Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.2005, Síða 53

PALLBORÐSUMRÆÐUR
Heildræn meöferö
þær gerast allar samtímis og enginn virðist vera
► vakandi fyrir þeim. Aður fyrr hafði fólk félagslegt
skipulag sér til stuðnings, skipulag fjölskyldu,
trúarbragða og efnahagskerfis, en þessi þróun
hefur leitt til gríðarlegra umbreytinga og fólk á
í erfiðleikum með að finna þann stuðning sem
það þarf á að halda vegna þeirra vandamála sem
kljást þarf við í daglegu lífi. Maður verður að
vera sjálfstæð vera eigi maður að virka rétt vegna
þess að félagskerfið sem hélt öllu saman er að
sundrast. Aðeins þeir sem sjálfir stýra sínu skipi
geta siglt heilu og höldnu um þessar breytilegu og
oft hættulegu aðstæður.
Það eru því til staðar bæði innri og ytri ástæður og
þær eru báðar hluti þessarar heildrænu meðferðar,
sem við köllum svo og, sem að sumu leyti snýst
um að einstaklingurinn annist sig sjálfur.
Og þá er komið að síðari spurningunni, er þetta
framkvæmanlegt? Eg held að svo sé, að því
gefnu að sjúkiingurinn taki þátt í meðferðinni
eða hjúkrunarfólkið virkji sjúklinginn til að verða
skipstjóri á eigin fleyi. Ég held að einn þáttur
vandans, sem við blasir, sé sá að þeir sem vilja
veita heildræna meðferð mæta hvorki fullum
skilningi né jákvæðni hjá þeim sem á að þiggja
heildrænu meðferðina. Ef sjúklingurinn tekur
ekki umtalsverðan þátt í meðferðarferlinu tel ég
það ekki heildrænt.
Chris: Ég er að velta því fyrir mér hvaða aðferð
kæmi til greina ef heildræn meðferð verður
raunhæft svar við óskum sjúklinga.
Desmond: Ég myndi vilja taka upp þráðinn frá
Ernu um framsetninguna. Það er vitaskuld í þágu
hagsmuna allra, stjórnmálamanna, starfsfólks
heilsugæsiunnar, sjálfstæðra sérfræðinga og
annarra að fjalla um það sem þeir hafa fram
að færa til að auka áhuga á því. Engu skiptir
hvort um er að ræða stjórnmálamann, sem ber
ábyrgð á skattamálum og leggur fram fé til
heilbrigðiskerfisins, eða sjálfstæðan sérfræðing.
Það er alltaf mikilvægt að gera það sýnilegt sem
fólk vill fá, jafnvel þótt það sé í raun ógerningur,
líkt og þegar dóttir Ernu á að taka til inni hjá sér.
Chris: Það er athyglisvert að ef heildræn meðferð
verður raunhæft svar við óskum sjúklinga verður
hún í sjálfu sér eins konar tækni vegna þess að hún fellur að
ríkjandi aðferðum í heilbrigðiskerfinu.
Sigurður: Mætti ég fá að svara þessu, kannski að hluta til
með innsýnni hugsun. Mér finnst eins og hér sé verið að ræða
viðhorf og tvö eða þrjú okkar hafa nú þegar nefnt að nálgun
okkar einkennist ef til vill um of af klofningi. Skyldi lausnin
á vanda okkar sem fagmanna kannski vera sú að íhuga hvað
gerir okkur að góðum fagmönnum? Hverjir eru helstu kostir
góðs hjúkrunarfræðings? Góðs Iæknis? Þarf í raun að vera um
mismunandi aðferð að ræða, hvort sem um er að ræða nálgun
vandamáls ungrar einstæðrar tveggja barna móður, sem er|
atvinnulaus og glímir við félagsleg og fjárhagsleg vandamál sem:
valda ýmsum alvarlegum iíkamskvillum eins og við þekkjum öll,
eða nálgun vandamála sjúklings með krabbamein í brisi, sjúkling
með alnæmi eða eitthvað annað? Hvert er vandamálið?
Ég held að góðan fagmann einkenni einkum tvennt eða
þrennt. I fyrsta lagi verða menn að vita hvað þeir eru að:
gera og þekkja sérsvið út f ystu æsar. Við verðum að búa yfir
upplýsingum, þekkja niðurstöður rannsókna sem staðfesta
hvað gerir gagn, hvað er viðeigandi og hvað ekki. I öðru Iagi,
og þá komum við aftur að því sem Desmond sagði, er hinn
mannlegi þáttur meðferðarinnar. Eg vona að við reynum öll að
koma því til skila við sjúklinga okkar að okkur er umhugað um
hann eða hana. Hluttekning með sjúklingum er grundvöliur
samræðna okkar við þá svo þeir taki ákvörðun um að vinna
með okkur. Ég vona að hin valdsmannslega föðurlega eða
móðurlega aðferð sé úr sögunni. Og í þriðja lagi, og nú vísa ég
til sinfóníuhljómsveitarinnar hans Jóns, þá verðum við að geta
unnið saman. Jafnvel þótt stundum sé nauðsynlegt að hafa
hljómsveitarstjóra þarf hann að vera nógu þroskaður til þess að
skilja að hann sem einstaklingur er ekki miðdepill starfseminnar
heldur sjúklingurinn. Hópurinn vinnur ekki saman með þarfir
hljómsveitarstjórans í huga heldur sjúklingsins. Því miður eru
jsumir kollegar mínir á annarri skoðun. Þeir halda að þeir séu í
raun ástæða þess að hópurinn kemur saman en ekki endilega
sjúklingurinn. Ég hekl að ef við höfum þetta þrennt f huga þá
verðum við góðir fagmenn. Þá hættir það kannski að skipta máli
hvort við höfum mismunandi skilning á hinum ýmsu leiðum
til lækningar því við verðum að berjast gegn þeirri hugmynd
að tæknilega aðferðin og heildræna aðferðin séu endilega
gjörólíkrar gerðar, eins konar „Fríða og dýrið “. Það er ekki rétt.
Höfum í huga að í sögunni um Fríðu og dýrið sameinast þau að
lokum og því sama þurfum við að koma til leiðar.
j Guðrún: Má ég taka við? Á meðan ég hlustaði á Sigurð hugsaði
ég: Já, nákvæmlega. Það verður að vera hægt að framkvæma
þetta innan núverandi skipulags. Þú ræddir um hvort heildræn
meðferð myndi verða tæknilegt ferli. Það er ekkert að því að
Tímarit hjúkrunarfræöinga 4. tbl. 81. árg. 2005
51
L