Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.1993, Síða 33

Tímarit hjúkrunarfræðinga 1. tbl. 1. árg. 1993
í töflu 2 kemur fram hversu lengi sjúkl-
ingarnir höfðu dvalið á deildinni þegar könn-
unin fór fram. Meira en þriðjungur sjúkling-
anna hafði dvalið skemur en 30 daga á deild-
inni.
Tafia 2. Hve lengi sjúklingarnir hafa dvaliö á
deildinni í þessari innlögn
1991 1992 1993
30 daga og skemur 30,8% 42,4% 44,3%
1 til 6 mánuði 29,2% 27,7% 27,4%
6 mánuði og lengur 40,0% 30,9% 28,3%
Allar spurningarnar voru krossaspurningar
með fjórum til fimm valmöguleikum nema
tvær. Þær tvær sem voru opnar gáfu sjúkling-
unum tækifæri til að segja álit sitt á því hvað
betur mætti fara meðan á dvöl þeirra stæði og
taka fram atriði sem þeir vildu koma á framfæri
við hjúkrunarstjórn. í listanum vom spurningar
um reykingar, spurt var hversu almennar reyk-
ingar væru svo og um viðhorf sjúklinga til reyk-
ingabanns. Einnig var spurt hvort þeir sem
reyktu vildu hætta reykingum. í fyrstu könn-
uninni var einnig spurt um þekkingu sjúklinga
á afleiðingum reykinga. Notað var sama mæli-
tæki og Ása Guðmundsdóttir og fl. (1990)
notuðu í könnun sem gerð var meðal starfs-
manna Ríkisspítala. Sjúklingarnir voru beðnir
um að taka afstöðu til tíu fullyrðinga um áhrif
reykinga.
Niöurstöður
Talið er að 52-88% geðsjúkra reyki (Gritz,
Stapleton, Hill ogjana, 1985; Hughes, Hatsuk-
ami, Mitchell og Dahlgren, 1986; O’Farrell,
Connors og Upper, 1993). Niðurstöður könn-
unarinnar leiddu í ljós að sjúklingar geðdeilda
reykja mjög mikið. Árið 1991 reyktu 71,2%,
1992 reyktu 72,9% og 1993 reykja 66,9%
sjúklinganna (Jóna Siggeirsdóttir og Þórunn
Pálsdóttir 1991a, 1991b, 1992, 1993).
Samkvæmt niðurstöðum 1993 reykja 70,3%
karla og 62,5% kvenna. Til samanburðar má
geta þess að samkvæmt skýrslu Jónasar
Ragnarssonar og Þorsteins Blöndals (1990)
reyktu 33,5% fullorðinna karla og 34,9%
kvenna á aldrinum 18-69 ára árið 1989. í
könnun Þorsteins Blöndals, Hagerups Isaksens
ogjónínu Hafliðadóttur (1992), sem gerð var
meðal sjúklinga og deildarhjúkrunarfræðinga
Ríkisspítala, reyktu 41 % karlsjúklinga og 34%
kvensjúklinga. í könnun, meðal starfsmanna
Ríkisspítala (Ása Guðmundsdóttir o.fl., 1990)
kom fram að 23,9% karla og 25,6% kvenna
reykja. Af þessu má sjá að reykingar eru nær
helmingi algengari hjá sjúklingum á geðdeild-
inni en almennt gerist.
í könnuninni var spurt hverjir vildu hætta
að reykja. í ljós kom að 36,8% þeirra sem
reykja vildu hætta. í þeim hópi ætti að vera
hægt að aðstoða fólk við að draga úr reyk-
ingum.
Viðhorf sjúklinga til reykingabannsins á
stofnuninni sést á mynd 1. Viðhorfin hafa lítið
breyst á þessum þremur árum. Ef litið er sér-
staklega á þá sem taka afstöðu til reykinga-
bannsins sést að 32,9% eru sammála reykinga-
banni en 67,1 % ósammála. 80,4% þeirra sjúkl-
inga, sem reykja, eru á móti reykingabanni á
stofnuninni. f fyrrnefndri könnun Þorsteins
Blöndals o. fl. (1992) á Ríkisspítölum var leitað
eftir viðhorfum sjúklinganna til reykingabanns.
Þar kemur fram rnun meiri stuðningur við reyk-
ingabannið en í niðurstöðum okkar. 63%
þeirra sjúklinga sem reyktu studdu reykinga-
bannið og 78% þeirra sem ekki reyktu studdu
bannið. Ekki hefur verið samræmt eftirlit með
því hvernig reykingabanninu hefur verið fram-
fylgt á mismunandi deildum Ríkisspítala og því
hafa skapast mismunandi hefðir á deildum.
Hugsanlega hefur það áhrif á viðhorf sjúklinga
til bannsins.
f fyrstu könnuninni 1991 voru sjúklingarnir
spurðir um þekkingu á skaðsemi reykinga. Þeir
voru beðnir um að taka afstöðu til tíu fullyrð-
inga. Sem dæmi um þekkingu þeirra kemur
meðal annars fram að 88,2% þeirra sem svara
eru sammála þeirri fullyrðingu að reykingar
auki áhættu á hjarta- og æðasjúkdómum. Einnig