Fréttatíminn - 03.12.2016, Blaðsíða 24

24 | FRÉTTATÍMINN | Laugardagur 3. desember 2016
Bergþór Grétar Böðvarsson,
Orri Hilmarsson og Etna Lupida
í leikhópnum Húmor (geðveikt
leikhús fyrir alla) eru nýkomin
af leiklistarhátíð fyrir heimilis-
lausa sem haldin var í Bratislava
í síðustu viku. Fréttatíminn fékk
þau til þess að segja frá hátíðinni
og leikhópnum sínum, á meðan
þau eru ennþá hátt uppi eftir
viðburðaríka viku.
Alda Lóa Leifsdóttir
aldaloa@frettatiminn.is
Leikhús án heimilis
Í Bratislava hefur leikhópurinn
„Diradlo bez domova“ sem þýðist á
íslensku „Leikhús án heimilis“ und-
ir stjórn Patrik Krebs starfað í ellefu
ár. Leikhópurinn samanstendur af
fólki sem er meðal annars heimil-
islaust, líkamlega fatlað, fólki sem
lifir á einn eða annan hátt á jaðri
samfélagsins og atvinnuleikurum.
Leikhópurinn setur að jafnaði upp
sýningar sínar víða um Slóvakíu.
Patrik Krebs er einnig maðurinn
á bak við leiklistarhátíðina ERROR
sem haldin er árlega í Bratislava og
laðar til sín leikhópa frá ýmsum
löndum sem eiga það sameiginlegt
að vera á jaðrinum á einn eða ann-
an hátt og eiga hvergi heima í hinu
venjulega leikhúsi.
Atriðin á ERROR
Þátttakendur í þetta sinn komu frá
Austur Evrópu, en einnig Spáni,
Noregi og Bandaríkjunum. En sam-
merkt með hópunum er að þeir fá
ekki inni í venjulegum leikhúsum
út af mismunandi ástæðum. Dans-
hópur með dönsurum frá Tyrk-
landi, Armeníu og Kúrdistan kom
og dansaði, en hópurinn getur ekki
flutt dansverk sín heima við vegna
átaka og fordóma milli þessara
landa. Annað efni á hátíðinni var
t.d. brúðuleikhús og fegurðin við
þá uppfærslu var að brúðurn-
ar hreyfðu sig eftir tónlistinni en
þeim var stjórnað af heyrnarlaus-
um. Það var víst ekki fyrr en sýn-
ingunni lauk að þau sem horfðu á
skynjuðu að þetta var allt heyrnar-
laust fólk sem stjórnaði sýningunni.
Fólk klappaði nefnilega ekki heldur
veifaði höndunum til að tjá hrifn-
ingu sína að sýningu lokinni. Frá
Prag kom hópur vændisfólks með
sitt framlag til leiklistarinnar og
í öðrum leikhópi voru munaðar-
laus flóttabörn og enn einn hópur-
inn voru heimilislausir og fatlaðir
saman. En það sem stendur oftast
í vegi fyrir því að fatlaðir geti tekið
þátt í viðburðum eins og þessum er
að þeir þarfnast aðstoðar eða lið-
veislu, en í þessum leikhópi fengu
hinir heimilislausu þá ábyrgð að
passa upp á hina fötluðu í hópn-
Leikhús hinna heimilislausu
um. Sönkonan Patricia Cisarano frá
Bandaríkjum söng á lokatónleikum
hátíðarinnar og gerði mikla lukku.
Hún átti sinn frægðarferil sem söng-
kona á árunum áður þar til að hún
greindist með heilasjúkdóm og
lenti á götunni í New York. Í ár var
Ísland í fyrsta sinn með framlag á
ERROR hátíðinni í Bratislava. Það
var í höndum leikhópsins Húmor
(geðveikt leikhús fyrir alla).
Húmor
Bergþór Grétar Böðvarsson, Orri
Hilmarsson og Etna Lupida eru
nýlent á Íslandi eftir ævintýralega
ferð til Bratislava. Þau eru ennþá
hátt uppi eftir viðburðaríka viku
í Slóvakíu. Etna stofnaði leikhóp-
inn Húmor sumarið 2012 í Hlut-
verkasetrinu. Hún barðist við geð-
hvarfasýki og í gegnum sjúkdóminn
kynntist hún starfsemi Hlutverka-
setursins. „Ég var nú með fordóma
fyrir Hlutverkasetrinu fyrst þegar
ég kom hingað, segir Etna og hlær,
en á rúmlega þrem árum hefur hún,
ásamt öðrum skjólstæðingum Hlut-
verkasetursins, samið þrjú leikrit
og tvo leiklistargjörninga, og núna
sjöttu sýningu leikhópsins sem
nefnist „Sib Sab Boing“ sem var
gagngert samin fyrir leiklistarhá-
tíðina í Bratislava. Sýningin er víd-
eó- og leikhúsverk, listform sem
kallast „video theater“. Í leikhóp-
inn eru að jafnaði skráðir tuttugu
og einn einstaklingur og við fáum
stundum listamenn til liðs við okk-
ur, segir Etna og brosir, „en þeir
koma og fara einsog tilfinningar.“
En út til Bratislava fór á endanum
níu manna hópur.
Stressið að koma hópnum saman
„Skipulagið er kannski ekki alltaf
hundrað prósent í hópnum. En að-
stæður okkar í hópnum eru mis-
jafnar eins og dagsformið,“ segir
Etna. „Við erum öll með geðræna
sjúkdóma, þunglyndi, kvíða, geð-
rof, geðhvörf og einn sem fór með
okkur til Bratislava þarf meir að
segja liðveislu og vera undir stöð-
ugu eftirliti. En þetta heppnaðist vel
hjá okkur þrátt fyrir að útlitið væri
á köflum ekki gott. Ég var mjög óör-
ugg, ég vissi á tímabili ekki hvort
að ég færi til Bratislava með einn
leikara eða sautján.“ Þess vegna var
ákveðið að gera myndband svona til
vonar og vara ef allt færi úrskeiðis.
Þá gætum við allavega sýnt mynd-
bandið til ef engir leikarar mættu
til leiks.“ Hópurinn réðst í gerð á
myndbandi og fékk til liðs við sig
tvær vídeólistakonur og tónlistar-
konuna Hafdísi Bjarnadóttur. En
myndbandið var meðal annars tek-
ið upp á Kleppi og í Völundarhúsi
Asks Yggdrasils sem var byggt út á
Granda fyrir Menningarnótt fyrr á
árinu.
Keyptum tryggingu
Bergþór segist hafa farið með
því hugarfari að þetta myndi allt
fara vel. „En við keyptum samt
tryggingu með flugmiðunum fyr-
ir níu manna hóp, ef einhverjir
myndu hoppa af lestinni. Þrír leik-
arar ætluðu strax að hætta við af
því að við ætluðum með lest frá
Berlín til Bratislava. Þau vildu ein-
faldlega ekki ferðast með lest. Það
var alltaf eitthvað nýtt sem kom
upp á,“ segir Bergþór. Orri varð
viðskila við hópinn á brautarpallin-
um á Alexander Platz í Berlín þegar
lestardyrnar lokuðust á hópinn
Etna, Orri og Bergþór fóru ásamt leikhópnum Húmor frá Íslandi og fluttu
verk á leiklistarhátíð fyrir heimilislausa í síðustu viku. Mynd | Alda Lóa
Bergþór lék fyrst hjá Etnu árið 2014 en
þá lék hann fundarstjóra í kjól í verk-
inu „Ég heiti Jón“. Mynd | Alda Lóa
ÍSLE
N
SK
A
/SIA
.IS LYF 82511 12/16
lyfja.is
Þú finnur frábært úrval af fallegum gjafavörum í næstu
verslun Lyfju eða nýju netversluninni á lyfja.is
Gjafir fyrir
alla fjölskylduna