Morgunblaðið - 10.09.2016, Qupperneq 34

34 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 10. SEPTEMBER 2016
Þegar græðgin
ræður för, þá munar
suma ekkert um að
sveifla píski til að
skelfa stjórnvöld til
hlýðni. Höskuldur
Steinarsson, fram-
kvæmdastjóri Lands-
sambands fiskeld-
isstöðva, sagði
tæpitungulaust í
drottningarviðtali í
Morgunblaðinu um vöxtinn í lax-
eldinu á Íslandi: „Það er helst að
kerfið sé ekki tilbúið fyrir þennan
vöxt og það þarf að vera með písk-
inn á stjórnvöldum“.
Nú flæðir inn erlent fé til fjár-
festinga í laxeldi í kvíum við
strendur landsins. Þrengt hefur
verið að laxeldisiðjunni í Noregi í
ljósi skelfilegrar reynslu fyrir líf-
ríkið. Villtir laxastofnar eru þar í
andarslitrunum og eldissvæðin full
af grút og mengun. Nú dugar ekki
lengur að píska norsk stjórnvöld
til hlýðni. Staðreyndir um tjónið
blasa við og vísindasamfélagið þar
í landi segir: Hingað og ekki
lengra. Þá er leitað að nýjum
svæðum þar sem písk-
urinn dugar til verka.
Ísland er landið. Hér
eru leyfin með að-
gangi að sjó og landi
ókeypis, en kosta of-
fjár í Noregi, rekstr-
arumhverfi hagkvæmt
með lágum launum,
ódýrri orku og eftirlit
er í molum. Ef fyr-
irstaða verður svo í
kerfinu, þá segja eld-
ismenn að dugi best
„að vera með pískinn
á stjórnvöldum“.
Ísland er þekkt á alþjóðavett-
vangi fyrir að vera hreint og fag-
urt land og þess njóta t.d. íslensk-
ir útflytjendur og ferðaþjónustan.
Laxeldið er mikil ógn við þá við-
kvæmu ímynd. Náttúran til lands
og sjávar er í brennidepli og um-
hverfisvitund að eflast á meðal
fólks. Stórar umhverfisráðstefnur
eru haldnar og fallegar ályktanir
auglýstar. Stjórnmálamenn kepp-
ast við að sannfæra kjósendur um
umhverfisást sína og ekkert lát
verður á því fyrir komandi kosn-
ingar. En þegar pískurinn er
reiddur á loft fyrir skjótfenginn
gróða, þá vilja krosstré bresta.
Það staðfesta laxeldisáformin sem
munu að lyktum eyða villtum
laxastofnum á Íslandi og valda
grútarmengun með alvarlegum
afleiðingum fyrir lífríkið eins og
gerst hefur í Noregi, Skotlandi og
Kanada. Svo þegar allt fer á
versta veg í hamförum vegna veð-
urs eða sjúkdóma, þá hverfa fjár-
festar á braut og bera enga
ábyrgð. Ætlum við að opna Ís-
land fyrir hrikalegu umhverfis-
slysi til að þóknast útlenskum
fjárfestum og er orðspor ís-
lenskra stjórnvalda, að á þau dugi
pískurinn best?
Píska stjórnvöld til hlýðni
Eftir Gunnlaug
Stefánsson
Gunnlaugur Stefánsson
»Ætlum við að opna
Ísland fyrir hrika-
legu umhverfisslysi til
að þóknast útlenskum
fjárfestum og er orð-
spor stjórnvalda að á
þau dugi pískurinn
best?
Höfundur er sóknarprestur í Hey-
dalakirkju.
MARC O’POLO STORE
Kringlan Shopping Center
Kringlan 4–12
Reykjavik
Rafhitun
Ryðfríir neysluvatnshitarar, hitöld (element),
hitastillar, hitastýringar, rafhitarar til húshitunar
og flest annað til rafhitunar.
Við hjá Rafhitun erum sérfræðingar í öllu sem við
kemur rafhitun. Við bjóðum einungis úrvals tæki
sem hafa sannað sig með áralangri reynslu.
Rafhitarar fyrir heita potta
Kaplahrauni 19 • Hafnarfirði • Sími: 565 3265 • ww.rafhitun.is
íslensk
framleiðsla
í 25 ár
Hiti í bústaðinn
Ég spyr ykkur eig-
um við bara ekki að
loka spítalanum og
heilsugæslunni í
Vestmannaeyjum?
Þau eru bæði nánast
ónothæf, þjónustan er
sama sem engin fyrir
íbúana, læknar koma
frá Reykjavík í stutt-
an tíma á nokkura
mánaða fresti, svo ég
spyr: Er ekki bara
best að loka spítalanum og við
opnum hótel? Ef einhver veikist
þá getur sá aðili bara farið á Sel-
foss eða Reykjavík, við gætum
sparað heilan helling með þessari
lokun.
Ég heimsótti spítalann þegar
ég kom til Vestmannaeyja vegna
framboðsfundar fyrir prófkjör
sjálfstæðismanna og ég spjallaði
við hið yndislega starfsfólk spít-
alans. Og þetta heyrði ég frá
þeim:
Augnlæknir kemur á tveggja
mánaða fresti, viku í senn. Háls-,
nef- og eyrnalæknir kemur á
tveggja til þriggja mánaða fresti,
tvo daga í senn. Barnalæknir
kemur á þriggja mánaða fresti,
einn dag í senn, það eru 30 börn
á biðlista. Kvensjúkdómalæknir…
kom í október 2014… það eru 200
konur á biðlista. Gigtarlæknir
kom fyrir sumarið 2016, óvíst
hvenær hann kemur næst.
Krabbameinslæknir kemur einu
sinni á ári, í febrúar.
Konur mega varla fæða barn á
sjúkrahúsinu nema öruggt sé tal-
ið að engir fylgikvillar séu við
fæðingu, ef þú vilt mænudeyfingu
þá þarftu að ferðast alla leið til
Reykjavíkur, getur ekki farið á
sjúkrahúsið á Selfossi nema þú
viljir sleppa mænudeyfingunni.
Það eru þrír heimilislæknar í
Vestmannaeyjum, fyrir ca. 5.000
íbúa, og einn hjartalæknir.
Að sögn heilbrigðisstarfsfólks-
ins hófst þetta vandamál árið
2009. Miðað við þessar tölur eru
Vestmannaeyjar ekki fyrir fjöl-
skyldur með börn, alls ekki fyrir
konur, gleymdu því að flytja
þangað ef þú ert veik/ur fyrir
hjarta eða með
krabbamein, hvað þá
konur sem eru ólétt-
ar, þú verður helst
að eiga barnið í
Reykjavík. Ekki má
gleyma því að það
eru fleiri en bara íbú-
ar í Vestmannaeyjum
sem nýta sér þjón-
ustu sjúkrahússins,
það eru líka ferða-
menn sem þurfa að
leita sér hjálpar þar.
Svo ég spyr enn og
aftur, hvað höfum við að gera
með sjúkrahús í Vestmanna-
eyjum? Mega veikir búa þar?
Hver er lausnin?
Að sögn þeirra sem ráða, þá átt
þú, kæri landsbyggðarbúi, að
flytja til Reykjavíkur því að þar
færð þú þá þjónustu, þá grunn-
þjónustu sem þú átt rétt á.
Við þurfum að efla landsbyggð-
ina, það vill enginn flytja út á
land ef þar er enga grunnþjón-
ustu að fá. Að sögn þeirra sem
búa á höfuðborgarsvæðinu á helst
að fá alla til að flytja á höf-
uðborgarsvæðið og leggja lands-
byggðina af.
Ég segi nei, við þurfum á
landsbyggðinnni á að halda,
landsbyggðin er okkur öllum mik-
ilvæg, svo ég segi: Meira fjár-
magn í uppbyggingu landsbyggð-
arinnar, til samgöngumála,
heilbrigðismála, til málefna aldr-
aðra og öryrkja.
Ef auknu fjármagni verður
ekki veitt til landsbyggðarinnar
þá legg ég til að þeir sem búa þar
fái skattaafslátt, þar sem þeir eru
ekki að fá sömu þjónustu og þeir
sem búa á höfuðborgarsvæðinu.
Spítali eða hótel
Eftir Kristján Óla
Níels Sigmundsson
Kristján Óla Níels
Sigmundsson
» Legg ég til að þeir,
sem búa þar, fái
skattafslátt, þar sem
þeir fá ekki sömu þjón-
ustu og þeir sem búa á
höfuðborgarsvæðinu.
Höfundur er frambjóðandi
í prófkjöri Sjálfstæðisflokksins
í Suðurkjördæmi.
Mig langar að tala
um kynlíf. Ég held að
flestir hljóti að vera
sammála um að kynlíf
er afskaplega mik-
ilvægt fyrir vöxt og
viðhald hvers sam-
félags. Fæst okkar
væru til nema vegna
þess að foreldrar okk-
ar lögðu á sig að
stunda kynlíf, sem
getur vissulega verið töluvert lík-
amlegt erfiði. Kynlíf er því
grunnurinn að tilveru flestra.
Miðað við mikilvægi þessa mála-
flokks, þ.e. kynlífs, er magnað
hversu lítið vægi það hefur í um-
ræðunni og í skólakerfinu. Kyn-
fræðslu er illa sinnt í
skóla sem er magnað
miðað við það hversu
margir hafa bara þó-
nokkurn áhuga á kyn-
lífi.
Það er reyndar
margt fleira sem snýr
að lífi og tilveru fólks
sem er varla nefnt í
skólakerfinu. Meðal
annars það sem
gjarnan kemur á eftir
kynlífi, þ.e. barnaupp-
eldi! Það ætti ekki að
þurfa að fjölyrða um mkilvægi
kynfræðslu. Góð kynfræðsla getur
komið í veg fyrir ótímabærar
þunganir. Hún getur líka stuðlað
að heilbrigðari samskiptum
kynjanna, já og fólks af sama kyni
ekki síður, og getur jafnvel komið
í veg fyrir kynferðisbrot. Síðast en
ekki síst þá er það með þetta
áhugamál, eins og svo mörg önn-
ur, að þekking og færni eykur
ánægjuna!
Stjórnvöld hafa því miður lítinn
áhuga á kynlífi og ef eitthvað er
þá virðist þeim vera í nöp við það.
Alla vega hafa stjórnvöld ákveðið
að refsa þeim sem stunda kynlíf
með þeim árangri að þeir ná að
fjölga mannkyninu, fjölga skatt-
greiðendum. Refsingin er fæðing-
arorlof. Það er ekki hægt að
hugsa sér meira ábyrgðarhlutverk
en foreldrahlutverkið. Foreldrum
er ekki umbunað fyrir þessa
ábyrgð. Stjórnendur fjár-
málastofnana fá hins vegar góða
bónusa fyrir meinta ábyrgð. Fæð-
ingarolofið er refsing vegna þess
hversu stutt það er. Refsingin
felst í óbrúuðu bili milli fæðing-
arorlofs og dagvistunar á leik-
skólum. Það er hins vegar mjög
mismunandi hversu breitt það bil
er. Ýmist eru börn að komast að á
leikskóla þegar þau eru aðeins
ársgömul eða ekki fyrr en þau eru
komin á Facebook (eða svona því
sem næst)!
Á leikskólum er unnið frábært
starf og það fagfólk sem þar starf-
ar gegnir mikilvægu hlutverki í
uppeldi hvers barns. Ég vil að
börn njóti jafnræðis hvar sem þau
eru á landinu. Fæðingarorlofið á
að vera tólf mánuðir og síðan á
leikskólinn að taka við. Það er
kynlíf með farsælan endi!
Kynlíf og næstu skref
Eftir Rúnar
Gíslason
Rúnar Gíslason
»Ég vil að börn njóti
jafnræðis hvar sem
þau eru á landinu.
Höfundur gefur kost á sér í 1.-3. sæti
á lista VG í Norðvesturkjördæmi.