Orð og tunga - 01.06.2015, Blaðsíða 134

Orð og tunga - 01.06.2015, Blaðsíða 134
122 Orð og tnnga í orðhluta. Tæknilega eru ýmsar aðferðir viðhafðar við orðskiptingu en þeim má skipta í tvo flokka. Sá fyrri samanstendur af aðferðum sem styðjast við þýðingarorða- bækur á milli viðfangsmálsins (þar sem reglur um samsett orð eru virkar) og markmáls þar sem orðhlutaskil samsettra orða eru ótvíræð, t.d. í ensku þar sem samsett orð eru gjarnan rituð með orðabilum (t.d. team spirit, lawn tennis). Slíkar orðabækur má t.d. vinna upp úr samhliða málheildum eins og Brown (2002) gerir fyrir þýsku og ensku. Skipting þar sem þýðingin á orðhlutunum stemmir við þýðinguna á samsetta orðinu sjálfu verður þarna fyrir valinu. I tilbúnu dæmi úr íslensku er valið á milli lið, .. . , +sandi, .., og liðs, .. , . ,+andi, ... en þar yrði seinni skiptingin fyrir valinu, sbr. ensku þýðinguna 'team spirit'. Gögn af þessu tagi eru ekki tiltæk fyrir íslensku og aðferðin er því ekki nothæf. Aðrar aðferðir skipta samsettum orðum í þekkta orðhluta og meta líkindi hverrar skiptingar út frá tíðni orðhlutanna. Koehn og Knight (2003) finna allar runur af þekktum sjálfstæðum orðum sem saman geta myndað tiltekið samsett orð og meta líkurnar á hverri skiptingu út frá margfeldismeðaltali (e. geometric mean) orðtíðni hlutanna eins og sjá má í Töflu 5 fyrir orðið þingstörfunum. Akvæði Orðtíðni Haus Orðtíðni Margfeldismeðaltal ÞinS(no.hk.st„fn) 28.846 störfunum(nohkþgfft> 297 (28846*297)1/2 =2927,0 ÞinSs(„„hk.ef,t.) 4-688 törfunum(nokkþgfft) 18 (4688*18)1/2=290,5 Tafla 5. Dæmi um tíðni orðhluta í samsettu orði ásamt margfeldismeðaltali. Með samanburði á tíðni í textasafni er ljóst að störf eru algengari á þingi en tarfar og því er fyrri greiningin valin. Schiller (2005) útfærir svipaða aðferð en brýtur samsett orð niður í runu ákvæða og hausa sem koma fyrir í stóru þjálfunarsafni af full- greindum þýskum samsettum orðum. Líkurnar gagnvart hverjum orðhluta eru metnar út frá þjálfunarsafninu eftir því hversu oft hann kemur fyrir sem ákvæði eða haus, eftir því sem við á. Þessar aðferðir eiga það sameiginlegt að þær skipta samsettum orðum aðeins í runur af orðhlutum. Kosturinn við stofnhlutatré sam- setts orðs er að þar er hægt að nýta eins fíngreinda skiptingu á orðinu og þörf krefur. Skiptingin fjármála+ráðherra myndi henta vel fyrir vél- ræna þýðingu (að því gefnu að báðir hlutarnir séu þekktir) en með tilliti til beygingar er hentugra að greina beygingarlegan haus (herra) sem nægir til þess að beygingarflokkur o.þ.h. sé ljós.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180

x

Orð og tunga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Orð og tunga
https://timarit.is/publication/1210

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.