Læknablaðið - 01.05.2016, Blaðsíða 30

238 LÆKNAblaðið 2016/102
U M F J Ö L L U N O G G R E I N A R
■ ■ ■ Hávar Sigurjónsson
Reykjalundur er stærsti endurhæf-
ingarspítali landsins. Þar eru í boði
8 endurhæfingarúrræði með um 150
sérþjálfaða starfsmenn, lækna, hjúkr-
unarfræðinga, iðjuþjálfa, sjúkraþjálf-
ara, félagsráðgjafa, íþróttafræðinga,
talmeinafræðinga og sálfræðinga og
árlega fara þar í gegn um 1100 sjúk-
lingar. Magnús Ólason hefur starfað sem
endurhæfingarlæknir á Reykjalundi frá
1985 og er nú framkvæmdastjóri lækn-
inga á stofnuninni. Hann varð góðfús-
lega við beiðni um að segja frá sögu og
starfsemi Reykjalundar og mikilvægu
hlutverki spítalans í heilbrigðisþjónustu
landsmanna.
„Upphaflega er Reykjalundur stofnaður
sem vinnuheimili fyrir berklasjúklinga
þann 1. febrúar 1945 og rekinn þannig
í 25 ár. Þá höfðu Íslendingar náð tökum
á berklunum og spurningin var hvaða
hlutverk Reykjalundur gæti tekið að sér.
Haukur Þórðarson ræðst hingað 1961 og
var fyrsti íslenski læknirinn með sérgrein
í endurhæfingarlækningum. Undir hans
stjórn var hlutverk Reykjalundar endur-
skilgreint sem endurhæfingarspítali, þó
vissulega megi segja að hlutverkið hafi frá
upphafi falist í endurhæfingu sjúklinga,
hér var rekið vinnuheimili, hér var rekinn
iðnskóli sem margt af því unga fólki sem
smitast hafði af berklum nýtti sér og starf-
aði síðan við iðngrein sína eftir að hafa
náð bata,“ segir Magnús.
„Það má síðan segja að á næstu 30
árum, frá 1965-1995, hafi Reykjalundur
þróast yfir í þann alhliða endurhæf-
ingarspítala sem hann er í dag. Kári Sig-
urbergsson mótaði gigtarendurhæfingu
á 8. áratugnum en langstærsta breytingin
verður á árunum 1982-1995 þegar hing-
að koma sérfræðingar á ýmsum sviðum
endurhæfingar. Magnús Einarsson kom
frá Noregi með þekkingu á hjartaendur-
hæfingu, Björn Magnússon frá Bandaríkj-
unum með sérgrein í lungnalækningum
og endurhæfingu lungnasjúklinga, ég kom
frá Svíþjóð með sérþekkingu í verkjaend-
urhæfingu, Hjördís Jónsdóttir sérfræðing-
ur í taugaendurhæfingu frá Svíþjóð og
Pétur Hauksson geðlæknir. Í kringum
þessa sérfræðinga myndast þverfagleg
teymi á hverju sviði og síðustu tvö teymin
sem verða til eru á sviði starfsendurhæf-
ingar og offitumeðferðar. Það er reyndar
mótsagnakennt að tala um starfsendur-
hæfingarteymi þar sem markmið allrar
endurhæfingar er að gera fólk fært til
starfa að nýju í einhverjum skilningi. Það
hefur alltaf verið hlutverk Reykjalundar en
sérsniðið starfsendurhæfingarteymi varð
engu að síður til á þessu tímabili.“
Umfangið hefur þanist út
Breytingarnar sem orðið hafa á umfangi
og starfsemi Reykjalundar í áranna rás
eru gríðarlegar þó endurhæfing hafi ávallt
verið markmiðið.
„Ef við horfum til baka hefur umfang
starfseminnar sannarlega þanist út. Þegar
ég kom hingað fyrst til starfa sem nýút-
skrifaður læknir 1975 voru hér 4-5 læknar,
Saga velgengni og góðs árangurs
„Þó yfirleitt sé talað um starfsendurhæfingu þegar rætt er um endurhæfingu erum við með mjög breiðan hóp skjól-
stæðinga þar sem endurhæfing snýst oft um að auka færni fólks og gera það meira sjálfbjarga, vinnufærni er ekki alltaf
markmiðið,“ segir Magnús Ólason framkvæmdastjóri lækninga á Reykjalundi.