Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.03.2004, Blaðsíða 19

Börnin í dag:
Umönnun án veggja
Aðalfyrirlesari ráðstefnunnar, Páll Biering.
Ferðalagið var þaulskipulagt og fjölskyldan var á
leið til Ítaiíu. I miðju flugi lætur flugmaðurinn
vita að lent verði í Hollandi og ekki verði farið til
Ítalíu svo fjölskyldan þarf að takast á við þessar
breytingar á áætlun. Ekki verður hægt að gera það
sem til stóð og ekkert er vitað um þennan nýja
viðkomustað, hvorki veðurfar, menningu, gistingu
eða nokkurn skapaðan hlut. Með tímanum læra
þau á þennan stað og finna að það er margt gott,
skemmtilegt og spennandi í Hollandi. Söguna
skreytti hún með myndum frá þessum stöðum svo
áhrifin voru mikil.
fyrir gestum hugmyndina og hugmyndafræðina á bak við Lata-
bæ. Þetta var það sem þurfti, sérlega áhugavert efni og flutning-
ur Magnúsar einstakur. Hann fékk alla í salnum til að veltast um
af hlátri og merkisfólk var fengið til að hoppa til og frá á sviðinu.
Margir hjúkrunarfræðingar úr ung- og smábarnavernd svo og
skólahjúkrun sáu að þarna var efni sem gott væri að tengja við
sína vinnu og færi vel á því að eitthvert samstarf færi af stað.
Síðasti aðalfyrirlesari var Geir Gunnlaugsson, yfirlæknir á Mið-
stöð heilsuverndar barna. Hann fékk það erfiða hlutskipti að
vera á eftir Magnúsi en erindi Geirs var mjög áhugavert og fjall-
aði um verkefnið CHILD (Child Health Indicators of Life and
Developement). Verkefnið var 2ja ára samstarfsverkefni Evrópu-
sambandsins og EES og fólst í því að greina ýmsa þætti og sam-
ræma þá svo unnt verði að bera saman heilbrigði barna í mis-
munandi Evrópulöndum. Hópurinn, sem vann að verkefninu,
kom sér niður á 37 þætti sem allir hafa jákvæða og neikvæða
þýðingu fyrir heilbrigði barna. I lokaúrvinnslu voru settir fram
fjórir flokkar: félagslegir og hagfræðilegir þættir; heilsufar barna,
s.s. bólusetningar, hæð, þyngd og smitsjúkdómar; þættir sem
hafa áhrif á heilbrigði, þ.e. áhættuþættir og verndandi þættir, og
að lokum heilbrigðiskerfi og pólitík.
Ráðstefnunni lauk kl. 17 og var gestum boðið að skoða nýja
barnaspítalann og þiggja þar veitingar.
Undirbúningsnefndin vill þakka velgjörðarmönnum allan
Eftir hádegi, þegar mannskapurinn var farinn að stuðning við ráðstefnuna, eins viljum við þakka Ingu og Helgu
þreytast aðeins, kom Magnús Scheving og kynnti hjá Gestamóttökunni.
Boxtra (valdecoxíb)
Abendlngar Emkennameöferö hjá sjúldingum með slltgigt eöa WsýW.Meöferð viö tlöavertgum (pnmary dysmenorrhoea). SkammUr og fyfjagjöf: Bextra er til inntðku. Nota má Bextra hvort sem er með mat eöa án. Shtgigl og iktsýkt. Ráöiagður skammtur er 10 mg einu sinni á sólarhring.
Vera má aö aukinn ávinningur fáist hjá sumum sjúklingum ef notuö eru 20 mg einu sinni á söiarhring. Ráö'agður hámarksskammtur er 20 mg einu sinni á sólarhnng kleðterð vid tifeverkjum (primary dysmenorrhoea). Ráölagöur skammtur til aö slá á einkenni er 40 mg einu sinni á
sólarhring eftir þörfum. Á fyrsta degi meöferöar má taka 40 mg viöbótarskammt ef þórf krefur. Þaöan i frá er ráólagöur hámarksskammtur 40 mg einu sinni á sólarhring. Atdraðir. Hjá óldruöum sjúklingum (265 ára), einkum þeim sem eru innan vió 50 kg aó likamsþyngd, skal hefja
meöferö meö minnsta ráólógðum skammti vió slitgigt og iktsýki (10 mg einu sinni á sölarhring). Skeri lifrarstarfsemr. Yfirteitt þarf ekki að breyta skömmtum hjá sjúklingum meö vægt skerta lifrarstarfsemi (Child-Pugh flokkur A). Helja skal meöferó gætilega hjá sjúklingum meö I meöailagi
skerta lifrarstarfsemi (Child-Pugh flokkur B). Nota skal minnsta ráölagóan skammt viö slitgigt og iktsýki (10 mg einu sinni á sólarhnng) og skammtur skal ekki fara yfir 20 mg við tiöaverkjum. Ekki liggur fyrir nein kllnlsk reynsla vegna sjúklinga með alvariega skerta lifrarstarfsemi (Child-
Pugh flokkur C) sem er þvl frábending fyrir notkun lyfsins hjá þessum sjúklingum. Skert nýmastarfsemr. Á grundvelli tyfjahvarfa þarf ekki að breyta skömmtum hjá sjúklingum meó vægt til I meóallagi skerta (kreatinlnúthreinsun 30-60 ml/mln.) eöa alvartega skerta (kreatlnlnúthrernsun <
30 ml/mln.) nýmastarfsemi. Híns vegar skal gæta varúðar hjá sjúklingum með skerta nýmastarfsemi og hjá sjúklingum sem kunna aö vera I hættu hvaö varöar vökvasöfnun. Bóm og unglingar. Notkun Bextra hefur ekki verið rannsökuö hjá sjúklingum undir 18 ára aldri. Notkun þess er
þvi ekki ráöljýjó handa þessum sjúklingum. Frábendingar: Saga um ofnæml fyrir virka efninu eöa einhverju hjálparefnanna. Saga um ofnæml fyrir suúlfónamlöum. Saga um berkjukrampa, bráöa nefsllmubölgu, sepa I nefslimhúó (nasal polyps), ofsabjúg, ofsakláöa eða ofnæmi eftir
notkun asetýlsalisýisýru eöa bólgueyöandi gigtariyfja (NSAID) eöa annarra sértækra cyciooxygenasa-2 (COX-2) hemla. Siöasti þriöjungur meögöngu og brjóstagjöf. Virk ætisáramyndun (peptic ulceration) eða blasöingar I meltingarvegi. Bólgusjúkdómur I gómum. Alvarieg hjartabilun
(congestive heart failure). Alvariega skert lifrarstarfsemi (Child-Pugh fiokkur C). Sérstök vamaöarorö og varúóarTeglur vlö notkun: Eftir kransæöahjáveituaögerö skal gæta varúöar við notkun valdecoxibs vegna þess að þeir sjúklingar kynnu aö vera I aukinni hættu hvaö varðar alvariegar
aukaverkanir, til dæmis heilaæöaáfall, skerta nýmastarfsemi eöa fylgikvilla I bringubeinssári (sýking, opnun sárs), einkum þeir sem eru meö sðgu um hellaæöasjúkdóm eöa eru meö likamsþyngdarstuöul > 30 kg/m1. Eftir markaössetningu hefur veriö greint frá alvartegum áhrifum á húð,
þ.e. skinnflagningsbófgu (exfoliative dermatitis), Stevens-Johnson heilkennl og eitrunardrepi I húö (toxic epidermal necrolysis), hjá sjúklingum sem nota valdecoxib (sjá kafla 4.8). Hætta skal notkun valdecoxibs strax og fram koma fyrstu merki um húöútbrot. Vera má aö sjúklingar meö
sögu um ofnæml fyrir suúlfónamlóum séu I meiri hættu hvað varöar áhrif á húó. EfUr markaðssetningu hefur veriö greint frá ofnæmi (bráöaofnæmi og ofsabjúg) I tengslum viö notkun valdecoxibs (sjá kafla 4.8). I sumum tilvikum hefur veriö um aö ræöa sjúklinga meö sögu um ofnæml
fyrir súlfónamlöum.Hætta skal notkun valdecoxibs strax og fram koma fyrstu merki um ofnæmi. Gæta skal varúöar hjá sjúklingum meö sögu um háþrýsting eða hjartabilun eöa annaö ástand sem haft getur vökvasöfnun I för með sér. Vegna þess aó hömlun á nýmyndun prostaglandina
getur leitt til versnunar nýmastarfsemi og til vökvasöfnunar skal gæta varúðar þegar valdecoxib er gefið sjúklingum með skerta nýrnastarfsemi. Eins og viö á um önnur bólgueyóandi gigtariyf (NSAID) hefur oröió vart vökvasöfnunar, bjúgs og háþrýstings hjá sumum sjúklingum við langtlma
notkun valdecoxibs 10-20 mg/sólarhring (sjá kafla 5.1). Þessl áhrif geta verið skammtaháö og sjást oftar þegar notaðir eru stærri skammtar en þelr sem ráðlagðir eru viö langtima meöferö. i upphafi skal gefa minnsta ráólagðan skammt valdecoxibs sjúklingum meö sögu um háþrýsting
eóa hjartabilun eöa annaö ástand sem haft getur vökvasöfnun I för meö sér. Gæta skal varúóar I upphafi meöferöar meö valdecoxibi hjá sjúklingum meö vessaþurrö (dehydration). I þessum tilvikum er ráölagt að gefa sjúklingum vökva áöur en meðferð meó valdecoxibi hefst. Nota skal
valdecoxib meö varúð handa sjúldingum meö I meöallagi skerta lifrarstarfsemi (Child-Pugh flokkur B). Valdecoxib getur duliö hækkaöan likamshita. I einstökum tilvikum hefur veriö lýst versnun mjúkveljasýkinga I tengslum viö notkun bólgueyöandi gigtariyfja (NSAID) og I öörum rannsóknum
á valdecoxib en kllnlskum. Þess skal gætt aö fykjst sé með visbendingum um sýkingu hjá sjúklingum sem gengist hafa undir skuröaögeró og fá valdecoxib. Hjá sjúklingum sem fengiö hafa meöferö meö valdecoxlbi hefur komiö fyrir gatmyndun i efri hluta meltingarvegar, sár og blæöingar.
Þvl skal gæta varúöar hjá sjúklingum meö sögu um meltingarfærasjúkdóm á boró vió sáramyndun og bólguástand, sem og hjá sjúklingum sem eru I sérstakri hættu. Aldraóir sjúklingar og þeir sem eru meó aöra sjúkdóma sem skipta máli geta veriö I meiri hættu hvaó varöar skerta
hjartastarfsemi og aukaverkanir á efri hluta meltingarvegar og nýru. Hjá þessum sjúklingahópum skal þvi halda áfram vióeigandi læknisfrasöilegu efliriiti. Vegna þess aö valdecoxib hefur ekki áhrif á blóöflógur kemur þaö ekki I staö asetýlsalisýlsýru sem fyrirbyggjandi meðferö viö hjarta-
og æöasjúkdómum. Gæta skal varúöar þegar valdecoxib er notaö samtimis warfarini. Svo sem viö á um önnur lyf sem hamla COX-2, er ekki mælt meö notkun valdecoxlbs handa konum sem hyggjast veröa þungaöar. Milllverkinlr vló önnur lyf og aörsr milllverkanln Lyfhntamillrverkanir
Fylgjast skal meö segavamarmeðferö, einkum fyrstu dagana eftir aó meöferö meö valdecoxibl hefst eöa er breytt hjá sjúklingum sem nota warfarin eöa svipuö lyf, vegna þess að þessir sjúklmgar eru i aukinni hættu á aö fá blæóingafylgikvilla. Valdecoxib haföl engin áhnf á hömlun
blóödagnasamloóunar sem veróur fyrir tilsUli asetýlsalisýlsýnj, eöa blæöingatima, þegar það var gefió á formi stungulyfs sem fortyfiö parecoxibnatrfum, samtimis asetýlsalisýtsýru. Kliniskar rannsóknir benda til þess aó nota megi vakJecoxib samtlmis litlum skömmtum af asetýlsalisýtsýru
sem notaöir eru fyrtrbyggjandi viö hjarta- og æðasjúkdómum. Hins vegar leiöir samtímis notkun valdecoxibs og liblla skammta asetýtsalisýfsýru til aukinnar hættu á sármyndun I meltingarvegi og öörum fylgikvUlum, samanbonð viö vakJecoxib eitt og sér. Ðólgueyóandi glgtartyf (NSAID)
geta dregiö úr verkun þvagræsilyfja og háþrýstingslyfja. Svo sem viö á um bólgueyöandi gigtartyf getur veriö meiri hætta á bráðri. skertri nýmastarfsemi þegar valdecoxib er gefió meö ACE-hemlum eða þvagræsilyfjum Bent hefur verið á aö samtimis notkun bólgueyöandi gigtartyfja
(NSAID) og cidosporins eöa tacrolimus kunni aö auka eiturverkanir cidosporins og tacrolimus á nýru. Fylgjast á meö nýmastarfsemi þegar valdecoxib er gefió samtlmis ööru hvoru þessara lyfja. Áhrifarnarra iyfja i tyfjahvörf valdocoxibs. Hjá mönnum umbrotnar valdecoxib einkum fyrir
tilsblli CYP3A4 og 2C9 Isóenslma. Þvl skal nota valdecoxib meö varúö samtlmis lyflum sem vitað er aó hamla CYP3A4 og 2C9. litsetning plasma (AUC) fyrir valdecoxibi jókst um 62% viö samtlmis notkun fluconazols (sem einkum er CYP2C9 hemill) og um 38% við samtimis notkun
ketoconazols (CYP3A4 hemill). Nota skal minnsta ráölagöan skammt valdecoxibs handa sjúklingum sem nota fluconazol eöa ketoconazol. Eftir 12 daga samtlmis notkun valdecoxibs (40 mg Msvar sinnum á sólarhring) og fenýtoins (300 mg eínu sinni á sólarhring), sem hvetur CYP3A4,
sást 27% minnkun á útsetningu plasma (AUC) fyrir valdecoxibi. Búist var viö minnkaöri útsetningu plasma fyrir valdecoxibi I Ijósi þekktrar enslmhvetjandi verkunar fenýtoins og hún var ekki talin kllnlskt mikilvæg. Þess vegna þarf ekki aö auka skammt valdecoxibs viö samtlmis notkun
meö fenýtoini. Hins vegar eiga læknar aö Ihuga afleiöingar þess þegar valdecoxib er gefiö meö CYP3A4 hvötum, bl dæmis carbamazepini og dexametasoni. Kllnlskt marktæk minnkun á AUC fyrir valdecoxib getur komlö fram vió samtimis notkun með öflugn ensimhvötum á borö við
rifampidn. Notkun valdecoxlbs samtlmis sýrubindandi lyfi (álmagneslumhýdroxlð) haföi ekki marktæk áhrif á þaó hve hratt eöa mikió frásog valdecoxlbs varö. Ahrif valdecoxibs á tyfjahvörf annarra tyfja. Meðferð með valdecoxibl (40 mg tvisvar sinnum á sólarhring 17 daga) leiddi til 3-
fakJrar aukningar á plasmaþéttni dextrometorfans (hvarfefni CYP2D6). Þvl skal gæta varúöar viö samtlmis notkun valdecoxibs og lyfla sem einkum umbrotna fyrir blsblli CYP2D6 og hafa þröngt lækningalegt bil (t.d. flecainid, propafenon, metoprolol). Við notkun omeprazols (hvarfefni
CYP2C19) 40 mg einu sinnl á dag jókst útsebiing plasma um 46% efbr notkun valdecoxibs 40 mg tvfsvar sinnum á sólarhring 17 daga, en útsetning plasma fyrir valdecoxibi var óbreytt Þessar upplyslngar gefa bl kynna aö onda þótt valdecoxib umbrotnl ekki fyrir blstilli CYP2C19, þá
kunni þaó aö vera hemill þessa isóenslms. Þvi skal gæta varúöar viö samtlmis notkun valdecoxibs og tyfja sem vitað er aö eru hvarfefni CYP2C19 (t.d. omeprazol, fenýtoin, diazepam og imipramin). í milliverkanarannsóknum hjá sjúklingum meö iktsýki, sem fengu metotrexat vikulega I
vööva, hafðl valdecoxib bl inntöku (40 mg tvisvar sinnum á sólarhring) ekki kllniskt marktæk áhrif á plasmaþéttni metobexats. Hins vegar á að hafa I huga fullnægjandi efbríit með elturverkunum tengdum metobexab, þegar þessi tvð iyf eru gefm samtlmis. Samtlmis notkun valdecoxibs
(40 mg tvisvar sinnum á sólarhring 17 daga) og litiums dró marktækt úr sermisúthreinsun (25%) og nýmaúthreinsun (30%) litlums og varö útsetning sermis 34% meiri en þegar litlum var gefiö eitt og sér. Fyigjast á néló meö þéttni litlums I sermi I upphafi meöferóar meö valdecoxibi og
þegar meöferöinni er breytt, hjá sjúklingum sem nota lib'um. Utlumkarbónat (450 mg tvisvar sinnum á sólarhring 17 daga) haföi engln áhrif á lyfjahvörf valdecoxibs. Valdecoxib (40 mg tvisvar sinnum á sólarhring) hamlaði umbrotum samsetta getnaöarvamalyfsins ebnylesbadiol (EEynorebndron
bl inntöku (35 mlkróg/1 mg samsetning). Útsetning plasma fyrir EE og norebndroni jókst um 34% og 20%, taiiö I sömu röö. Hafa skal þessa aukningu á þéttnl EEI huga viö val á getnaóarvamalyf bl Inntöku, bl notkunar meö valdecoxibi. Aukin útsetning fyrir EE getur aukið tiönl aukaverkana
sem tengjast getnaðarvamalyljum til inntöku (Ld. atvik tengd segabláæóabólgu og segarekl hjá konum I áhættuhópi). SamUmis notkun valdecoxibs og glibendamids (hvarfefnl CYP3A4) haföi hvorki áhrif á lyfjahvðrf (útsetning) né lyfhrif (blóösykur og tnsúllngðdi) glibendamkJs. Aukaverkanlr:
Algengar (1/100, < 1/10). ósjilfréða taugakerfk): Munnþurrkur. háþrýsbngur. Almennar. Bjúgur ö úUimum. Ueltingarfœrr. Uppþemba, kvióverkir, tannholubeinbólga (alveolar osteibs), niðurgangur, melbngartruflanir, ropar, ógleöi.Gedræn vandamðh Svefnleysi. svefnhöfgi. Rauö blöökom:
Blóðleysi.önc/unarfærr HósU, nefkoksbólga, skútabólga. Húð og undirhúð: Kláól, útbrot. Þvagfært. Þvagfærasýking. Sjatdgæfar (1/1.000, < 1/100) ósjilfrðða taugakerM: Versnun háþrýsbngs, yfiríió. Almennar. Vessandi útferö úr bringubeinssári, versnun ofnæmis, útbreiddur bjúgur,
bólgur umhverfis augu (periorbital swelling). sýking I sári. Hjarla og æðar. Hjartabilun. khðlaugakerfi og úttaugakerfr. Ofspenna vööva (hypertonia). skert húöskyn (hypoaesthesia), náladofi (paraesthesia). Meltingarfæri: Skeifugamarbóiga, maga- og gamabólga. ætisáramyndun I maga
og skeifugöm, vélindabakflæöi. munnbölga.Hjartsláttur og -taktur. HjartsláttarónoL Ufur og gak. Aukiö AST, aukiö ALT. Efnaskipti og nænng Aukinn alkaliskur fosfatasi, aukiö þvagefni i bióöi, aukió kreatlnin, aukinn kreati n fosfókina si. þyngdaraukning. Blóöflögur, blæöingar og blóöstorknun:
Flekkblæölngar (ecchymosis). Geðræn vandamit-. Kvlöi, rugl, taugaveiklun.ónamiskerfi: Sveppasýking, veinjsýking. öndunarfæri: Berkjuþrengingar, lungnabólga. Húö og undirhúö: Ofsakláöi. SkynfeBrr. Breytt bragöskyn. Nýru og þvagfæri. Albuminmiga, blóömiga, þvagþurró. Æöar
(utan hjarta): Margúll (hematoma).S/órr Sjóntnjflanir, támbólga. Mjðg s/aldgæfar (1/10.000, < f/f.000)Miðtaugakerfi og úttaugakerfi: Raddleysi (dysphonia). Meltmgarlæn. Blóöhægöir, blóöuppköst. stifla I melbngarvegi.Blóöflögur, blæöingar og blóóstorknun: Blóöflagnafæö. Geöræn
vandamál: Geödeyfö. Húð og undirhúð: Ofsabjúgur, Ijósnæmi. Ným og þvagfæri: Nýrabólga. Æöar (utan hjarta): Heilaæöaröskun. Hvlt blóökom og netþekja: Hvitfrumnafæö. Eftir kransæöahjáveituaögerö kann að vera aö sjúklingar sem fá valdecoxib 80 mg/sólaihring séu i meiri hættu
á aö fá aukaverkanir, svo sem heilaæöaáfall, skerta nýmastarfsemi og fyigikvilia I bringubeinssári.Greint hefur verið frá efbrfarandi mjög sjaldgæfum, alvariegum aukaverkunum i tengslum viö notkun bólgueyöandi gigtartylja (NSAID) og ekki er unnt aö úbloka aö þær geU tengst valdecoxibi:
Bráð nýmabilun, lifrarbólga.Eftr markaössetningu hefur veriö greint frá eftirtökJum aukaverkunum: Bráöaofnæmi. ofsabjúgur, regnbogaroöaþot (erythema mulUforme), Stevens-Johnson heðkenni, skinnflagningsbólga (exfoliative dermaUUs) og eitrunardrepi f húö (toxic epkJemtal necrolysis).
Pakkningar og vtrð (feb.'04): Filmuhúðarar tðtlur, 10 mg-. 20 stk. (þynnupakkað) kr 4.015 og 100 stk (þynnupakkaö) 16.276 kr. Fúmuhúðaðar tofíur 20 mg. 20 stk (þynnupakkað) 4.032 kr og 100 stk (þynnupakkað) 16.382 kr. Filmuhúðaðar tóflur 40 mg: 5 stk (þynnupakkaö) 1.226 kr.
Afgreiöslutilhögun: Lyfiö er lyfseðilsskytt. Greiðslufyrirkomulag: E. Handhafl markaösleyfis: Pharmada-Pfizer EEIG Hillbottom Road High Wycombe Buckinghamshire HP12 4PX BreUand. Umboósaölll á Islandl: PharmaNor hf„ Hörgatúni 2,210 Garðabæ. Samantekt um eiginleika
lyfs er stytt I samræmi vlö reglugerö um lyfjaauglýsingar. Upplýsingar um lyfló er aö finna I sértyfjaskrá og á tyfjastofnun.is
Phier
Pfizer
PharmaNor hf.
Hörgatúni2
210 Garöabæ
BEXTRA
[VALOECOXIBJ
Virkar á verki