Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.1993, Qupperneq 30

Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.1993, Qupperneq 30
Tímarit hjúkrunarfræðinga 1. tbl. 1. árg. 1993 lyf sín rétt. í þessari könnun var athugað minni einstaklingsins, sjón hans, næmi í fingrum og geta hans til að opna lyfjaglös. Athyglisvert er að af þeim 25 einstaklingum, sem voru með skert minni (MMSE<24), sáu tíu að öllu leyti sjálfir um lyfjatöku sína. Nítján þátttakenda (28%) voru með skerta sjón. Af þeim voru átta einstaklingar sem sáu um lyf sín sjálfir eða 42% sjónskertra. Það virðist vera ískyggilega hátt hlutfall, sérstaklega þegar borið er saman við könnun Meyer og Schuna (1989), en þar kom fram að 16% sjónskertra sáu sjálfir um lyf sín. Hins vegar er úrtakið í þessu tilfelli orðið svo smátt að skekkjumörk verða óeðlilega há. Eins og niðurstöður sýndu voru rúmlega 22 % þátttakenda með skerta stjórn á handahreyf- ingum. Af því má álykta að þeir eigi erfitt með, eða séu ófærir um að handfjatla töflur, t.d. að ná þeim úr skammtaboxi. Þegar kannað var hvernig þátttakendum gengi að opna lyfjaglösin gátu 40% þeirra ekki opnað glas nr. 2, glasið með barnalæsingunni. Skert MMSE eða sjóndepra hafði engin áhrif þar á. f þessu sambandi má benda á rannsókn Hurds og Butkovich (1986) sem sýndi að rúmlega 30% aldraðra gátu ekki opnað glas með barnalæsingu Hins vegar má geta þess að marktækur munur kom framáþvíhve sjóndapriráttu ímeirierfið- leikumenaðrirmeðaðopnaglasnr. 5. Um20% þátttakenda gátu ekki opnað það. Óhætt virðist því að álykta að glös nr. 2 og 5 henti öldruðum illa. Sýnt hefur verið fram á að heppilegustu glösin eru þau sem komast fyrir í lófa og eru með skrúfuðu loki eða með smelltu loki með flipa. Þetta samræmist niðurstöðum okkar og sýnir fram á mikilvægi þess að við afhendingu lyfja til aldraðra sé gengið úr skugga um að viðkom- andi geti opnað glösin. Það er eftirtektarvert að 70% þátttakenda höfðu ekki lyfjakort. Hjá þeim sem höfðu lyfja- kort gætti mikils ósamræmis íþví hvaða lyf voru skráð á kortið og hvaða lyf voru notuð. Sam- kvæmt þessu virðist notkun lyfjakorta ekki eins algeng sem ætla mætti og gagnsemin minni. Þessir 67 einstaklingar voru með 524 lyf alls. Að meðaltali eru það nánast 8 lyf á mann. Þessi tala er hærri heldur en í ýmsum hliðstæðum könnunum (Ali, 1992, Chenitz o.fl., 1990, Bream, 1985, Atkinson o.fl., 1977, Elísabet Tómasd., 1991). Áberandi var hvað fólk var með í fórum sínum mörg lyf sem það var hætt að taka. Þau voru 126 talsins eða 24% af heildarfjölda lyfja í könnun- unni. Það virðist ekki vera nógu brýnt fyrir fólki að láta eyða lyfjum sem það er hætt að nota. Áberandi er að meira en helmingur þátttak- enda átti lyf í lyfjaflokkunum N05 og N02 sem eru geðlyf, róandi lyf og svefnlyf. MacGuire o.fl. (1987) benda á að óráðlegt sé að fela öldruðum umsjá fleiri en þriggja lyfja. Athyglisvert er í því sambandi að í þessari könnun kom fram að af þeim þátttakendum, sem áttu eitt til þrjú lyf og sáu um þau sjalfir, tók enginn þau rétt. Samkvæmt niðurstöðum könnunarinnar tóku 82% þáttakenda lyf sín ekki rétt. Taka ber þó tillit til þess að sumir þeirra töldu sig hafa átt eldri skammt fyrir þegar þeir fengu nýjan og þá gat verið erfitt að meta hvað var rétt og hvað rangt. Útkoman er þó í samræmi við þær niðurstöður sem Skúlijohnsen o.fl. (1977) fengu í könnun sem þeir gerðu 1976. Þar var kannaður fjöldi lyfja sem rangt var tekinn. Hann reyndist þar vera um 70% tekinna lyfja eins og í þessari könnun. Lokaorö Þegar könnuð var fylgni milli þekkingar þeirra, á lyfjunum, sem tóku þau til, og réttrar töku þeirra kom í ljós að jafnvel þótt þekking væri í meðallagi og þar yfir voru einungis 30-40% líkur á að þau væru rétt tekin. Þessar niðurstöður sýna að þótt nauðsynlegt sé að fræða fólk um lyfin og verkun þeirra þá dugar sú fræðsla ekki ein sér. Jafnframt er nauðsynlegt að þjálfa fólk í að taka lyfin til. Síðast en ekki síst þarf að meta á markvissan hátt hvort fólk er fært um að sjá um lyfsín, en tryggja ella að einhver sem til þess er fær hljóti nauðsynlega fræðslu og þjálfun.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66

x

Tímarit hjúkrunarfræðinga

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit hjúkrunarfræðinga
https://timarit.is/publication/1159

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.