Morgunblaðið - 03.06.2016, Blaðsíða 40

Morgunblaðið - 03.06.2016, Blaðsíða 40
40 FRÉTTIRInnlent MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 3. JÚNÍ 2016 FRÉTTASKÝRING Guðmundur Magnússon gudmundur@mbl.is Sumarið er tími vettvangsrannsókna íslenskra fornleifafræðinga. Það er tími uppgrafta og sýnatöku. Þá eru þeir sýnilegir almenningi um land allt. Vetrarmánuðina dvelja þeir innan dyra og vinna úr efniviðnum sem þeir hafa fengið í hendur, skrifa skýrslur, skoða, greina, flokka og láta forverja forngripina. Þegar hafa verið veitt leyfi til níu vísindarannsókna sem ýmist eru hafn- ar eða að hefjast og þriggja fram- kvæmdarannsókna. Á fjórum stöðum verða fornleifafræðingar við eftirlit með framkvæmdum og er líklegt að sex leyfi til vísindarannsókna muni bætast við á næstu dögum eða vikum, en það eru allt verkefni sem hlutu styrk úr fornminjasjóði í vor. Kortlagning klausturminja Það er Minjastofnun sem veitir leyfi til fornleifarannsókna. Samkvæmt upplýsingum Sigurðar Bergsteins- sonar, fornleifafræðings hjá stofn- uninni, eru sex af þeim níu leyfum sem veitt hafa verið til vísindarannsókna í sumar vegna kortlagningar Stein- unnar Kristjánsdóttur og samstarfs- manna hennar á íslenskum klaust- urminjum. Hópurinn tekur sýni úr prufuskurðum á Keldum á Rang- árvöllum, Helgafelli í Helgafellssveit, í Hítardal, á Möðruvöllum í Hörgárdal, Þingeyrum og Munkaþverá í Eyja- firði. Á næsta ári eru síðan áformaðar miklar rannsóknir á klausturminjum á Þingeyrum í framhaldi af þeirri könn- un sem þar fer fram í sumar. Aðrar vísindarannsóknir sem fengið hafa leyfi eru rannsókn nema í forn- leifafræði á minjum um býlin Móakot og Nes á Seltjarnarnesi, rannsókn Ke- vins Martin á flaki skipsins Melkmeid í Flateyjarhöfn og uppgröftur á meint- um kirkjugarði á Gautastöðum í Fljót- um á vegum Guðnýjar Zoëga forn- leifafræðings og Byggðasafns Skagfirðinga.. Þrjú leyfi hafa verið veitt til fram- kvæmdarannsókna. Slíkar rannsóknir eru annars eðlis en hreinar vísinda- rannsóknir, þar sem kveikjan að þeim er fyrirhugaðar framkvæmdir á stöð- um sem sterkar líkur eru á að geymi fornleifar. Um er að ræða Skarðssel í Land- sveit, Víkurkirkjugarð í Reykjavík (sem mikið hefur verið í fréttum að undanförnu) og könnunarskurði vegna Örlygshafnarvegar í Patreksfirði. Þá verða fornleifafræðingar við eftirlit með framkvæmdum á fjórum stöðum og geta gripið inn í ef þörf krefur. 45 milljónir úr fornminjasjóði Í byrjun apríl veitti fornminja- sjóður styrki til 26 verkefna á sviði fornleifafræði, samtals að upphæð 45 milljónir króna. Sigurður Berg- steinsson hjá Minjastofnun segir að í sex þeirra sé gert ráð fyrir uppgreftri eða borkjarnatöku. Þegar þetta er skrifað hefur aðeins borist umsókn um uppgröft vegna einnar þeirra, eyðibýlarannsóknar í Skagafirði, en líklegt er að hinar berist innan tíðar. Hæstu styrkina í ár, fjórar millj- ónir króna, hlutu Háskóli Íslands til úrvinnslu fornleifarannsóknar í Skál- holti og Bjarni Einarsson á Fornleifa- fræðistofunni til að rannsaka land- námsbýli á Stöð í Stöðvarfirði. Minjarnar í Stöðvarfirði fundust fyrir tilviljun í nóvember í fyrra þegar ver- ið var að leggja ljósleiðara um fjörð- inn. Þær rannsóknir sem hlutu styrki og kalla á uppgröft eða sýnatöku eru, fyrir utan Stöðvarfjörð og eyðibýlin í Skagafirði, í kirkjugarði í Keflavík í Hegranesi í Skagafirði, kirkjugarði á Hofsstöðum í Mývatnssveit, á strand- minjum við vestanverðan Skagafjörð og kolagröfum í Kolgrafarvík í Árnes- hreppi á Ströndum. Frekar gott hljóð er í fornleifa- fræðingum um þessar mundir, enda nóg að gera og fjárveitingar hafa auk- ist. Er það mikil breyting frá árunum eftir hrun þegar allar fjárveitingar til slíkra rannsókna voru skornar niður. Árið 2014 úthlutaði fornminjasjóður rétt rúmlega 27 milljónum króna en í fyrra hækkaði sú upphæð í 40 millj- ónir króna og er núna 45 milljónir sem fyrr segir. Að auki eru dæmi um að rannsóknir hafi notið styrkja úr öðrum innlendum sjóðum og að utan. Annir hjá fornleifafræðingum  Fornleifarannsóknir víða um land í sumar  Veitt hafa verið leyfi til níu vísindarannsókna og sex gætu bæst við  Leitað klausturminja, grafið í fornum kirkjugörðum og skipsflak við Flatey kannað Fornleifar Uppgröfturinn á lóð Íslandsbanka við Lækjargötu í fyrrasumar vakti mikla athygli. Þar fundust minjar frá upphafi byggðar í Reykjavík. Fornleifarannsóknir 2016 – leyfi veitt 31. maí Flatey á Breiðafirði Rannsókn á flaki skipsins Melkmeid. Grunnkort/Loftmyndir ehf. Heimild: Minjastofnun Íslands Keldur á Rangárvöllum Liður í rannsókninni Kortlagning klaustra. Helgafell í Helgafellssveit Liður í rannsókninni Kortlagning klaustra. Hítardalur í Mýrasýslu Liður í rannsókninni Kortlagning klaustra. Möðruvellir í Hörgárdal Liður í rannsókninni Kortlagning klaustra. Skarðssel í Landsveit Framkvæmdarannsókn. Þingeyrar, Húnaþingi Liður í rannsókninni Kortlagning klaustra. Móakot, Nes, Seltjarnarnesi Rannsókn nema í fornleifafræði. Örlygshafnarvegur í Patreksfirði Könnunarskurðir. Framkvæmdarannsókn. Munkaþverá, Eyjafjarðarsveit Liður í rannsókninni Kortlagning klaustra. Gautastaðakirkja, Gautastöðum í Fljótum. Uppgröftur á meintum kirkjugarði. Víkurkirkjugarður, Reykjavík Framkvæmdarannsókn. Fyrr á árum voru það eingöngu fornleifa- fræðingar á Þjóðminja- safninu sem önnuðust fornleifa- rannsóknir hér á landi. Nú er búið að breyta skipulag- inu á þessu sviði og sjálfstætt starfandi fornleifafræðingar, sumir tengdir Háskólanum eða öðrum stofnunum, annast flest- ar rannsóknirnar. Undanfarin ár hefur einna mest farið fyrir hinni einkareknu Fornleifa- stofnun Íslands, Byggðasafni Skagfirðinga, Fornleifa- fræðistofu Bjarna Einarssonar og Steinunni Kristjánsdóttur og samstarfsfólki hennar. Minja- stofnun Íslands veitir leyfi til rannsókna, sem þurfa að upp- fylla margvísleg skilyrði til að verða samþykkt. Sjálfstætt starfandi MARGIR VIÐ RANNSÓKNIR Fornleifauppgröftur á Landsímalóðinni við Austurvöll Um land allt Minjastofnun hefur veitt leyfi til 12 fornleifarannsókna í sumar en þær gætu orðið allt að 20. Um upp- gröft og sýnatöku er að ræða. Frekar gott hljóð er í fornleifafræðingum sem segja fjárveitingar nú hafa aukist. EDDA HEILDVERSLUN Stofnsett 1932 Heildverslun með lín fyrir: Höfðabakka 9, 110 Reykjavík, sími 525 8210 eddaehf@eddaehf.is • www.eddaehf.is 83 ÁRA Rúmföt, handklæði, sængur, koddar og annað lín fyrir ferðaþjónustuna - hótelið - gistiheimilið - bændagistinguna - heimagistinguna - veitingasalinn - heilsulindina - þvottahúsið - sérverslunina
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.