Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.02.2001, Qupperneq 45

Guðrún Guðnadóttir og Pálína Sigurjónsdóttir
hjúkrunarfræðingar
Kynnisferð til Danmerkur
Hugmynd að sögu- og minjasafni hjúkrunar á íslandi
Aðdragandi þess að stjórn öldungadeildar Félags íslenskra
hjúkrunarfræðinga hóf að fjalla um að tímabært væri að
hefja undirbúning að stofnun sögu- og minjasafns hjúkr-
unar hér á landi var m.a. að við undirbúning 80 ára
afmælis samtaka íslenskra hjúkrunarfræðinga á árinu 1999
var þeim Ijóst, sem í undirbúningsnefndinni voru, að brýnt
væri að hefjast handa við söfnun og varðveislu gamalla
muna og minja er tengjast hjúkrun á einn eða annan hátt
ella gæti margt farið forgörðum sem ekki yrði bætt. í
annan stað bárust spurnir af nýstofnuðu sögu- og minja-
safni er danska hjúkrunarfélagið hafði opnað 27. ágúst
1999 í Kolding á Jótlandi, „Dansk Sygeplejehistorisk
Museum", í tilefni af aldarafmæli félagsins.
Stjórn öldungadeildar var einhuga um að setja sér það
sem forgangsverkefni að hafist yrði handa um að koma
slíku safni á fót hér á landi. Ljóst er að verkefnið er
viðamikið og krefst vandaðs undirbúnings og hugmynd
deiidarinnar er að tímabært sé að nota næsta áratug til
undirbúnings.
Stjórn deildarinnar kynnti þessa tillögu formanni Félags
íslenskra hjúkrunarfræðinga sem tók hugmyndinni vel og
hefur Ásta Möller, alþingismaður og fyrrverandi formaður
félagsins, tekið að sér að veita þessu verkefni forystu og
fagnar deildin þeirri ákvörðun. Áhugi okkar fyrir verkefninu
vakti hjá okkur löngun til að skoða danska safnið og kynna
okkur undirbúning og allar aðstæður við stofnun safnsins.
Sóttum við um og fengum styrki til fararinnar frá Félagi
íslenskra hjúkrunarfræðinga og heilbrigðis- og trygginga-
málaráðuneytinu. Kunnum við þessum aðilum alúðarþakkir
fyrir.
í kynnisferð þessa fóru í ágústmánuði sl. höfundar
þessarar greinar.
Heimsókn í sögu- og minjasafn danska hjúkrunar-
félagsins í Kolding
Þriðjudagurinn 22. ágúst sl. var bæði bjartur og fagur. Við
vorum mættar kl. 10 að morgni við sögu- og minjasafn
danska hjúkrunarfélagsins við Koldingfjörð. Daginn áður
höfðum við ekið frá Kaupmannahöfn til Kolding sem er
bær á Jótlandi og blasir við á vinstri hönd þegar farið er
yfir Litlabeltisbrúna.
Safnið og hótelið, sem við gistum á, er örlítið utan við
bæinn og staðsett við Koldingfjörð í undurfögru umhverfi
þar sem fjörðurinn og skógurinn gera staðinn mjög heill-
andi og notalegan. Danska hjúkrunarfélagið (Dansk Syge-
plejerád) á húsakynnin sem bæði hýsa safnið og stórt og
glæsilegt hótel sem stendur rétt hjá og rekið er sem
Radisson SAS hótel. Það er mjög vinsælt fyrir ráðstefnur
og önnur stór mannamót en liggur e.t.v. of afskekkt til
þess að hinn almenni ferðamaður eigi þar leið um. Hús
þessi voru reist á árunum 1907 til 1911. Tildrögin voru þau
að póstmeistari nokkur, Ejnar Holböll að nafni, fékk þá
hugmynd að gefa út fyrsta jólamerkið sem vitað er um og
skyldi ágóðinn renna til að byggja hæli fyrir berklaveik
börn. Hæli þetta starfaði fram til ársins 1982 og var ávallt
kennt við jólamerkin. Á árinu 1987 festi svo hjúkrunar-
félagið kaup á eigninni ásamt stóru skógivöxnu landsvæði
umhverfis byggingarnar. Hóteiið tók svo til starfa á árinu
1990 og er það, eins og fyrr segir, rekið undir merkjum
Radisson SAS.
Byggingar danska hjúkrunarfélagsins í Kolding. Safnið
er til vinstri á myndinni og hótelið til hægri.
Hugmyndin að safninu mun hafa vaknað á ofanverðum
áttunda áratugnum og markmiðið var að hægt yrði að
opna það á árinu 1999 þegar félagið yrði eitt hundrað ára.
Rættist sá draumur því safnið var svo opnað 27. ágúst
það ár. Undirbúningurinn og söfnunin tók um 12 ár.
Þar sem félagið hafði starfað í eitt hundrað ár var löng
og merkileg saga að baki, tengd hjúkrun og hjúkrunar-
fræðingum. Mikið verk var að safna saman munum sem
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 1. tbl. 77. árg. 2001
45