Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2003, Side 26

Olga Björk Guðmundsdóttir, hjúkrunarfræðingur á
verkjasviði og sviði atvinnulegrar endurhæfingar
Hjúkrun og starfsendur-
hæfing á Reykjalundi

Olga Björk Guömundsdóttir
Þörfin fyrir starfsendurhæfingu fer vaxandi, einstaklingur
getur þurft að bíða iengi eftir endurhæfingu eftir sjúkdóma
og slys og því lengri tími sem líður þeim mun ólíklegra er
að fólk nái aftur fullri starfsorku. Mikilvægt er því að geta
gripið inn í sem fyrst.
kyns úrræði til uppbyggingar andlega, líkamlega
og félagslega. Þar er um að ræða hópfræðslu sem
fer fram á Reykjalundi. Má þar nefna verkjaskóla,
líkamsvitund, sjálfsvitund, fræðslu um reykinga-
varnir, megrunarfræðslu, fræðslu um markmiðs-
setningu, slökun og streitustjórnun.
í upphafi ársins 2000 var gerður þjónustusamningur milli
Tryggingastofnunar ríkisins og Reykjalundar um starfsendur-
hæfingu á Reykjalundi. Markhópurinn eru einstaklingar sem
eru að missa vinnu eða þurfa að leita sér að nýjum starfs-
vettvangi vegna veikinda eða slysa en vilja snúa aftur til vinnu
eða náms. Matsnefnd á vegum Tryggingastofnunar velur
þennan markhóp eftir beiðni frá heimilislækni eða öðrum sér-
fræðingum.
Þáttur hjúkrunar í starfsendurhæfingu
Hjúkrunarfræðingar gegna lykilhlutverki við for-
varnir og heilsueflingu. Mikilvægt er að hafa
heildarsýn á andleg, líkamleg og félagsleg vanda-
mál einstaklinga. Þar nýta hjúkrunarfræðingar
menntun sína og hæfni til að greina styrkleika og
veikleika einstaklinganna.
í starfsendurhæfingu er lögð áhersla á þverfaglega teymis-
vinnu. Slík teymisvinna í endurhæfingu almennt hefur skilað
miklum árangri fyrir skjólstæðinginn þar sem heildræn nálgun
er höfð að leiðarljósi með sameiginlegri ákvarðanatöku og
markmiðssetningu teymisaðila.
I starfi hjúkrunarfræðings er meginatriði að
hvetja fólk til heilsusamlegs lífernis og sjálfs-
hjálpar. Slík heilsuefling miðar að því að hvetja
fólk til að stuðla að bættri heilsu sinni og hvern-
ig það sjálft hefur áhrif og ber ábyrgð.
í teymi starfsendurhæfingar starfa læknir, hjúkrunarfræðing-
ur, iðjuþjálfar, sjúkraþjálfari, félagsráðgjafi og sálfræðingur.
Einnig er samvinna við aðrar starfsstéttir, s.s. talmeinafræðing
og geðlækni. Starfshlutfall hvers faghóps er mismunandi þar
sem nokkrir meðlimir teymisins starfa einnig í öðrum teymum
á Reykjalundi.
Starfsendurhæfing er starfrækt sem dagdeild og er viðveru-
tími áætlaður kl. 8-16 virka daga. Fólki utan af landi býðst að
gista á Reykjalundi. Meðaldvalartími er 10 vikur.
I upphafi er lögð áhersla á mikilvægi þess að skjólstæðingur
leggi sig fram í meðferðinni. Við komu er metin hæfni, að-
stæður og styrkleiki hvers og eins. Megináhersla í endurhæf-
ingunni er á vinnueflingu þar sem vinnuþol er aukið með
fræðslu og æfingum, ráðgjöf frá fagaðilum og vinnuprófun við
ýmis verk. Einnig er lögð áhersla á vinnuaðlögun þar sem at-
hugað er hvort hægt er að breyta vinnuumhverfi, vinnutíma
eða vinnuferli. Einnig býðst aðstoð við atvinnuumsóknir og
skoðun á vinnumarkaðnum.
Fyrir utan ýmsa sérfræðiþjónustu og ráðgjöf eru í boði hvers
Skjólstæðingar, sem koma í atvinnulega endur-
hæfingu, eru misjafnlega staddir heilsufarslega
og félagslega. Þess vegna er mikilvæg sú and-
lega, líkamlega og félagslega forvinna sem fram
fer í byrjun.
Hjúkrunarfræðingur hittir alla sem koma í
s.tarfsendurhæfingu. Notuð er sameiginleg
sjúkraskrá þannig að sérþekking hvers fagaðila
fær að njóta sín auk þess sem vinna við upplýs-
ingaöflun verður markvissari.
í upphafi skoðar hjúkrunarfræðingur viðhorf
skjólstæðinga til eigin heilbrigðis og hvort og þá
hverju hann vill breyta og styður hann síðan til
að beita þeim ráðum sem hann býr sjálfur yfir.
Önnur hjúkrunarviðfangsefni eru: næring og
næringarvenjur, reykingar, svefn og svefnvenjur,
ofnotkun verkjalyfja og langvinnir verkir.
Hjúkrunin felst í mati á þessum þáttum, ráðgjöf,
24
Timarit islenskra hjukrunarfræöinga 4. tbl. 79. árg. 2003