Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.03.2004, Blaðsíða 10

Stund milli stríöa hjá hjúkrunarnemum á Vífilsstöðum árið 1924. Taliö frá hægri: Elísabct Erlcndsdóttir, Þuriður Þorvaldsdóttir, Elsa Kristjánsdóttir, Anna Ólafsdóttir
síöar Johnsen, Margrét Halldórsdóttir og Oddfríður Hákonardóttir síðar Sætre.
J
gerðu einnig draum ýmissa nema um hjúkrunarstörf að engu.
Veikindi hjuggu stór skörð í raðir hjúkrunarnema á þriðja ára-
tug liðinnar aldar en álíka margir eða 33 afréðu að hætta námi
af ýmsum ástæðum. 5 stúlkur höfðu til að mynda hafið nám á
Islandi þegar þær ákváðu að fara utan á eigin vegum og stunda
fremur nám við erlendar sjúkrastofnanir. Jafnmargar gengu í
hjónaband og hættu þá námi. Þegjandi samkomulag ríkti um
það að hjúkrunarnemar féllu frá frekari menntun í hjúkrunar-
fræði þegar þeir giftust. Stúlkur, sem urðu ófrískar á námstím-
anum, voru hins vegar reknar. 10 nemar hættu án nokkurra
skýringa. Dagleg störf á sjúkrahúsum hafa eflaust komið
mörgum á óvart og hugmyndir einstakra nema um hjúkrunar-
störf beðið skipbrot (Margrét Guðmundsdóttir, handrit).
Yfirhjúkrunarkonur kvörtuðu undan því að nemar félagsins
hefðu alltof litla grunnmenntun. Kröfur um undirbúnings-
menntun hjúkrunarnema fóru vaxandi. I árslok 1930 neitaði
Andrea Arntzen, forstöðukona Ulleválsjúkrahússins í Osló, að
taka við tveimur nemum frá félaginu sem uppfylltu ekki lág-
markskröfur spítalans um grunnmenntun, þ.e. gagnfræðapróf
(Ffh B/2 1, bréf Arntzen dags. 19.11.1930). Sigríður Eiríks-
dóttir, formaður, ræddi af því tilefni um vandamál sem tengd-
ust undirbúningsmenntun hjúkrunarnema í bréfi til Arntzen
og sagði: reynslan hefur margsýnt að ágætlega menntaðar kon-
ur hafa alls ekki hæfni til að verða hjúkrunarkonur og verða
aldrei góðar hjúkrunarkonur í þeirri merkingu sem ég tel svo
mikilvæga, en aðrar aftur á móti, sem skortir skólagöngu af
Tímarit hjúkrunarfræðinga 1. tbl. 80. árg. 2004
einhverjum ástæðum, geta einmitt verið sannar
hjúkrunarkonur með þá réttu menntun sálarinn-
ar sem er nánast það mikilvægasta af öllu (Fíh
B/2 1, bréf Sigríðar Eiríksdóttur dags.
17.12.1930).
Skólaganga hefur aldrei verið einhlítur mæli-
kvarði á menntun eins og Sigríður bendir á.
Margir nemar félagsins stóðu sig með prýði þótt
þeir hefðu aðeins lokið barnaskólaprófi. Forystu-
konur hjúkrunarkvenna voru engu að síður sam-
mála um nauðsyn þess að auka kröfur um grunn-
menntun hjúkrunarnema. Þær töldu fyrst tíma-
bært í byrjun fjórða áratugar liðinnar aldar að
krefjast gagnfræðamenntunar af hjúkrunarnem-
um. Sigríður Eiríksdóttir fullyrti að fyrir þann
tíma hefði verið ókleift að setja þau skilyrði
vegna þekkingarleysis almennings á hjúkrun og
ekki síður vegna þess hve fáar konur höfðu gagn-
fræðapróf.
Námsmat og hæfnisdómar
Héraðshjúkrunarnemum var einum gert að taka
próf á námstímanum á Islandi. Allir nemar fé-
lagsins fengu hins vegar umsagnir frá þeim
sjúkrastofnunum sem þeir stunduðu hjúkrunar-