Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2003, Blaðsíða 35

Rósa Jónsdóttir, hjúkrunarfræðingur
PISTILL

ÞANKASTRIK

Næmi - innsæi
Mig langar til að bjóða ykkur með mér í ferðalag.
Við erum stödd á afskekktum sveitabæ fyrir all-
löngu. Þá var ferðamátinn með öðrum hætti en
nú, yfir langan og lélegan veg að fara að sækja
heilbrigðisþjónustu.
Lítið barn hafði litið dagsins ljós, heimafæðing-
ar voru algengar. Þrátt fyrir gleði í hjarta móður-:
innar skynjaði hún áhyggjur ljósmóðurinnar.
Litla barnið var veikt og hélt engu niðri. Hin
annars rólega kona, sem ljósmóðirin var alla
jafna, átti erfitt með að dylja óróleika sinn strax
frá fyrstu stundu. Heilsufar þessa þrjú hundruð-
asta barns sem hún tók á móti var ekki að henn-
ar skapi. Henni féll ekki tilfinningin sem hún
fann fyrir. Hún tók ákvörðun og það voru grát-
bólgin augu móðurinnar sem litu gráfölt unga-
barnið áður en ljósan bar það út úr dyrunum á
leiðinni í sjúkraflug. Móðirin vafði eldri börnin
örmum og bað til Guðs því litla til lífs.
Bregðum okkur út fyrir landsteinana. Við erum
komin inn í nútímann og nú var móðirin orðin
amma, stödd erlendis dóttur sinni til aðstoðar
eftir barnsfæðingu. Litla barnið var búið að vera
áhugalaust um að drekka, glotti bara út í annað
og vildi fá að sofa í friði. Foreldrarnir mættu
seinni partinn upp á fæðingardeild með barnið í
PKU-blóðprufu. Þau nefndu letina í barninu við
ljósmóðurina. Hún skynjaði að eitthvað og
meira en leti væri að og kallaði út sérfræðing í
barnalækningum sem kominn var heim til sín að
loknum vinnudegi. Frá þeim tíma er sérfræðing-
urinn var kallaður út og til þeirrar stundar, þetta
sama kvöld, er foreldrarnir óku á eftir sjúkrabíl
með litla barnið í öndunarvél gerðist margt. |
Flutningur lífshættulega veiks barnsins á annað
sjúkrahús til aðgerðar var þrunginn kvíðavæn-
legri spennu og angist.
Tíminn líður hratt og aftur erum við komin á ís- j
lenska grund. Litla barnið að leik, amman ogj
mamman njóta augnabliksins og rifja upp draum;
Rósa Jónsdóttir
sem ömmubróður dreymdi skömmu fyrir hina örlagaríku utan-
landsferð. Þar var þá komin langamma litla barnsins og fór
mikinn. Hún sagði að eitthvað væri í ólagi, vafði kornabarn
örmum og sagði að því yrði að bjarga.
Astæða þess að ég vel að segja ykkur þessi sögubrot er sú að
þessar tvær ljósmæður höfðu afgerandi áhrif á líf mitt. Þeirra
innsæi sagði þeim að bíða ekki og sjá til hvort aðstæður lög-
uðust ekki. Þær hlustuðu á sína innri rödd og breyttu eftir því.
Er innsæi eitthvað sem maður þroskar með sér með aldrinum
eða er það meðfæddur eiginleiki sem fólk hlúir misvel að?
Hvað gerir það að verkum að sumir virðast dregnir á ákveðinn
stað án sýnilegrar ástæðu? Starfsmaður á geðdeild, sem búinn
var að ganga sinn vanalega næturvaktarrúnt, ákveður af ein-
hverri ástæðu að kíkja aðeins aftur inn á eitt herbergið og
verður vitni að því að sjúklingur fer í öndunarstopp? Hjúkrun-
arfræðingur tekur hlé á lyfjatiltektinni og fer inn til sjúklings
sem þá er á leiðinni yfir rúmgrindur? Hvað er það sem ræður
ferð þegar bóndi rýkur upp úr rúmi um miðja nótt til að smala,
eingöngu vegna túlkunar á draumi sem hann dreymdi? Fjár-
fellir ailt í kringum hann vegna stórhríðar en hans kindur
komust í hús.
Svörum við hugboðum okkar, hlustum við á okkar innri rödd
eða horfum við eingöngu kalt á tölulegar staðreyndir? Hvaða
möguleika höfum við til að virkja hæfileika okkar sem liggja í
undirmeðvitundinni á þessari miklu tækniöld? Hverjir virkja
með sér næman skilning á umhverfi sitt? Hvar stöndum við í
þessum efnum og hverju höfum við bjargað með skilningarvit-
in galopin? v
Ég skora á Ástu Jónu Guðmundsdóttur að skrifa næsta
þankastrik.
Timarit islenskra hjúkrunarfræðinga 4. tbl. 79. árg. 2003
33