-
samtökin í Sýrlandi í baráttunni gegn Ríki
íslams. Tyrkir hafa lagt fast að Bandaríkja-
stjórn að skilgreina PYD og YPG sem hryðju-
verkasamtök, gert loftárásir á liðssveitir þeirra
norðan við Aleppo og fordæmt stuðning
Bandaríkjamanna við þær. Þetta hefur valdið
spennu í samskiptum landanna, að því er The
Wall Street Journal hefur eftir bandarískum
embættismönnum.
Rússar greiða fyrir sókn Kúrda
Vladimír Pútín, forseti Rússlands, hefur séð
sér leik á borði og notfært sér togstreituna
milli NATO-ríkjanna tveggja með því að taka
höndum saman við sýrlensku Kúrdasamtökin
sem þáðu boð hans um að opna skrifstofu í
Moskvu í vikunni sem leið. Þetta er í fyrsta
skipti sem samtökin opna skrifstofu utan Sýr-
lands. Rússar hafa einnig greitt fyrir sókn liðs-
sveita Kúrda norðan við Aleppo með loftár-
ásum á uppreisnarmenn sem hafa notið
stuðnings Tyrkja, að sögn fréttaskýranda The
Guardian.
Rússar og Tyrkir berjast í orði kveðnu gegn
Ríki íslams en eiga það sameiginlegt að beina
lofthernaði sínum aðallega gegn öðrum fylk-
ingum í stríðinu í Sýrlandi. Tyrkir leggja
áherslu á að ráðast á liðssveitir Kúrda en flest-
ar loftárásir Rússa beinast að andstæðingum
einræðisstjórnarinnar í Sýrlandi.
Stefna að bandalagi við Kúrda
Schmuel Bar, ísraelskur sérfræðingur í mál-
efnum Sýrlands, telur mjög líklegt að Rússar
notfæri sér togstreituna milli Tyrkja og
Bandaríkjamanna með því að mynda bandalag
með sýrlenskum Kúrdum sem eygi von um að
geta öðlast sjálfstæði með stuðningi Pútíns.
Sýrlenskir Kúrdar verði þar með bandamenn
Rússa, en ekki Bandaríkjamanna sem geta
ekki veitt þeim fullan stuðning vegna andstöðu
Tyrkja.
Rússar hafa lengi verið hliðhollir Kúrdum,
einkum Verkamannaflokki Kúrdistans, í deil-
um þeirra við Tyrki, að sögn Galliu Linden-
strauss, sérfræðings í málefnum Tyrklands.
The Jerusalem Post hefur eftir Lindenstrauss
að forseti Tyrklands, Recep Tayyip Erdogan,
hafi í raun sett Bandaríkjastjórn úrslitakosti í
vikunni sem leið og sagt að hún þurfi annað-
hvort að styðja Tyrki eða Kúrda. „Bandaríkja-
stjórn þarf að finna leið til að sneiða hjá úr-
slitakostum Tyrkja þannig að hvorirtveggju,
Tyrkir og sýrlenskir Kúrdar, verði sáttir. Ef
Bandaríkjastjórn finnur ekki slíkan milliveg
velur hún líklega Tyrki og það myndi færa
Kúrda nær Rússum,“ segir Lindenstrauss.
Rússar hófu loftárásirnar í Sýrlandi 30. sept-
ember til að styðja einræðisstjórnina í Damas-
kus sem nýtur einnig stuðnings úrvalssveita
hers klerkastjórnarinnar í Íran, vopnaðra
sveita sjíta frá Írak og liðsmanna Hizbollah,
samtaka sjíta í Líbanon. Arabaríki, þar sem
súnní-múslímar eru í meirihluta, hafa hins veg-
ar stutt andstæðinga einræðisstjórnarinnar.
Hætta á afdrifaríkum mistökum
Martin Chulov, fréttaskýrandi The Guardi-
an, segir að af öllum „litlu stríðunum“ sem háð
séu í glundroðanum í norðanverðu Sýrlandi
stafi mest hætta af köldu stríði Rússa og
Tyrkja sem geti leitt til átaka milli þeirra.
„Ráðamennirnir í Moskvu hafa sýnt að þeir
kunna að æsa tyrknesk stjórnvöld upp,“ skrif-
ar hann. „Þeir vita að Kúrdar eru veiki blettur-
inn á Tyrklandi. Það er hins vegar raunveruleg
hætta á afdrifaríkum mistökum á því litla og
afmarkaða landamærasvæði sem er ekki enn á
valdi Kúrda.“
NATO-ríki í stríð við Rússa?
 Bandaríkjastjórn hefur áhyggjur af því að spennan milli Rússa og Tyrkja stigmagnist  Pútín not-
færir sér togstreitu milli Tyrkja og Bandaríkjamanna og talinn reyna að mynda bandalag við Kúrda
10 km
TYRKLAND
SÝRLAND
Bab al-Salama
Kúrdar náðu
bænum Tall
Rifaat á sitt vald
Aleppo
Azaz
Marea
Deir
Jamal
Minnigh
Heimildir: OSDH, SÞ, AFP
Kilis
Afrin
Kúrdar
Ríki íslams
Vopnað lið Kúrda
Barist um
yfirráð
Herlið stjórnarinnar
Íbúar á flótta
Einræðisstjórnin
Uppreisnarmenn
Loftárásir Tyrkja
frá 13. febrúar
Yfirráðasvæði:
Fólksflótti og árásir:
Liðssveitir Kúrda í sókn norðan við Aleppo í Sýrlandi
Akcabaglar Tyrkir hvöttu í gær bandamenn sína á
Vesturlöndum og í arabaríkjum til að hefja
landhernað í Sýrlandi og sögðu það vera
einu leiðina til að binda enda á stríðið sem
hefur geisað þar í tæp fimm ár. Þetta var
haft eftir tyrkneskum embættismanni
sem tók fram að Tyrkir hygðust ekki hefja
slíkan landhernað einir síns liðs.
Embættismaðurinn sagði að hernaður-
inn þyrfti að beinast að „öllum hryðju-
verkahópum í Sýrlandi“, meðal annars
liðsmönnum Ríkis íslams, hersveitum sýr-
lensku einræðisstjórnarinnar og liðssveit-
um sýrlenskra Kúrda sem Bandaríkja-
menn hafa stutt. Embættismaðurinn
sagði að Tyrkir hefðu afhent Bandaríkja-
stjórn „sönnun“ fyrir því að YPG-sveitir
Kúrda í Sýrlandi væru hryðjuverkasamtök
en hún hefði ekki fallist á það.
Áður hafði utanríkisráðherra Tyrklands
sagt að Tyrkir og Sádi-Arabar kynnu að
hefja landhernað í Sýrlandi.
Vilja landhernað
í Sýrlandi
TYRKLAND
Saksóknari í Þýskalandi skýrði frá
því í gær að mistök starfsmanns
hefðu valdið lestarslysinu í Bæjara-
landi í vikunni sem leið þegar ellefu
manns fórust og tugir manna slös-
uðust. Tvær farþegalestir lentu þá í
árekstri austan við bæinn Bad
Aibling, um 60 km suðaustan við
München. Hraði þeirra var um 100
kílómetrar á klukkustund þegar
þær skullu saman.
Saksóknarinn sagði að 39 ára
starfsmaður, sem stjórnaði lesta-
umferðinni, hefði opnað brautar-
sporið fyrir báðar lestirnar en áttað
sig á mistökunum og reynt án ár-
angurs að vara lestastjórana við.
Líklegt er að maðurinn verði sóttur
til saka fyrir manndráp af gáleysi
og hann gæti átt fimm ára
fangelsisdóm yfir höfði sér. „Hefði
hann farið eftir reglunum hefði
slysið ekki orðið,“ sagði saksóknar-
inn Wolfgang Giese.
Þeir sem létu lífið í slysinu voru
allir karlmenn á aldrinum 24 til 59
ára.
ÞÝSKALAND
Mistök starfsmanns ollu lestarslysinu
AFP
Afdrifarík mistök Brak úr farþegalest-
unum í Bæjaralandi fjarlægt.
Boutros Boutros-Ghali, fyrrverandi framkvæmdastjóri
Sameinuðu þjóðanna, lést í Kaíró í gær, 93 ára að aldri.
Boutros-Ghali starfaði lengi í utanríkisþjónustu Egypta-
lands áður en hann varð framkvæmdastjóri Sameinuðu
þjóðanna árið 1992. Hann lét af embættinu fimm árum
síðar þegar Bandaríkjastjórn beitti neitunarvaldi sínu
gegn honum og kom í veg fyrir að hann næði endurkjöri.
Kofi Annan tók þá við af honum.
Tengsl Boutros-Ghalis við stjórnvöld í Bandaríkjunum
tóku að versna seint á árinu 1993 þegar átján bandarísk-
ir hermenn biðu bana í hernaðaraðgerðum í Sómalíu eft-
ir að Sameinuðu þjóðirnar sendu fjölþjóðlegt herlið til
landsins til að binda enda á hungursneyð vegna skálmaldar.
SAMEINUÐU ÞJÓÐIRNAR
Boutros Boutros-Ghali látinn
Boutros
Boutros-Ghali