Orð og tunga - 01.06.2015, Síða 19

Orð og tunga - 01.06.2015, Síða 19
Veturliði G. Óskarsson: Loanwords with the prefix be- 7 cal'. Two words are from sailor language, bestikhús n. and bestikks- koja f. 'chart room'; and bíræður adj. 'daring, impudent' is probably a combination of two older words, bíræfinn and bíræðinn. Interestingly enough, the twentieth-century words befjötra, bíglenntur, bíhlæjandi, bíleggirí, bíloka and bíþræta (discussed in more detail in 2.2 below) are probably native Icelandic coinages, and OH only has examples of them from spoken language (one example of each) — which indicates a certain productivity in word-formation, and might also indicate a greater frequency of be-jbí- than what is otherwise to be concluded from the present data. The only really new loanword with be- in the twentieth century seems to be behollari (beholdari) 'container', first attested in a text correcting some "language defects" (Jón Jónasson 1914).5 To put things in a wider context, it can be useful to look at a few Icelandic dictionaries from the seventeenth to the nineteenth centu- ries, and the be-/bí-words included in them, either as full dictionary entries or as used in translations and comments: In an Icelandic-Latin dictionary from 1683, finished by its author before 1654 (Guðmundur Andrésson 1683/1999), there are four be-/bí- words among the dictionary entries (or secondary entries): the verbs befala, betala, bíklína and the adjective bíræfinn. Of these, befala 'com- mand' is said to be the modern equivalent of older fela in this same meaning ("Eg fel / Commendo ['I command'], hodie ['today'] Befel / ad befala ['to command'] / Veteribus ['old'] fela ..." 1683/1999:45). Bíræfinn 'foolhardy' is said to be a vulgar and corrupted form of bifi'ænn ("Bifrænn / vulgo & corrupte byræfin: petulans", p. 19), al- though in fact bíræfinn is from Danish (< Old Danish beræven) and bif- rænn is probably a native Icelandic transformation of that word. The small number of such words in the dictionary may indicate that they were not very common, or at least that the author did not consider that they needed clarification. In a Latin-Icelandic dictionary from 1738 (Jón Árnason 1738/1994), twenty-two be-/bí-words, belonging to ten word-stems, are used in Icelandic explanations of various Latin words (the translations are approximate): 5 Besides these are the compound words betrekkspappír m. 'wallpaper-paper' (1904, 1905) and begrafelsiskleina 'fried pastry served at funerals' (example from spoken language, dated to c. 1980; temporary coinage?), but the word stems, betrekk n. and begrafelsi n., are from the nineteenth and the seventeenth centuries, respectively.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180

x

Orð og tunga

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Orð og tunga
https://timarit.is/publication/1210

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.