Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.2005, Qupperneq 36

Arna Skúladóttir, Auður Ragnarsdóttir, Elísabet Konráðsdóttir
Erum við föst í viðjum vanans
- getum við veitt betri fjöIskyIduhjúkrun?
Nöfn þeirra, sem á myndinni, eru: Efri röö: Arna Skúladóttir, Auður Ragnarsdóttir og
Elisabet Konráðsdóttir. Neðri röð: dr. Nancy J., Moules, dr. Janice M. Bell og dr. Lorraine
M. Wright.
Undanfarin ár hefur umræða um fjölskylduhjúkrun aukist
og hafa íslenskir hjúkrunarfræðingar tekið þátt í þeirri
umræðu. Höfundar þessarar greinar hafa allir starfað í
áratugi við barnahjúkrun. Á þeim tíma hafa orðið miklar
breytingar á þátttöku foreldra í umönnun veikra barna.
Árið 1975 var heimsóknartími foreldra á barnadeildum 2
klukkustundir á dag en nú líta allir á sólarhringsviðveru
foreldra sem sjálfsagðan hlut. Við höfum séð og horft upp
á hvað þessi breyting tók oft á og hvað það var erfitt að
breyta venjum á skipulagi og hefðum í daglegu starfi. I
dag er umræöan um hlutverk og samstarf við foreldra í
öllu ferlinu talin bæði nauðsynleg og eðlileg, bæði innan
sjúkrahúss og utan. Margar rannsóknir hafa sýnt mikilvægi
samstarfs heilbrigðisstarfsmanna, ekki síst við foreldra
langveikra barna því í þeirra tilviki eru það vissulega
foreldrarnir sem eru sérfræðingar í líðan og umönnun barna
sinna (Ray, 2002). Heilbrigðisstarfsfólk er orðið meðvitaðra
en áður var um áhrif hinna ýmsu heilbrigöisvandamála á
fjölskylduna. Þekkt eru áhrif svefnvandamála barna á líðan
systkina og foreldra og áhrif geöröskunar fullorðinna á
líðan maka og barna.
Höfundar hafa allir kynnst hugmyndafræði fjölskylduhjúkrunar
hæði í námi og starfi en ekki fundist hún gagnast nægilega í
daglegri vinnu. Töluverð umræða hefur verið innan Landspítala
Tímarit hjúkrunarfræöinga 4. tbl. 81. árg. 2005
- háskólasjúkrahúss um fjölskylduhjúkrun og á
Barnaspítalanum er vaxandi áhugi á að vinna
að aukinni samvinnu við fjölskyldur. Til að vera
betur í stakk búnir til að sinna því verkefni tóku
höfundar greinarinnarþátt í tveggja daga námskeiði
um Calgary-fjölskyldulíkanið og í framhaldi af
því sjöundu alþjóðlegu fjölskylduráðstefnunni í
Viktoríu f Bresku Kólumbíu í Kanada í byrjun
sumars 2005. Vonuðumst við til að koma heim
með reynslu annarra í pokahorninu og bætta
þekkingu á því hvernig við getum unnið að aukinni
fjölskylduhjúkrun á okkar vinnustað. Greinin er
skrifuð á hótelherbergi í kvöldhúmi eftir áhrifa-
ríka og kröftuga kynningu á hugmyndum um
fjölskyldur, vanlíðan og veikindi. A námskeiðinu
kynntu hjúkrunarfræðingarnir dr. Lorraine
Wright, dr. Janice Bell og dr. Nancy Moules
hugmyndafræði fjölskylduhjúkrunar sem kennd
er við Calgaryháskóla í Kanada.
I Calgary-fjölskyldulíkaninu er lögð áhersla á að
heilbrigðisstarfsmenn geri sér grein fyrir áhrifum
veikinda á fjölskyldur og mikilvægi þess að tekið
sé tillit til þeirra í heilbrigðisþjónustu (Wright og
Leahey, 2005).
Á ráðstefnunni kynntu ýmsir fræðimenn rannsóknir
sínar tengdar fjölskylduhjúkrun. Það vakti athygli
okkar að á meðal ráðstefnugesta voru fáir almennir
hjúkrunarfræðingar, en við teljum að hugmyndir
um fjölskylduhjúkrun falli vel að klínískri hjúkrun.
Getur verið að þessi hugmyndafræði sé lítt kynnt
eða jafnvel misskilin þannig að þetta höfði ekki til
þeirra sem vinna við beina hjúkrun? Er hugsanlegt
að of mikil áhersla hafi verið lögð á vægi formlegra
viðtala í fræðslu um fjölskylduhjúkrun, eða að
hún sé álitin einhvers konar viðbótarmeðferð við
þá hjúkrun sem veitt er nú þegar? Að okkar mati
felst fjölskylduhjúkrun í áherslubreytingu á þeirri
þjónustu eða meðferð sem hjúkrunarfræðingar
veita nú þegar. Tilgangur þessarar greinar er
að vekja frekari umræður um fjölskylduhjúkrun
meðal hjúkrunarfræðinga.