Morgunblaðið - 03.06.2016, Side 24

24 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 3. JÚNÍ 2016
Mikið úrval af fatnaði og skóm fyrir sumarið!
Eikjuvogur 29 - 104 Rvk. S:781-5100
Opið: Mán-fim: 12-18 - fös: 12-16 - www.facebook.com/spennandi
Mama B - Hebe Kjóll
kr. 28.700.-
Mama B - Romax hörkjóll
kr. 23.800.-
Mama B - Aria Kjóll
kr. 27.800.-
Mama B - Paloma pils
kr. 28.800.-
Mama B - Twila samf.
kr. 21.900.-
kr. 21.800.- kr. 23.800.- kr. 26.800.- kr. 26.800.- kr. 23.600.-
Árni Grétar Finnsson
agf@mbl.is
Þau ungmenni sem útskrifast úr 10.
bekk í grunnskóla um þessar mundir
eru velflest á leið í útskriftarferð
með skólafélögum sínum – eða ný-
komin úr slíkri ferð. Vinsælt er að
fara næturlangt í ferðalag með ýms-
um skemmtunum á leiðinni, til dæm-
is flúðasiglingu, lazer-tag eða bog-
fimi. Morgunblaðið hafði samband
við nokkra skóla, bæði á höfuðborg-
arsvæðinu og á landsbyggðinni, og
leiddi sú eftirgrennslan í ljós að
kostnaður við slíka ferð fyrir hvert
og eitt ungmenni er á bilinu 20-50
þúsund krónur. Í öllum þeim skólum
sem Morgunblaðið ræddi við sá for-
eldrafélag skólans um fjáröflun fyrir
útskriftarferðina yfir skólaárið en
allur gangur var á því hvort fulltrúar
foreldrafélagsins færu með í ferðina
eða einungis starfsmenn skólans.
Allir skólarnir nema einn áttu það
sameiginlegt að hlaupa undir bagga
með þeim nemendum sem ekki gátu
safnað fyrir ferðinni af einhverjum
ástæðum svo allir kæmust í ferðina.
Einn skóli skipulagði skemmtidag í
skólanum fyrir þá nemendur sem
ekki áttu kost á að fara í útskrift-
arferð.
Hluti af góðu forvarnarstarfi
„Yfirleitt hafa ungmennin safnað
fyrir þessu allan veturinn og yfirleitt
er fjáröflunin ákveðin fram í tímann
þannig að foreldrar hafi tök á að
skipuleggja sig og átta sig á upphæð-
inni. Það er eiginlega algjört skilyrði
að útgjöldin séu ekki óvænt þannig
að fólki bregði þegar það sér allt í
einu svona háar upphæðir,“ segir
Hrefna Sigurjónsdóttir, fram-
kvæmdastjóri samtakanna Heimilis
og skóla.
Hún bendir á að þrátt fyrir að
kostnaður við ferðirnar hafi hækkað
séu þær hluti af mikilvægu forvarn-
arstarfi. „Með vakningu í þeim mál-
um vilja foreldrar frekar skipuleggja
ferðalag eða gera eitthvað uppbyggi-
legt til að fagna áfanganum til að
koma í veg fyrir unglingadrykju,
eins og var meira um hér áður fyrr
eftir lokaprófin. En það er vissulega
æskilegt að gæta hófs í þeim plönum
svo allir geti verið með,“ segir
Hrefna og bendir á að foreldrafélög-
in styrki oft þau börn sem ekki hafa
kost á því að greiða ferðakostnaðinn.
Ekki alltaf að toppa síðasta ár
Hrefna segir að samtökin fái öðru
hvoru ábendingar frá foreldrum sem
finnst kostnaður við bekkjar-
skemmtanir vera of hár og jafnvel í
sumum tilvikum íþyngjandi. „Það er
hægt að gera margt án þess að það
kosti einhverjar háar fjárhæðir. Svo
þarf einnig að spyrja sig hvað við er-
um að mæla upp í börnunum. Þarf
alltaf að toppa sig? Er ekki bara
hægt að njóta lífsins á einfaldari
hátt? Þetta eru líka sjónarmið sem
þarf að hafa í huga þegar skipu-
leggja á þessar ferðir fyrir ung-
mennin,“ segir Hrefna.
Mikill kostnaður við út-
skriftarferðir ungmenna
 Algengt að 10. bekkingar greiði 20-50 þúsund krónur
Morgunblaðið/Eggert
Ungmenni Hrefna Sigurjónsdóttir segir að útskriftarferðirnar eigi ekki að
valda kvíða og erfiðleikum heldur eigi þær að vera skemmtilegar.
Steinþór Guðbjartsson
steinthor@mbl.is
Dregið hefur úr hreyfingu ung-
menna víða um heim. Á heimsvísu
ná um 20% 13-15 ára ungmenna við-
miðunum um 60
mínútna daglega
hreyfingu, en á
Íslandi um 23%
11–15 ára ung-
menna. Birna
Baldursdóttir,
doktorsnemi við
Gautaborgarhá-
skóla, segir að
þetta sé allt of
lágt hlutfall og
telur mikilvægt
að gera þurfi ungmennum mögulegt
að flétta hreyfingu inn í daglegt líf.
Sérstaklega þurfi að huga að hreyf-
ingu og líðan ungmenna á fram-
haldsskólaaldri.
Rannsóknir & greining og sál-
fræðisvið Háskólans í Reykjavík
buðu í gær upp á stutta hádegisfyr-
irlestra, þar sem niðurstöður úr ný-
greindum gögnum, sem safnað var
meðal um 32 þúsunda ungs fólks á
Íslandi á þessu skólaári, voru kynnt-
ar. Birna Baldursdóttir, sem ver
doktorsritgerð sína 17. júní nk., var
á meðal fyrirlesara og gerði grein
fyrir aldurstengdum breytingum í
hreyfingu og á einkennum þung-
lyndis 10-19 ára ungmenna á Íslandi.
Birna segir að margir þættir valdi
minnkandi hreyfingu og sérstaklega
þurfi að huga að krökkum á aldr-
inum 15 til 16 ára, því þá eigi sér
stað svo miklar breytingar. Í fram-
haldsskólanum sé ekki boðið upp á
eins mikla hreyfingu og á neðri stig-
um, miklar breytingar séu í félags-
legu umhverfi og skólaumhverfi auk
þess sem miklar líkamlegar breyt-
ingar eigi sér stað samfara kyn-
þroska. Brottfall í skipulögðu
íþróttastarfi sé áberandi á þessum
aldri og stúlkur hætti fyrr en strák-
ar auk þess sem þær hreyfi sig að
jafnaði minna en strákarnir.
Ekki bara keppni
Birna segir að huga þurfi betur að
skipulögðu íþróttastarfi og það nægi
ekki eitt og sér. „Það þarf eitthvað
annað að koma til,“ segir hún og vís-
ar til þess að margir vilji vera í
íþróttum án þess að taka endilega
þátt í keppni. Bæta þurfi kennslu um
mikilvægi hreyfingar fyrir líkamlega
og andlega heilsu á öllum skólastig-
um. „Við þurfum sérstaklega að
beina sjónum okkar að framhalds-
skólanum,“ segir hún og telur að þar
þurfi að bæta við hreyfingu frekar
en að draga úr henni. „Við þurfum
að auka hreyfingu vegna þess að
hreyfing hefur jákvæð áhrif á lík-
amlega og andlega heilsu.“ Hún
bendir jafnframt á að hreyfing dragi
úr einkennum þunglyndis og hafi
fyrirbyggjandi áhrif gegn einkenn-
um þunglyndis. „Við þurfum að
hugsa um hreyfingu á hverjum
degi,“ segir Birna.
Ekki næg hreyf-
ing ungmenna
 Flétta þarf hana inn í daglegt líf
Birna
Baldursdóttir