Fréttatíminn - 03.12.2016, Blaðsíða 10

10 | FRÉTTATÍMINN | Laugardagur 3. desember 2016
Það er undarlegt ástand á íslenskum stjórnmálum. Engin ríkisstjórn í sjónmáli og það er eins og stjórn-
málaforingjarnir treysti sér ekki til
að mynda neina. Enginn vill gefa
eftir af sínum stefnumálum af ótta
við baklandið. Og þar sem enginn
vill gefa eftir næst ekki saman.
Samt er þetta ekki svo undar-
legt. Síðustu ríkisstjórnir hafa
verið felldar af almenningi. Frá-
farandi stjórn var hrópuð niður
síðastliðið vor en frestaði kosn-
ingum til hausts. Þá fékk hún 40
prósent atkvæða, sem er sögulegt
lágmark sameiginlegs fylgis Sjálf-
stæðis- og Framsóknarflokks.
Ríkisstjórnin þar á undan steig
ekki niður eftir að hafa orðið undir
almenningi í kosningum um Ices-
ave-samninginn, sat umboðslaus
út kjörtímabilið og var refsað með
verstu sögulegri útkomu vinstri-
flokkanna tveggja og forvera
þeirra.
Ríkisstjórnin þar áður var felld
í mótmælaöldu almennings sem
stjórnarflokkarnir, Sjálfstæðis-
flokkur og Framsókn, gátu ekki
staðist.
Það er því ljóst að íslenskir kjós-
endur láta ekki bjóða sér hvað sem
er. Ef stjórnmálaforingjarnir ætla
að berja saman stjórn verða þeir
að gera það almennilega; starfa í
sátt við þjóðina og mynda breiða
samstöðu um öll sín mál. Langt út
í samfélagið.
En íslensk stjórnmálamenning
byggir ekki á slíku. Hefðin er sú
að foringjar tveggja flokka fella
saman hugi og beiti síðan aflsmun-
ar á Alþingi við að reka hugðarefni
sín þar í gegn. Traustur þing-
meirihluti tveggja flokka var ávís-
un á svokallaðan stöðugleika, það
er að Alþingi hleypti í gegn þeim
málum sem ríkisstjórnin setti á
oddinn.
En þessi tími er liðinn. Síðasta
kjörtímabil ríkisstjórna Sjálfstæð-
isflokks og Framsóknarflokks var
langdreginn dauðdagi. Þrír sátu
á stóli forsætisráðherra; Davíð
Oddsson, Halldór Ásgrímsson og
Geir H. Haarde. Byrjun þessa kjör-
tímabils, eins og lok þess á undan,
einkenndist af málum sem forystu-
menn stjórnarflokkanna reyndu
að troða í gegnum þingið en tókst
ekki, eins og fjölmiðlafrumvarpið,
eða samþykktu þvert á vilja mikils
meirihluta þjóðarinnar, eins og
veru Íslands á lista viljugra stuðn-
ingsþjóða innrásar Bandaríkjahers
í Írak.
Síðan þá hefur tveggja flokka
stjórnum farnast illa í samskiptum
sínum við þjóðina.
Það má því segja að tveggja
flokka stjórnin, sem byggir á
traustu samkomulagi tveggja for-
ystumanna, hafi dáið fyrir þrettán
árum eða svo.
Það er því undarlegt að stjórn-
málaforingjar hafi ekki fundið
aðrar fyrirmyndir að vellukkuðum
samsteypustjórnum. Undanfarnar
vikur hafa þeir verið eins og fólk
að dansa menúett við raggie-tón-
list.
Kannski mun það taka stjórn-
málafólkið nokkur ár í viðbót að
sætta sig við breytta stöðu. Það
tekur alltaf tíma að fóta sig í nýju
umhverfi. Jafnvel þótt við viljum
temja okkur nýja siði dregur upp-
eldið og vaninn okkur til baka. Það
er erfitt að losa sig við vonda siði.
En það er engin önnur leið fyrir
forystufólk í stjórnmálum en að
sætta sig við nýja stöðu og breytt
landslag. Það eru sáralitlar líkur
til að kjósendur muni aftur láta
af völdum, ákveða að sætta sig
við það sem stjórnmálaflokkarn-
ir bjóða upp á milli kosninga. Það
eru ekki miklar líkur til þess að
stuðningsfólk flokkanna muni
sætta sig svikin loforð og óboðlega
framkomu forystufólksins.
Kjósendur hafa ekki bara refsað
Sjálfstæðisflokknum fyrir Hrunið,
Samfylkingunni fyrir mistök sín
eða Framsókn fyrir óhæfa forystu
heldur hafa margir stjórnmála-
menn séð sæng sína útbreidda og
áttað sig á að þeir eiga ekkert er-
indi í prófkjör eigin flokksmanna.
Þetta er sá raunveruleiki sem
flokkarnir þurfa að laga sig að.
Fyrstu viðbrögð forystufólksins
eru að hrökkva til baka. Þeir óttast
baklandið og þora ekki að slá af
ýtrustu kosningaloforðum. Enginn
stígur fram og reynir að skapa
nýtt samtal um aðra leiðir. Nema
þá helst Píratar, en það undarlega
er að forystufólk í öðrum flokk-
um finnst það á einhvern hátt yfir
Píratana hafið.
Það er vitlaust mat. Um margt
enduróma Píratar kröfur breytts
tíma. Ef aðrir flokkar vilja ekki
kyngja þeim hráum ættu þeir að
móta þær að eigin væntingum.
Hugmyndir Pírata um stutt kjör-
tímabil og fá mikilvæg mál eru enn
þær gáfulegustu sem hafa verið
lagðar fram. Aðrir flokkar, með
sínar óraunhæfu væntingar um
hefðbundið stjórnarmynstur til
fjögurra ára, virka sem óraunhæfir
draumórar í samanburði.
Gunnar Smári
EÐLILEGUR
ÓTTI VIÐ
ALMENNING
Sumarið 2017...
Eftir langar samræður þurfti að koma
fasteignum ríkisins í notkun.
Strikinu 3 • Iðnbúð 2 • Garðabæ • 565 8070 • facebook.com/okkarbakari
FLOTTU
AFMÆLISTERTURNAR
FÁST HJÁ OKKUR
Skoðið
úrvalið á
okkarbakari.is
páska
ferð
Dvalið í höfuðborginni Delhi sem er
sjóðheitur suðupottur menningaráhrifa
frá tímum búddadóms, hindúa, múslima
og Breta. Til Agra sem státar af þremur
stöðum á heimsminjaskrá UNESCO og er
Taj Mahal þeirra frægastur. Til að loka
hinum Gullna þríhyrningi er næst haldið
til Jaipur sem jafnan er kölluð „bleika
borgin“ vegna fjölda bygginga í þeim lit.
Í borginni Varanasi fáum við að kynnast
hinu kaótíska og iðandi mannlífi sem
víða einkennir Indland. Niður hið helga
fljót Ganges og fylgjumst með borginni
vakna. Það er ógleymanleg lífsreynsla
að sjá borgarbúa þvo sér í hinu helga
vatni. Stórkostleg litadýrð, fjölbreytt
mannlíf og fegurstu mannvirki jarðar.
Indland bíður þín.
ÞÉTT OG HNITMIÐUÐ FERÐ UM
GULLNA ÞRÍHYRNING INDLANDS
8.–19. APRÍL, 12 DAGAR
489.000 KR.*
farvel.is farveltravel farvel_travel farvel@farvel.is415 0770
*Verð per mann í tvíbýli. Nánari upplýsingar á vefsíðu Farvel.
eldar indlands
FARARSTJÓRN:
PÉTUR HRAFN ÁRNASON
Taj Mahal, Agra, Jaipur og Ganges-fljót