Fréttatíminn - 28.10.2016, Page 57

Ljósið styður alla fjölskylduna
þegar krabbamein greinist
Ljósið er eina miðstöðin sinnar tegundar á Íslandi
Unnið í samstarfi við Ljósið
Ljósið er endurhæfingar- og stuðningsmiðstöð fyr-ir krabbameinsgreinda en sinnir líka allri fjölskyldunni,
allt niður í ung börn,“ segir Erna
Magnúsdóttir, forstöðukona, iðju-
þjálfi og stofnandi Ljóssins.
Fólk getur hafið uppbyggingu og
fengið stuðning alveg frá grein-
ingu. „Því fyrr sem það kemur til
okkar því betra. Þetta er þverfagleg
endurhæfing sem við bjóðum upp
á; sálrænn stuðningur og líkamleg
og félagsleg uppbygging.“ Starf-
ið í Ljósinu er unnið út frá grunn-
hugmyndafræði iðjuþjálfunar sem
fjallar að stórum hluta um að virkni
sé besta meðalið og vera í félags-
skap við aðra skiptir mjög miklu
máli. „Þetta snýst um að komast
framúr á morgnana, hafa hlutverk,
byggja sig upp andlega og líkam-
lega og hafa að einhverju að stefna
þennan tíma sem fólk er í veikind-
um. Við erum brú frá veikindum og
út í atvinnulífið eða skólann eða
hvað sem fólk velur sér svo að gera.
Iðja - einstaklingur, umhverfi eru
einkunnarorðin,“ segir Erna.
Notalegur andi
Ljósið er til húsa í ákaflega fal-
legu húsnæði við Langholtsveg. Í
fyrra gaf Oddfellowreglan á Íslandi
Ljósinu viðbyggingu og er húsið
því nú um 615 fermetrar á þremur
hæðum og eru allar hæðirnar nýttar
vel. „Húsið er allt orðið hið glæsi-
legasta og við leggjum mikið uppúr
því að hér sé heimilisleg stemmn-
ing. Þetta er ekki eins og stofnun,
þú kemur inn og finnur heimilis-
legan anda; líflegan, skemmtilegan,
uppbyggjandi og notalegan. Það
finnur maður vel við að koma
inn á miðhæð hússins sem hefur
skemmtilegan brag af kaffihúsa-
stemningu.
Hjá Ljósinu starfa iðjuþjálfar,
sjúkraþjálfarar, sálfræðingur, fjöl-
skyldufræðingur, næringarráðgjafi,
markþjálfi sem einnig er heilsu-
fræðingur, heilsunuddarar, snyrti-
fræðingur, matráður, skrifstofufólk
og fleiri. „Svo eru verktakar og
sjálfboðaliðar sem koma til okkar,
til dæmis jógakennarar, handverks-
fólk, listmeðferðarfræðingur sem
hittir börnin, og hjúkrunarfræðingar
og krabbameinslæknar sem koma
með fyrirlestra,“ segir Erna.
Sköpunarkrafturinn eykur
vellíðan
Í kjallara hússins er eldhús þar sem
lagt er upp úr því að elda góðan
og heilnæman mat. „Við erum líka
með leirlistarherbergi í kjallaranum,
sköpunarkrafturinn eykur vellíð-
an og skiptir þannig miklu máli, að
fólk gleymi sér í smástund, gleymi
öllum veikindum. Það er mikill sam-
hugur og kærleikur í húsinu og þú
finnur þessa nánd við þá sem skilja
þig og eru að ganga í gegnum það
sama. Við erum ekki alltaf að tala
um krabbamein heldur allt á milli
himins og jarðar og gleðin ræður oft
ríkjum. Ég held að allir finni eitthvað
við sitt hæfi hérna hjá okkur,“ segir
Erna og leggur áherslu á að endur-
hæfingin sé sem fjölbreyttust.
Á efstu hæð hússins er heils-
unudd, snyrtistofa og viðtalsher-
bergi. „Það að geta komið og fundið
ró og slökun gegnum nuddið skiptir
miklu máli, auk þess að eiga samtal
við fagaðila sem ráðleggja og hlusta
er líka mikilvægt. Snyrtifræðingur-
inn hjá Ljósinu leiðbeinir með eitt
og annað sem tengist umhirðu húð-
ar, hárs og nagla sem getur breyst
töluvert í krabbmeinsmeðferðum.
Þá kennir hún þeim sem vilja læra
að mála á sig nýjar augabrúnir. Við
erum ein heild, líkami og sál. Það
þarf að huga að þessu öllu,“ segir
Erna og bætir við að í Ljósinu sé
einnig sjúkraþjálfari að störfum sem
hefur sérhæft sig í sogæðanuddi
sem er einkar árangursríkt gegn
bjúg en bjúgur getur orðið viðvar-
andi vandamál hjá konum sem hafa
farið í uppskurð við brjóstakrabba-
meini.
Útivistarhópar og frábær
tækjasalur
Líkamleg uppbygging er ekki síður
mikilvæg en sú andlega og félags-
lega og henni er hægt að sinna á
margvíslegan máta í Ljósinu. „Hvað
varðar líkamlega endurhæfingu þá
bjóðum við uppá jóga, mismunandi
erfiða gönguhópa og má þar nefna
útivistarhóp sem gengur t.d á létt
fjöll. Við erum með leikfimishópa
og í nýja húsnæðinu er rosalega
flottur tækjasalur og þar eru þrír
sjúkraþjálfarar sem leiðbeina fólki.
Auk þess höfum við aðgang að lík-
amsræktarstöðinni Hreyfingu en
sú samvinna hefur verið frá upphafi
Ljóssins,“ segir Erna.
Viðtalsformin í Ljósinu eru margs
konar vegna þess að fagaðilarnir
eru margir „Við erum með níu mis-
munandi styrkjandi námskeið sem
öll eru með ólíka nálgun. Þeir sem
eru nýgreindir þurfa aðeins öðruvísi
nálgun en þeir sem greinast aftur
eða eru langveikir. Við erum líka
með sérhönnuð sjálfsstyrkjandi
námskeið fyrir karlmenn, það er oft
gott að kynjaskipta hópunum. Karl-
menn eru einhvernveginn opnari
þegar konurnar eru ekki með. Þá
erum við með karla sem stýra
karlafræðslunni,“ segir Erna.
Jafningjastuðningur
mikilvægur
Stór hluti af endurhæfingunni er
jafningjastuðningur að sögn Ernu
og eru til dæmis karlahópar sem
borða saman einu sinni í viku og
mismunandi hópar eftir aldri sem
gera alls kyns hluti saman; fara á
kaffihús eða fyrirlestra. „Það er
nauðsynlegt að efla félagslega
þáttinn. Margir sem greinast og
hætta að vinna einangra sig og það
er okkar marmkið að fá þá aftur út
í lífið,“ segir Erna og bendir á að
markmiðið sé alltaf að fólk geti deilt
reynslunni með einhverjum sem er
í svipuðum aðstæðum. „Gleðin og
jákvæðnin er í fyrirrúmi hjá okkur
en það er líka pláss fyrir allar erfiðu
tilfinningarnar.“
Í vikunni hófust námskeið fyrir
unglinga 14-17 ára sem eru aðstand-
endur, í samstarfi við fyrirtækið Út
fyrir kassann. „Þessi hópur hefur
verið útundan en á jafnvel alveg
eins erfitt og sá sem greinist. Það
komu 25 ungmenni í þennan fyrsta
tíma sem er alveg frábær mæting,“
segir Erna og bætir við að einnig
séu námskeið fyrir yngri börn og
svo eldri aðstandendur. Þá hitt-
ast makar á aldrinum 20-45 ára
á tveggja vikna fresti, geta deilt
reynslu sinni og fengið stuðning frá
fólki úr sama reynsluheimi. „Það er
erfitt fyrir hverja einustu fjölskyldu
þegar einstaklingur greinist með
krabbamein, það snertir ekki bara
þann sem greinist; öll fjölskyldan er
undir,“ segir Erna.
Stóla á stuðning frá almenningi
Bæklingar liggja frammi um starf-
semi Ljóssins á öllum deildum
Landspítalans sem sinna krabba-
meinssjúkum og starfsfólk spítal-
ans, heilsugæslustöðva og Krabba-
meinsfélagsins er afar duglegt að
vísa fólki á Ljósið. Fyrstu skrefin
þegar fólk mætir í Ljósið er að fara
í viðtal hjá iðjuþjálfa og samtal og
þolpróf hjá sjúkraþjálfara. Þá eru
gerð drög að einstaklingsmiðaðri
endurhæfingaráætlun. Kynningar-
fundir eru haldnir á starfsemi
Ljóssins alla þriðjudaga klukkan 11.
Þá er gengið um húsið og hægt er
að spyrja um allt sem tengist starf-
seminni.
„Við erum ennþá, eftir 11 ár, að
fá hjálp frá almenningi til að geta
haldið starfinu gangandi. Við erum
háð því að það séu einhverjir góðir
þarna úti sem vilja styrkja okkur.
Við erum að sinna yfir 400 manns
á mánuði, sinntum yfir 1100 manns
í fyrra. Við vinnum baki brotnu, og
það er hugsjónafólk sem vinnur
hérna og okkur langar til þess að
Ljósið fái að lifa. Ljósið væri ekki
til staðar nema fyrir þann stuðning
sem það fær frá fólkinu í landinu.
Við byrjuðum haustið 2005 í gras-
rótinni með 0 krónur. Núna eigum
við þetta hús en það er bara vegna
þess að þjóðin hefur hjálpað okkur
svo mikið. Ríkið kemur á móti en við
þurfum að safna tugum milljóna á
ári, en Ljósið er eina miðstöð sinnar
tegundar á Íslandi fyrir krabba-
meinsgreinda. Kannski er einhver
hvítur riddari þarna úti sem les
þetta og kemur til bjargar,“ segir
Erna á léttu nótunum að lokum.
5 FÖSTUDAGUR 28. OKTÓBER 2016 HEILSA&LÍFSTÍLL
Á vefsíðu Ljóssins, ljosid.is, er
hægt að gerast ljósavinur og
styrkja Ljósið um 3500 krónur einu
sinni á ári. Þessi styrkur getur skipt
sköpum til þess að viðhalda þeirri
ómetanlegu starfsemi sem Ljósið
heldur úti.
Á sýningunni Heilsa og lífstíll getur
fólk kynnt sér og spurt um starf-
semina, fengið herðanudd og fylgst
með virkum meðlimum Ljóssins
skapa list.
Ljósavinur
Ljósið verður í Hörpu
um helgina
Afslöppun Snyrtifræðingurinn veitir ráðgjöf og getur kennt þeim
sem vilja að mála á sig nýjar augabrúnir. Mynd | Rut
Tækjasalur Fullbúinn líkamsræktarsalur er í Ljósinu. Þar er hægt er að hefja uppbyggingu. Mynd | Rut
Sköpunarkraftur
Handverkið er í hávegum haft í Ljósinu. Mynd | Rut
Erna Magnúsdóttir „Þetta er þverfagleg endurhæfing sem við bjóðumupp á; sálrænn
stuðningur og líkamleg og félagsleg uppbygging.“. Mynd | Rut