Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.1993, Page 18

Tímarit hjúkrunarfræðinga 1. tbl. 1. árg. 1993
og aftur ári síðar. Rannsóknin sýndi að fyrstu
þrjátíu dagarnir réðu mestu um hvort sjúkling-
arnir breyttu um lífsstíl. Samkvæmt því er
fræðsla og stuðningur mjög mikilvægur stuttu
eftir útskrift.
í rannsókn Ragnheiðar Haraldsdóttur (1984)
er bent á að þegar sjúklingur greinist með
kransæðastíflu hefur hann hvorki styrk né þrótt
til að ákveða hvaða vitneskju hann þarf að fá
um sjúkdóminn. Því hafa hjúkrunarfræðingar
þurft að meta hvað hann þarf að vita. Seinna
eru sjúklingar of kvíðnir til að afla sér upplýs-
inga um hvernig þeir geti haft áhrif á sjúkdóm-
inn og framgang hans.
Á hjartadeild Borgarspítalans hefur fræðsla
fyrir sjúklinga, sem fengið hafa kransæðastíflu,
verið einstaklingshæfð. Auk þess hafa sjúkling-
arnir fengið bæklinga og verið bent á lesefni.
Sama má segja um hjartadeild Landspítalans.
Þar hefur einnig verið veitt hópfræðsla eftir því
sem aðstæður deildarinnar leyfa.
í starfi okkar sem hjúkrunarfræðingar á
hjartadeild Borgarspítalans urðum við þess
áskynja að sú fræðsla, sem sjúklingar fá eftir
kransæðastíflu, skilar sér ekki eins og ætlast er
til. Sjúklingar, sem leggjast inn á deildina í
annað sinn, virðast lítið vita um sjúkdóm sinn.
Sumir virðast ekki vita hvað þeir eiga að gera
ef þeir fá hjartaverk sem er mjög mikilvægt fyrir
hjartasjúkling að vita. Spurningar vöknuðu um
hvort fagstéttir veittu nægilega fræðslu. Einnig
hvort sjúklingarnir hafi ekki getu eða vilja til
að meðtaka fræðsluna. Ákveðið var að leita
svara við þessu með því að gera þessa könnun.
Tilgangur
Tilgangur þessarar könnunar var þríþættur. í
fyrsta lagi að kanna fræðsluþarfir sjúklinga sem
fengið hafa kransæðastíflu. f öðru lagi að athuga
hvernig fræðslan var veitt og í þriðja lagi að
kanna hvort hún bar tilætlaðan árangur.
Fimm rannsóknarspurningar voru settar
fram:
1. Hverjar eru fræðsluþarfir kransæðasjúkl-
inga og hvernig komið til móts við þær?
2. Hvernig er fræðslan veitt?
3. Hvernig vilja sjúklingarnir að fræðslan sé
veitt?
4. Hverjir veita fræðsluna?
5. Hver er árangur fræðslunnar?
Aöferö
Þýði og úrtak: Þýði könnunarinnar var ein-
staklingar sem fengu kransæðastíflu á tímabil-
inu 1. janúar - 1. október 1992 og lögðust inn á
Borgarspítalann eða Landspítalann. Upplýs-
ingar um þýðið fengust frá tölvudeildum
sjúkrahúsanna. Úrtakið var einstaklingar á aldr-
inum 35- 67 ára sem fengu kransæðastíflu á
tímabilinu 1. janúar - 1. október 1992 og útskrif-
uðust heim af hjartadeild Borgarspítalans eða
Landspítalans.
í þýðinu voru 270 einstaklingar en í úrtakinu
87 einstaklingar. Þar af voru 56 einstaklingar
frá Borgarspítalanum eða 64% og 31 einstakl-
ingur frá Landspítalanum eða 36%. í úrtakinu
voru 66 karlmenn eða 76% og 21 kona eða
24%.
Spurningalistanum svöruðu 58 einstaklingar
og er það 67% svörun.
Mælitœki ogframkvœmd: Við gerð könnunar-
innar var notaður spurningalisti sem rannsak-
endur sömdu. Stuðst var að hluta til við spurn-
ingalista sem notaður var við könnun á fræðslu-
þörfum kransæðasjúklinga á hjartadeild Land-
spítalans sem 4. árs nemar við námsbraut í
hjúkrunarfræði gerðu vorið 1985 (Anna Lilja
Gunnarsdóttir o.fl., 1985). Spurningalisti var
valinn vegna þess að það tekur stuttan tíma að
svara honum og hægt er að hafa hann á ein-
földu og skýru máli. Flestar spurningarnar voru
krossaspurningar. Einnig voru notaðar spurn-
ingar þar sem einstaklingarnir höfðu fjóra
möguleika á að meta fræðslu. Stuðst var við
Likert-kvarða þar sem svarandinn er beð-
inn um að velja það svar sem á best við.
Þessir svarmöguleikar voru mikil fræðsla,
töluverð fræðsla, lítil fræðsla og engin fræðsla.
Spurningalistanum var skipt í fimm þætti. í