Morgunblaðið - 10.09.2016, Side 16

ÚR BÆJARLÍFINU
Birna Konráðsdóttir
Borgarfirði
Einmuna blíða hefur verið í
Borgarfirði í sumar, sól og blíða og
varla komið dropi úr lofti. Flestir
eru afar sáttir við sumarið sem er
að líða undir lok, en það hefur þó
komið niður á vatnsbúskapnum og
hafa merkin m.a. sést á laxveiðiám
héraðsins sem urðu heldur vatns-
litlar er líða tók á sumarið. Lítil
rigning þýðir súrefnissnautt vatn í
ánum og í þeim skilyrðum lítur sá
silfraði varla við beitunni eins og
veiðitölur vitna um. Veiðiréttareig-
endur í Borgarfirði eru þó nokkuð
sáttir við sinn hlut. Veiðitölur munu
að líkindum ná 10 ára meðaltali í
flestum ám, þegar upp verður stað-
ið. Veiðiréttareigendur eru þó ekki
sammála þeim málflutningi sem
heyrst hefur að smálaxinn hafi ekki
skilað sér. Þetta sumar hefur að lík-
indum ekki gefið stærstu smálax-
agöngur sem sést hafa í Borg-
arfirði, en er þó í góðu meðallagi.
  
Fyrsta skóflustunga að nýrri
ríflega 800 fermetra svefnálmu við
aðalveiðihúsið við Norðurá var tek-
in síðasta sunnudag. Það voru nú-
verandi og fyrrverandi formenn
veiðifélagsins Birna G. Konráðs-
dóttir Borgum og Sigurjón M.
Valdimarsson Glitstöðum, sem hófu
framkvæmdir á þennan táknræna
hátt. Húsið verður úr stein-
steyptum einingum frá Loftorku í
Borgarnesi og er áætlað að nýja
svefnálman verði tilbúinn 1. maí
2017. Síðasta miðvikudag hófst rif á
eldri byggingum. Það var Borg-
arverk ehf. sem sá um þá fram-
kvæmd en aðalverktaki hússins er
EIJ.ehf.
  
Nýjustu tíðindi um lækkun á
afurðaverði til sauðfjárbænda vekur
ugg í brjósti þeirra og þar eru
borgfirskir sauðfjárbændur engin
undantekning. Velta margir fyrir
sér framtíð sinni. Hvort þeir eigi að
hætta, draga saman seglin, auka við
bústofninn eða halda óbreyttu
ástandi. Það kostar gríðarlega
vinnu fyrir bóndann að koma einum
lambsskrokki á markað og laun erf-
iðis síns fær hann einungis einu
sinni á ári, þegar féð hefur verið
sent í sláturhús. Þykir mörgum
óréttmætt að þegar afurðin er tilbú-
in sé ákveðið að lækka verðið á
henni.
  
Mink hefur fjölgað gríðarlega í
uppsveitum Borgarfjarðar síðustu
ár, ekki síst í sumar. Hafa veiði-
menn við laxveiðiár á svæðinu orðið
varir við hann í aukum mæli í sum-
ar. Kenna menn helst um stefnu-
leysi stjórnvalda er kemur að veið-
um. Finnst Borgfirðingum sárt að
sjá að margra ára baráttu við þenn-
an vágest sé kastað fyrir róða á
þennan hátt.
  
Um nokkurt skeið hafa af-
urðastöðvar greitt meira fyrir sum-
arslátrað lambfé en það sem síðar
er sent í sláturhús. Bændur sem
eiga skilarétt að Rauðsgili fóru þess
á leit við sveitarstjórn Borg-
arbyggðar að þeir fengju að flýta
réttinni og þar með smala-
mennskum, ekki síst til að geta sent
fé fyrr til slátrunar. Eftir nokkurt
hringsól ákvað sveitarstjórn að
hafna erindi bændanna sem lítt
skilja ástæður á bak við þá ákvörð-
un og urðu af tekjum fyrir vikið.
  
Nokkur umræða hefur verið
um stórfellt laxeldi sem fyrirhugað
er að byggja upp á Vestfjörðum.
Vekur ýmislegt því tengt ugg í
brjósti þeirra er eiga hlut í lax-
veiðiám. Finnst þeim sem stjórn-
völd sinni illa skyldu sinni varðandi
leyfisveitingar og telja að það sé
ekki spurning um hvort lax muni
sleppa úr kvíum heldur einungis
hvenær. Það er einkum tvennt sem
eigendur laxveiðiáa hafa áhyggjur
af. Eldislaxinn er ekki geldur og
getur því blandast villtu laxastofn-
um í ánum og einnig að hin svokall-
aða laxalús muni gera villtum löxum
erfitt fyrir en hún er í gríðarlegu
magni á eldislaxinum. Fullur skiln-
ingur er á því að byggðarlögin á
Vestfjörðum renni hýru auga til
þessarar starfsemi og þeirra starfa
sem henni tengjast. Það sem menn
vilja sjá er að samtal eigi sér stað
og fundin verði lausn sem henti öll-
um. Sem dæmi mætti skoða hvort
hægt væri að hafa eldiskvíarnar
uppi á landi og dæla í þær sjó.
Mætti á þann hátt koma í veg fyrir
smitun við hinn villta laxastofn.
  
Bændur í ofanverðum Borg-
arfirði eru orðnir langþreyttir á
ágangi búfjár og því úrræðaleysi yf-
irvalda sem því virðist vera sam-
fara. Hafa þeir átt fundi bæði með
forráðamönnum sveitarfélagsins
Borgarbyggðar og dýraeftirlits-
manni MAST fyrir Vesturumdæmi
en ekkert gerst. Bændur segja að
landeigandi beri ábyrgð á því fé
sem gangi á hans landi, hvort sem
það er heimafé eða ekki. Hann á því
að smala land sitt og koma aðkomu-
fé til skilaréttar og virðist ábyrgðin
ekki falla niður þótt réttir séu af-
staðnar. Hins vegar eru einnig til
ákvæði um að sveitarfélög eigi að
smala saman ágangsfé en engin
skilgreining virðist finnast um hvað
telst ágangsfé. En á móti þá er það
skýrt að fjáreiganda ber að halda fé
sínu heima þar til sauðburði er lok-
ið og þar hefur pottur víða verið
brotinn. Það sem bændum svíður
sárast er að skussarnir koma óorði
á heila stétt. Sagt er að misjafn
sauður sé í mörgu fé og hinir svörtu
sauðir sverta alla hina sem standa
sig í stykkinu. Svo er að sjá að ekki
skipti máli þótt landeigendur girði
sig vel af og setji upp rimlahlið því
eins og þeir vita best þá er til fé
sem hvorki girðingar né rimlahlið
halda og þá er vandinn orðinn ann-
ar og meiri. Úrræðaleysið í þessum
málaflokki fer hins vegar mjög fyrir
brjóstið á bændum og ekki bætir úr
skák ef þeir horfa á illa fóðraðar
flökkukindur þar að auki.
Niðurrif Framkvæmdir við nýja álmu veiðihússins við Norðurá hófust í vikunni.
Ný svefnálma byggð við veiðihús
16 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 10. SEPTEMBER 2016
H
a
u
ku
r
0
1
.1
6
Viðskiptatækifæri á www.kontakt.is
• Vinsælt hótel á einstökum stað í nálægð við höfuðborgarsvæðið.
Velta eins og um hótel í höfuðborginni sé að ræða.
• Bakarí með nokkra útsölustaði á höfuðborgarsvæðinu. Gefur ýmsa
möguleika til þróunar.
• Öflugt og vel tækjum búið fyrirtæki sem sér um ræstingu
atvinnuhúsnæðis.
• Bílaleiga með á annað hundrað bíla og fína aðstöðu. Sala mikil í
gegn um eigin vefsíðu. Góð EBITDA.
• Lítil vinsæl pizzakeðja á höfuðborgarsvæðinu. Miklir
vaxtarmöguleikar.
• Matvöruverslun á Austurlandi. Löng og góð rekstrarsaga.
• Veitingastaður á Stór-Reykjavíkursvæðinu í eigin húsnæði sem leggur
áherslu á hádegismat og er aðeins opinn að degi til. Tækifæri fyrir
t.d. duglegan matreiðslumann að þróa frekar eftir eigin höfði.
• Gott hótel miðsvæðis á Suðurlandi sem býður upp á mikla möguleika
fyrir áhugasaman, nýjan eiganda.
• Fasteignafélag með 27 nýjar stúdíóíbúðir í langtímaleigu. Góðar og
stöðugar tekjur. Hagstætt verð.
• Traust sérverslun með góða afkomu sem býður upp á allt í sambandi
við rafmagnið. Velta 80 mkr. og góð afkoma.
• Vinsæll veitingastaður í miðbæ Reykjavíkur. Mikill og vaxandi
hagnaður. Langur leigusamningur.
Guðni Halldórsson
lögfræðingur,
gudni@kontakt.is
Þórarinn Arnar Sævarsson
fasteignaráðgjafi,
thorarinn@kontakt.is
Gunnar Svavarsson
viðskiptafræðingur,
gunnar@kontakt.is
Brynhildur Bergþórsdóttir
rekstrarhagfræðingur,
brynhildur@kontakt.is
Sigurður A. Þóroddsson
hæstaréttarlögmaður,
sigurdur@kontakt.is
Viðar Guðjónsson
vidar@mbl.is
Fjárfesting í íslenska hagkerfinu
jókst á fyrri hluta ársins um 29,5%
samanborið við sama tímabil á síð-
asta ári, samkvæmt nýjum tölum
Hagstofunnar. Segir stofnunin að
vöxtinn megi að mestu rekja til at-
vinnuvegafjárfestingar sem jókst
um 37,3% en íbúðafjárfesting jókst
um 17,3% og fjárfesting hins op-
inbera um 1,9%.
Icelandair og Wow air stórtæk
„Það jákvæðasta við þetta er að
fjárfestingin er á breiðum grunni,
þó hún sé mest í ferðaþjónustu-
tengdum greinum. Í rauninni í öll-
um atvinnuvegum þó að opinbera
fjárfestingin sé lítil,“ segir Daníel
Svavarsson, forstöðumaður hag-
fræðideildar Landsbankans.
Ber þar m.a. að nefna að Iceland-
air stendur í stórum fjárfestingar-
verkefnum í hóteluppbyggingu og
Wow air hefur byggt upp flugvéla-
flotann.
Að sögn Daníels hefur einna mest
fjárfesting verið í sjávarútvegi á
liðnum árum, bæði með endurnýjun
flotans og í tækjum til vinnslu á
landi. Undanfarið hefur þó hægst á
henni þó hún sé enn til staðar. At-
vinnuvegafjárfesting að frádreginni
fjárfestingu í skipum og flugvélum
jókst um 35,5% á öðrum ársfjórð-
ungi.
,,Fjárfesting er að aukast veru-
lega í íbúðarhúsnæði og í raun um-
fram okkar spár fyrir árið. En síð-
asta ár var lélegt þegar kemur að
þessari hlið fjárfestinga og var í
raun ekki í takt við uppsveiflu í efn-
hagslífinu,“ segir Ingólfur Bender,
forstöðumaður greiningardeildar
Íslandsbanka. Af þeim sökum segir
hann ástæðu til þess að ætla að fjár-
festing í íbúðaruppbyggingu muni
halda áfram á næstu árum. „Þessi
atvinnuvegafjárfesting hefur að
stærstum hluta verið bundin við út-
flutningsgeirann,“ segir Ingólfur.
Hann segir að samkvæmt spám
bankans verði vöxturinn 6,3% á
næsta ári og 4,1% 2018 og enn
minni samkvæmt spám Seðlabanka.
„Það þykir frekar lítil aukning mið-
að við aðrar fjárfestingatölur,“ segir
Ingólfur. Spurður telur hann líklegt
að ástæðan sé sú að ríkið haldi að
sér höndum til að sporna við of-
þenslu. „Það er í það minnsta eng-
inn skortur á fjárfestingarverkefn-
um á þeim vettvangi,“ segir
Ingólfur.
Einkaneysla vex mikið
Einkaneysla á öðrum ársfjórð-
ungi jókst um 8,2% sem er mesti
vöxtur einkaneyslu síðan á fyrsta
ársfjórðungi 2008. Daníel segir að
opinberar tölur bendi ekki til þess
að neyslan sé drifin af lánsfé.
„Opinberar tölur sýna að skuldir
heimila og fyrirtækja eru ennþá að
lækka. Auðvitað tengist það þessari
svokölluðu leiðréttingu sem og úr-
ræðið með greiðslur úr lífeyris-
sparnaði inn á húsnæðislán,“ segir
Daníel.
Fjárfesting jókst um 29,5%
 Hagvöxtur 3,7% á öðrum ársfjórðungi  Aukning í fjárfestingu nær til allra atvinnuvega  Skuldir
lækka þrátt fyrir aukna einkaneyslu  Telur ríkið halda að sér höndum til að sporna við ofþenslu
Morgunblaðið/Eva Björk
Byggingarkrani Mest fjárfesting á sér stað í ferðaþjónustu og á íbúðamark-
aði. Mælist vöxtur fjárfestinga 29,5% á öðrum ársfjórðungi.