Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.05.2002, Blaðsíða 46

„Hér er allt opið og fólk kemur á eigiit forseiidum. “
vegna þess að ég hef að undanfornu verið að taka aukavaktir á
geðdeild. Samt vil ég taka fram að þar er verið að vinna marga
fína hluti. En ef við tökum sem dæmi mann sem er í öndunar-
vél eftir mikla aðgerð eða stórslys þá myndum við ekki láta
hvern sem er vaka yfir honum. Sama finnst mér gilda um
móttökudeildina sem ég lít á sem gjörgæslu geðsjúkra. Þar
finnst mér hræðilegt að sjá ófaglært fólk sitja yfir geðveikasta
fólki á landinu. Svo eru þar kannski bara 1-3 hjúkrunarfræð-
ingar sem eru endalaust á þönum því þeir þurfa að vera á
fúndum, sinna þróun og faglegum þáttum, gefa lyfin og vera
með yfirsýnina. Þetta nær náttúrlega engri átt. Þess vegna segi
ég að einhvers staðar hefur brotnað línan frá fræðilegri þróun
og rannsóknum - öllu þessu fína sem hjúkrunarfræðingar vilja
kenna sig við núna - til klíníska starfsins á gólfinu sem á að
koma til góða manneskjunni sem er í kreppu og krísu. Mér
sýnist líka þróunin vera sú að það bætist ekki í geðhjúkrunar-
hópinn nema í yfirbyggingunni, að þessi akademíska menntun
okkar skili sér ekki inn í geðið. Nemar koma á geðdeild í 2'h
dag, þrisvar í viku og sjá þá hjúkrunarfræðinga hlaupandi um
á fullri deild af mjög geðveiku fólki. Þeir fá bara rétt nasasjón
af starfinu og alls ekki þannig að hún laði að. Við þurfum líka
að leggja áherslu á að mennta starfsfólkið á deildunum. Þeir
sem eru búnir að vinna lengi eiga að geta færst upp, bæði
launalega og starfslega. Ég set það á oddinn að starfsmenn-
irnir mínir, sem unnu líka með mér á geðdeild, fái tækifæri til
að fara á námskeið og skoða sams konar starfsemi erlendis.
Við vinnum við mjög mikið áreiti og í enn meiri nálægð en á
geðdeildum þannig að ég tel að handleiðsla og sí- og endur-
menntun séu grundvallaratriði - meira atriði en launin.“
Ekkert heyrist frá Félaginu
- Hefúr tekist með starfinu hér á Vin að draga úr endurinn-
lögnum á geðdeild?
„Já, það hefúr tekist mjög vel. Og það eru alltaf einhveijir
sem við sjáum fara að vinna en það sem er ánægjulegast er að
margir af okkar fastagestum hafa endurnýjað eða náð betri
tengslum við fjölskyldu sína. En það eru fjárhagslegar aðstæð-
ur hinna geðsjúku sem hamla lífsgæðum þeirra einna mest.
Það er lítið gaman ef fólk hefúr ekki einu sinni efni á að fara á
kaffihús til að gera sér dagamun. Sérstaklega eru þarna margir
karlmenn því þeir veikjast fyrr og hafa ekki aflað sér neinna
lífeyrisréttinda."
- Finnst þér þú verða vör við að gripið hafi verið til ein-
hverra sérstakra forvarnaaðgerða fyrir unga karlmenn?
„Ekki markvisst svo ég viti. En reyndar er Landlæknis-
embættið með vinnu tengda sjálfsvígum og kortlagningu á
þeim. Þema norrænnar ráðstefnu, sem geðhjúkrunarfxæðingar
voru með hér á Islandi, var einmitt „Early intervention“, þ.e.
að grípa snemma inn í. Það er verið að vinna svona verkefni
um allan heim því margir telja að þegar fólk þarf að leggjast
inn á geðdeild séu margir i þeim hópi orðnir langveikir vegna
þess að svo seint var gripið inn í ferlið. Þetta á alveg eftir að
vinna hér enda erum við ekki með neina sérstaka stefnu-
móturn í geðheilbrigðismálum, eins og flestar aðrar þjóðir!“
- Þér finnst sem sagt hlutirnir gerast of hægt á geðsvið-
inu?
„Mér finnst bara ekkert gerast! Og verð að segja að ég er
skúfíúð út í Félag íslenskra hjúkrunarffæðinga. Mér finnst
félagið svo gagnrýnislaust á það sem er að gerast í velferðar-
kerfinu okkar. Ég man ekki eftir að hafa heyrt neitt frá því um
áherslur í velferðarmálum. Það eina sem gerist er að haldið er
námskeið í hvemig stofna eigi einkafyrirtæki, enda er það einka-
fyrirtæki sem er að fara að taka að sér geðhjúkrun í sumar.“
Með þessari hvössu ádrepu frá Guðbjörgu ljúkum við
þessari umfjöllun um geðhjúkmn. Af viðtölunum má ráða að
geðhjúkrunarfræðingar eru almennt mjög ánægðir með
menntun sína og finnst starfið ánægjulegt en að ytri aðstæður
á hinum opinbera vettvangi séu að ákveðnu leyti of hamlandi
til að hægt sé að starfa af þeim faglega metnaði sem þeir vilja.
Mig langar að enda svolítið á persónulegum nótum. Þegar
fagdeildirnar hafa verið með fúndi á skrifstofú félagsins hefúr
það verið segin saga að á fundum geðhjúkmnarfræðinga er
alltaf mestur léttleiki ríkjandi og mikið hlegið. Ætli geðhjúkr-
unarfræðingar séu með sérstaklega mikið af léttlyndisgenum?
Bryndís Kristjánsdóttir
bryndisk@mmedia.is
110
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 2. tbl. 78. árg. 2002