Orð og tunga - 01.06.2015, Side 75

M- Azucena Penas Ibánez og Erla Erlendsdóttir
Með hjartað í lúkunum eða buxunum
Um myndhvörf í spænskum
og íslenskum orðasamböndum
1 Inngangur
Undanfarin ár og áratugi hafa fræðimenn um víða veröld ritað bækur
og greinar í anda hinna svokölluðu hugrænu fræða. Mörgum hefur
orðið tíðrætt um myndlíkingar í máli og hugsun í skrifum sínum en
meðal þeirra sem hafa beint sjónum að myndhvörfum í tungumálinu
eru Lakoff og Johnson (2001). Sporgöngumenn þeirra á Spáni eru
fræðimenn við ýmsa háskóla landsins, meðal annars í Granada og
Barcelona. Þeir fræðimenn, sem einkum hafa skoðað spænsk orða-
sambönd frá sjónarhóli hugrænna málvísinda, eru Antonio Pamies
og Eva María Inesta (2000, 2002, Pamies 2001a). Þau smíðuðu líkan
til að flokka orðasambönd og til að bera saman myndhvörf í orða-
samböndum ólíkra tungumála með það fyrir augum að greina hvort
þau væru algild eða ekki. Líkanið er byggt á hugmyndum Lakoffs og
Johnsons um hugtaksmyndhvörf en einnig er leitað í smiðju ýmissa
annarra kennimanna í hugrænni merkingarfræði.
I rannsókn byggðri á áðurnefndu líkani báru höfundar þessarar
greinar saman orðasambönd í spænsku og íslensku.1 Hér er ætlunin
1 I grein, sem höfundar birtu í Tonos Digital, riti Háskólans í Murcia (2014), er gerð
grein fyrir niðurstöðum á samanburði á orðasamböndum í nokkrum tungumál-
um, m.a. íslensku og spænsku.
Orð og tunga 17 (2015), 63-93. © Stofnun Arna Magnússonar í íslenskum
fræðum, Reykjavík.