Fréttatíminn - 23.09.2016, Blaðsíða 4

Sanngirnisbætur Ríkið
býður 33 fyrrum nemend-
um Landakotsskóla sann-
girnisbætur, samtals 200
milljónir króna, vegna illrar
meðferðar starfsmanna kaþ-
ólsku kirkjunnar. Kirkjan
hefur greitt örlitla upphæð
í bætur til þolenda. Séra
Patrick Breen, sem sakaður
var af rannsóknarnefnd um
vanrækslu í málinu, er enn
að störfum.
Þóra Tómasdóttir
thora@frettatiminn.is
Sýslumaðurinn á Norðurlandi
eystra hefur ákveðið, fyrir hönd
ríkisins, að bjóða 33 fyrrum nem­
endum Landakotsskóla sanngirn­
isbætur vegna illrar meðferðar sem
þeir sættu af hálfu starfsmanna
kaþólsku kirkjunnar. Send voru út
boð um sanngirnisbætur til 18 karla
og 15 kvenna þann 9. september.
Bæturnar nema hátt í 200 millj­
ónum króna alls. Þær hæstu voru
rúmar sex milljónir en fram kom
í Fréttatímanum í síðustu viku að
Ísleifi Friðrikssyni hafi verið boð­
in sú upphæð. Hann var nemandi
í Landakotsskóla og hefur lýst
hrottalegu ofbeldi skólastjórans og
kennslukonu við skólann í áraraðir.
Fleiri fengu boð um svo háa upp­
hæð. Elsti einstaklingurinn sem
sótti um bætur er fæddur 1943, sá
yngsti 1986.
„Það er auðvitað kaþólska kirkj­
an sem á að greiða þessa upphæð.
Það er ekki í lagi að þetta lendi á rík­
inu,“ segir Guðrún Björg Birgisdótt­
ir lögmaður sem hefur starfað fyrir
fyrrum nemendur Landakotsskóla.
Það var niðurstaða hinnar óháðu
rannsóknarnefndar kaþólsku kirkj­
unnar frá árinu 2012 sem leiddi til
þess að ríkið ákvað að kalla eftir
umsóknum um sanngirnisbætur.
Rannsóknarnefndinni var kom­
ið á koppinn af Róbert Spanó, og
hún var leidd af Hjördísi Hákonar­
dóttur, fyrrum hæstaréttardómara.
Var það niðurstaða nefndarinnar
að starfsmenn kaþólsku kirkjunnar
hefðu ekki brugðist rétt við ásökun­
um um ofbeldi starfsmanna kirkj­
unnar og að þeir hafi gert tilraun­
ir til að þagga þær niður. Þeirra á
meðal var presturinn Patrick Breen
sem enn er að störfum innan kirkj­
unnar og gegnir hlutverki staðgeng­
ils biskups. Hann vildi ekki svara
spurningum Fréttatímans.
Biskup kaþólsku kirkjunnar er
í útlöndum og hefur ekki svarað
Fréttatímanum.
Kaþólska kirkjan var augljós­
lega ekki sátt við niðurstöðu rann­
sóknarnefndarinnar frá árinu 2012
og stofnaði því sína eigin rann­
sóknarnefnd til að fara aftur yfir
málið. Niðurstaða hennar var ekki
gerð opinber. Auk þess stofnaði
kirkjan fagráð sem komst að því að
kirkjan væri ekki bótaskyld nema
í einu tilfelli. Kirkjan kallaði eftir
kröfum um bætur frá fyrrum nem­
endum Landakotsskóla og greiddi
sáralitlar upphæðir til nokkurra
þeirra. Ísleifur Friðriksson var
í hópi þeirra sem bauðst hæstu
bæturnar, um 170 þúsund krónur.
Þær endurgreiddi Ísleifur og taldi
smánarlegar.
Fréttatíminn hefur ítrekað fjallað
um ofbeldið sem viðgekkst í Landa­
kotsskóla og í viðtölum við fyrrum
nemendur voru þeir séra Patrick
Breen og séra Jakob Rolland sagð­
ir hafa tekið máttlaust á því þegar
þeim var greint frá ofbeldinu. Þeir
hafi haldið áfram störfum innan
kirkjunnar og haldið tryggð við ger­
endur í málinu. Jakob baðst undan
viðtali. Aðspurður um hvort hann
hafi íhugað að hætta hjá kirkjunni
svaraði hann: „Ég get ekki hætt sem
prestur hjá kaþólsku kirkjunni, því
að vera prestur er köllun.“
4 | FRÉTTATÍMINN | Föstudagur 23. september 2016
Viðskipti Ekkert fékkst upp í
kröfur LL eigna en skiptum
lauk í búið í byrjun septem-
ber. Alls voru gerðar kröfur
upp á 245 milljónir króna,
að því er fram kom í Lög-
birtingablaðinu, en félagið
kom víða við í íslensku við-
skiptalífi fyrir hrun.
LL eignir var í eigu Láru Lúðvíks­
dótt ur, eiginkonu Sigurðar G. Guð­
jónssonar hæstaréttarlögmanns,
sem var jafnframt stjórnarformað­
ur félagsins.
Í svari Sigurðar við fyrirspurn
Fréttatímans segist hann ekki hafa
margt um félagið að segja.
„Þetta félag átti stóran hlut í Saga
Capital sem fór á hausinn sá hlutur
hafði verið staðgreiddur á sínum
tíma. Það átti líka hlut í Sparisjóði
Vestfirðinga sem illu heilli var sam­
einaður Sparisjóðnum í Keflavík, að
mig minnir 2007. LL­eignir átti því
verulega mikið eigið fé árið 2007.“
Hann bætir við að stefnt hafi
verið að leggja grunn að fiskeldi í
Dýrafirði. Liður í því hafi verið að
kaupa kvóta og því var ráðist í það
að kaupa útgerðarfélagið Benóný
ehf. haustið 2007 með kvóta og bát­
inn Binna í Gröf.
„Til að fjármagna þau kaup var
fengið lán sem átti að vera í erlend­
um myntum til þess að tryggja sem
lægst vaxtagjöld. Lánið margfald­
aðist frá haustdögum 2007 fram á
árið 2008 þegar samið var um að
breyta því í íslenskar krónur. Eftir
efnahags­ og bankahrunið, senni­
lega á árinu 2009, var kvótinn
seldur og allt andvirði hans greitt
lánveitanda inn á hið uppblásna
lán,“ segir Sigurður. Skömmu síð­
ar fór Saga Capital á hausinn og
stofnfjárhlutir félagins í Sparisjóði
Keflavíkur urðu verðlausir á svip­
uðum tíma.
„Aldrei var hins vegar farið í
það að fá leiðréttingu á láninu frá
2007 sem var gengistryggt, sem
hefði lækkað skuldina verulega,
þar sem ljóst var að félagið mundi
ekki heldur geta greitt hana eftir
allt eignatapið. Engin ástæða þótti
heldur til þess að vera að taka þann
slag sérstaklega fyrir eignalaust fé­
lag í skiptum. Af þessum sökum
virkar gjaldþrotið stórt,“ segir Sig­
urður. | vg
Sigurður G. Guðjónsson hefur ávallt
verið fyrirferðarmikill í íslensku
þjóðlífi en félag Sigurðar og eiginkonu
hans, LL eignir, var úrskurðað gjald-
þrota í byrjun mánaðarins.
Félag Sigurðar og eiginkonu í 246 milljón króna þrot
Heilbrigðismál Yfirlæknir
á Landspítalanum og land-
læknir deila um plastbarka-
málið. Forstjóri Landspítal-
ans vill ekki taka afstöðu þar
sem spítalinn sé ekki aðili að
málinu.
Ingi F. Vilhjálmsson
ingi@frettatiminn.is
Landspítalinn telur að deila Tómas­
ar Guðbjartssonar, yfirlæknis á spít­
alanum, og landlæknis, Birgis Jak­
obssonar, um plastbarkamálið sé
spítalanum óviðkomandi og að þar
af leiðandi sé ekki við hæfi að hann
taki afstöðu til hennar. Þetta kem­
ur fram í svari frá Páli Matthías­
syni, forstjóra spítalans, við spurn­
ingu Fréttatímans, um afstöðu
sjúkrahússins til deilunnar sem
Tómas greindi frá í fréttatilkynn­
ingu á mánudaginn. „Ég tek ekki
afstöðu til þessa máls né mun spít­
alinn tjá sig um það, enda ekki aðili
máls,“ segir í svari Páls.
Tómas sendi frá sér yfirlýsingu í
vikunni þar sem hann tjáði sig um
orð Birgis Jakobssonar sem hann
lét falla í viðtali við Fréttatímann
fyrir tveimur vikum. Meðal þess
sem Birgir spurði um var af hverju
læknar fyrsta plastbarkaþegans,
Andemariams Beyene, hömpuðu
plastbarkaaðgerðinni á honum á
sérstöku málþingi í Háskóla Íslands
árið 2012 þegar fyrir lá að aðgerðin
hefði ekki tekist sem skyldi.
Um þetta sagði Tómas meðal
annars í yfirlýsingu sinni: „… um­
mælin finnst mér ærumeiðandi
og vega að heilindum mínum sem
læknis og vísindamanns. […] Hann
ýjar að því að ákvarðanir um næstu
aðgerðir hafi verið teknar vegna
framburðar lækna um að sjúklingn­
um hafi liðið vel.“ Í yfirlýsingunni
sagði Tómas að hann hefði beðið
Birgi að biðjast afsökunar á þessum
orðum en að hann hafi ekki orðið
við því.
Háskóli Íslands og Landspítalinn
ætla að láta óháðan aðila gera út­
tekt á aðkomu þessara stofnana að
meðferð Andemariams Beyene og
umfjöllun um fyrstu plastbarkaað­
gerðina og stjórnskipunar­ og eft­
irlitsnefnd mun líka rannsaka mál­
ið, segir formaður nefndarinnar,
Ögmundur Jónasson.
Deila landlæknis og Tómasar sögð
Landspítalanum óviðkomandi
Spítalinn ekki aðili að málinu Páll Matthíasson, forstjóri LSH, segist ekki ætla að taka
afstöðu í deilu Tómasar Guðbjartssonar yfirlæknis og landlæknis þar sem sjúkrahúsið
sé ekki aðili að málinu.
Séra Patrick Breen
er enn að störf-
um hjá kaþólsku
kirkjunni þó
rannsóknarnefnd
kaþólsku kirkjunnar
hafi komist að því að
hann hafi vanrækt
að greina frá ofbeldi
sem hann vissi af.
„Ég get ekki hætt
sem prestur hjá
kaþólsku kirkjunni,
því að vera prestur
er köllun,“ segir séra
Jakob Rolland.
Bollywood
vill taka
upp fimm
myndir
á Íslandi
Kvikmyndir Áhugi á Íslandi
virðist vera að aukast í Ind-
landi, meðal annars vegna
kvikmynda sem hafa verið
teknar upp hér á landi. Fleiri
vilja taka upp bíómyndir hér
en ferðamenn frá Indlandi
eru fáir.
Fimm indverskir kvikmyndafram­
leiðendur hafa lýst yfir áhuga á að
koma hingað til lands og framleiða
kvikmyndir fyrir kvikmyndaiðnað­
urinn í Indlandi sem er að jafnaði
kallaður Bollywood. Þetta kemur
fram í viðtali við Þóri Ibsen, sendi­
herra Íslands á Indlandi, í dagblað­
inu The Hindu.
Fimm indverskar kvikmyndir
hafa þegar verið teknar hér á landi,
meðal annars myndin Dilwale, með
stórstirninu Shah Rukh. Myndin
gekk vel á alþjóðamarkaði en skilaði
þó minna en búist var við í miðasölu
í Indlandi.
Það breytir þó ekki hinum mikla
áhuga, sem Þórir telur að muni
einnig skila sér í auknum ferða­
mannastraumi.
„Áhugi ferðamanna á Íslandi hef­
ur aukist eftir sýningar á Dilwale,“
sagði Þórir í viðtali við The Hindu
og bættir við: „Í kjölfarið hafa fimm
indverskir kvikmynda­
framleiðendur sýnt
áhuga á að taka upp
kvikmyndir hér á
landi.“
Indverskir ferða­
menn sem koma hing­
að til lands eru
ekki margir,
en á síðasta
ári voru
þeir að­
eins um
þúsund
talsins.
| vg
Shah Rukh er stórstjarna í Indlandi, en
myndin Dilwale, sem hann lék í, hefur
aukið áhuga Indverja á Íslandi.
Upplýsingar í símum
845 1425 / 899 1295 eða á
tölvupósti info@iceline.is
Verð á mann í tvíbýli kr 622.000
Nánari ferðalýsing á
www.icelinetravel.com
Sydney, Brisbane, Fraser Island,
strandbærinn Noosa, þjóðgarðar og fl.
er meðal þess sem boðið verður upp á í þessari ferð.
Ástralía
18. nóv til 5. des 2016
Ríkið greiðir 200 milljónir
fyrir ofbeldið í Landakotsskóla
Séra Jakob Rolland til vinstri, við athöfn í kaþólsku kirkjunni á Landakoti.
Mynd | Catholica.is