Fréttatíminn - 08.04.2016, Blaðsíða 20

upp með fólkinu en býr til elítu úr
andstæðingunum. Það kemst hann
upp með þótt hann sé ríkari en þeir
til samans.“
Sigmundur Davíð hefur um
margt tileiknað sér einræðistilburði
sem forsætisráðherra, til að mynda
hefur hann ruggað bátnum hvað
eftir annað varðandi staðsetningu
nýs Landspítala og sett bæði heil-
brigðisráðherra og ríkisstjórnina
alla í sérkennilegt ljós. Þá beitti
hann sér gegn skipulagi á nýju
Hafnartorgi og setti framkvæmdir
þar í uppnám með skyndifriðun á
gömlum hafnargarði, á miðju bygg-
ingarsvæðinu. Til að bjarga heiðri
ráðherrans og verkefninu var farin
sú leið að ráða verkamenn til að
taka niður Hafnargarðinn, stein
fyrir stein, og merkja til að hægt
verði að reisa hann að nýju. Til-
tækið kostar um hálfan milljarð og
margt bendir til að reikningurinn
verði á endanum sendur skattgreið-
endum.
Jón Sigurðsson segir að margt
einkennilegt virðist hafa farið
að gerast í stjórnarráðinu, til að
mynda stöðug afskipti af bygg-
ingu nýs spítala og hugmyndir
um stjórnarráð á dýrustu lóðinni í
höfuðborginni og þá með túrista-
sjoppur á neðri hæðinni.
Stríðið við fjölmiðla
Framsóknarflokkurinn hafði tapað
nær helmingi fylgisins sem hann
hreppti í kosningunum 2013 meðan
Sjálfstæðisflokkurinn hafði staðið
í stað, fyrir skattaskjólsmálið og
afsögn Sigmundar. Þrátt fyrir að
hvert hneykslismálið elti annað í
samstarfsflokknum, stóð fylgið í
stað. Hanna Birna og lekamálið,
Bjarni og Vafningsmálið, Borgunar-
málið, Sjóvármálið og tengslin við
fjölskyldu fjármálaráðherrans, Ill-
ugi og Orka Energy, engin ríkis-
stjórn í sögunni hefur birst okkur
í öðru eins spillingarljósi, eftir alla
„siðbótina“ sem eftirmál hrunsins
höfðu átt að færa okkur.
Það mál sem setti þó persónu for-
sætisráðherrans í einkar undarlegt
ljós var fjárkúgunartilraun systr-
anna Hlínar Einarsdóttur og Malín-
ar Brand, þar sem skrifað var til eig-
inkonu forsætisráðherrans og hótað
að birta viðkvæmar upplýsingar um
ráðherrann ef ekki yrði greidd til-
tekin fjárhæð. Hlín Einarsdóttir var
fyrrverandi sambýliskona Björns
Inga Hrafnssonar fjölmiðlamógúls,
náins vinar forsætisráðherrans og
óstaðfestar heimildir hermdu að
upplýsingarnar tengdust því hvern-
ig forsætisráðherra hefði komið
að viðskiptum sem tengdust fjöl-
miðlum Björns Inga og peningum
forsætisráðherra.
Stríð fjölmiðlamannsins fyrr-
verandi við fjölmiðla hefur ein-
kennt feril hans sem og stöðug
klögumál vegna vinstri slagsíðu,
eineltis og hlutdrægni, ofsókna á
hendur Framsóknarflokknum og
persónulegrar óvildar. Það er ekki
nýtt að flokkurinn telji sig fórnar-
lamb og málstað sinn fyrir borð
borinn í fjölmiðlum en það náði þó
nýjum hæðum þegar sjónvarps-
maðurinn og Rúvarinn fyrrverandi,
Sigmundur Davíð, náði þar æðstu
metorðum.
Absúrdleikhús á flokksþingi
Sigmundur Davíð Gunnlaugsson
forsætisráðherra boðaði á flokks-
þingi Framsóknarmanna í fyrravor
að ráðist yrði í að afnema gjaldeyr-
ishöft áður en þingið lyki störfum,
sama vor, en einungis átján dagar
voru þá eftir af yfirstandandi þingi.
Lagður yrði á útgönguskattur
eða stöðugleikaskattur sem skilaði
hundruðum milljarða í þjóðarbúið.
Hann var ómyrkur í máli þegar
hann ræddi kröfuhafa bankanna
og ráða mátti af orðum hans að þeir
hefðu greitt átján milljarða í áróður
fyrir hagsmunum sínum, stundað
skipulagðar njósnir til að verja gríð-
arlegar eignir sínar hér á landi.
„Við vitum að fulltrúar kröfu-
hafanna hafa tekið saman persónu-
legar upplýsingar um stjórnmála-
menn, blaðamenn og aðra sem hafa
tjáð sig um þessi mál eða teljast
líklegir til að geta haft áhrif á gang
mála,“ sagði Sigmundur í ræðu
sinni á flokksþinginu, „í sumum til-
vikum hafi verið gerðar sálgreining-
ar á fólki til að átta sig á því hvernig
best sé að eiga við það.“
Sagði hann niðurstöðu einnar
leyniskýrslu kröfuhafanna hafa
verið rakta á forsíðu fréttabréfsins
og þar hefði staðið: „The Progres-
sive Party stands firms on Icelandic
interests“ – eða á íslensku: „Fram-
sóknarflokkurinn gefur ekki eftir
íslenska hagsmuni.“
Þetta var hins vegar ekki niður-
staða skýrslunnar, heldur ensk
þýðing á tilvitnun í grein eftir Ás-
mund Einar Daðason, einn harð-
asta stuðningsmann formannsins,
eins og bent var á í fréttum Stöðvar
2 sama kvöld. Ásmundur Einar,
sem skartaði grænum jakkafötum á
þinginu eins og sá harði framsókn-
armaður sem hann er, klappaði
ákaflega fyrir formanninum. Í ljósi
þess að eiginkona ráðherrans var
einn þessara kröfuhafa, eins og nú
er komið fram, er ræðan enn eitt
furðufyrirbærið í því absúrdleik-
húsi sem ferill Sigmundar Davíðs er
orðinn í ljósi síðustu atburða.
„Honum er hefur tekist að stilla
málinu upp eins og hann hafi snúið
kröfuhafa niður í viðræðunum,“
segir Eiríkur Bergmann og bendir
á að Sigmundur sé snillingur í snúa
málum sér í hag. „Hann er gríðar-
legur málafylgjumaður og lætur
samninga við kröfuhafa hljóma
nánast eins og kraftaverk,“ segir
hann. „Sannleikurinn er hinsvegar
sá að það fékkst mun minna úr
þessum samningum við kröfu-
hafa heldur en hefði fengist úr
búunum venjulegri gjaldþrotameð-
ferð, hvað þá ef fullir skattar hefðu
verið greiddir. Stöðugleikafram-
lögin eru um 300 milljarðar en ekki
850 milljarðar eins og rætt var um
þegar mest var.“
Indefence-hópurinn hefur gert al-
varlegar athugasemdir við samn-
inga við kröfuhafa. þar hafi verið
gerð gríðarleg mistök á kostnað
almennings. Ólafur Elíasson í Inde-
fence-hópnum segir að það hafi orð-
ið alger trúnaðarbrestur milli hans
og Sigmundar í fyrrahaust um sama
leyti, og ljóst var ríkistjórnin myndi
hleypa kröfuhöfum út úr höftum
með miklum afslætti, allt að 600
milljörðum króna, á kostnað al-
mennings. “Í dag þegar ljóst er að
hann átti sjálfur mikla hagsmuni
undir renna auðvitað á mann tvær
grímur. Það var þó tilfinning mín og
allra annarra sem að málinu komu
að linkindin við kröfuhafa væri
miklu frekar að hálfu Bjarna Bene-
diktssonar fjármálaráðherra, þrátt
fyrir augljósa skapgerðarbresti og
vanhæfni forsætisráðherrans.”
Athlægi í heimsfréttunum
Panama-skjölin og þáttur Sigmund-
ar Davíðs og eiginkonu hans eru
kornið sem fyllti mælinn. Smám
saman er að renna upp fyrir Ís-
lendingum, líkt og heimsbyggðinni
allri, að það gengur ekki upp að
gera sáttmála um að reka samfélag,
en horfa um leið fram hjá því að
þeir sem hafa mest milli handanna
greiði ekki sinn skerf. Þegar leið-
togar þjóðarinnar fara þar fremstir
í flokki, sem þiggja laun sín og for-
réttindi af skattpíndum almenn-
ingi, er önnur og verri staða uppi.
Samt var það ekki fyrr en heimur-
inn lyfti brúnum sem umræðan á
Íslandi tók við sér.
Alls koma þrír íslenskir ráðherrar
við sögu í Panama-skjölunum þótt
með ólíkum hætti sé.
Bjarni Benediktsson, Ólöf Nor-
dal og aflandsfélag eiginkonu Sig-
mundar Davíðs og atburðarásin í
kringum það ber með sér að reynt
hafi verið að hylja slóðina og staða
forsætisráðherrans í viðræðum við
kröfuhafa bankanna, þar sem afla-
ndsfélag eiginkonunnar var stór
kröfuhafi, setur allt í fremur vand-
ræðalegt ljós. Enda beinast augu
heimsins hingað.
Framan á fjölmiðlum heimsins
brosir ásjóna Sigmundar Davíðs við
okkur í félagi við spilltustu stjórn-
málamenn heimsins. „Þetta er auð-
vitað rosalegt og ömurlegt, hræði-
legur dómgreindarskortur,“ segir
Jón Sigurðsson. „Hann hlýtur að
Sigmundur Davíð er
að sumu leyti dæmi-
gerður þjóðernispo-
púlisti eins og þeir
hafa birst í Evrópu í
áratug eða svo.
Eiríkur Bergmann Einarsson,
prófessor í stjórnmálafræði
stjóri Íslenskrar erfðagreiningar,
að umtalsefni í opnu bréfi til Sig-
mundar Davíðs og segir þar: „Á
fyrstu tveimur árum þínum í for-
sætisráðherrastóli kvartaði stjórn-
arandstaðan oft undan fjarveru
þinni úr þingsal og því að þú væri
gjarnan í fríi og það næðist ekki í
þig. Sannist hér hið fornkveðna að
enginn veit hvað átt hefur fyrr en
misst hefur. Nú þjáist nefnilega ekki
bara stjórnarandstaðan og stjórnin
heldur þjóðin öll af skorti á fjarveru
þinni.“
Populismi og einræðistilburðir
Það blés ekki byrlega fyrir Fram-
sóknarflokknum fyrir borgarstjórn-
arkosningarnar 2014 og flokkurinn
virtist ekki ætla að ná inn manni.
Framboðið Framsókn og flugvallar-
vinir, náði sér hinsvegar á strik
með því óvænta útspili að leggjast
gegn byggingu mosku í Reykja-
vík og spila inn á ótta við innflytj-
endur og múslima. Til voru þeir
sem héldu að formaður flokksins
myndi taka af skarið og grípa inn
í. Ekki gæti verið að þessi rótgróni
flokkur ætlaði að fara að tileinka sér
málflutning og aðferðir hægri po-
púlista? En þögnin úr forsætisráðu-
neytinu var ærandi og flokkurinn
stórjók fylgi sitt og náði manni inn í
borgarstjórn, allt út á ótta og andúð
á múslimum.
„Sigmundur Davíð er að sumu
leyti dæmigerður þjóðernispopúl-
isti eins og þeir hafa birst í Evrópu í
áratug eða svo,“ segir Eiríkur Berg-
mann. „Það nær þó ekki alveg að
lýsa honum sem stjórnmálamanni
en fer langt með það. Hann vísar
mikið til tilfinninga og stillir sér
Sigmundur skaust mjög hratt upp á stjörnuhimin í Framsóknarflokknum
enda þráðu flokksmenn breytingar eftir langvarandi fylgistap.
Flokksformennirnir voru helminga-
skiptareglan holdi klædd.
Mynd | HariMynd | Hari
20 | fréttatíminn | Helgin 8. apríl–10. apríl 2016