FLE blaðið - 01.07.2010, Blaðsíða 28

ég kom til Júgóslavíu, þar sem fólkið, menning og allt umhverfi
var ekki ósvipað og "heima" í Frakklandi.
Dýrasta hótel sem ég hef gist á, hafði ekki upp á mikið að
bjóða. Þetta var í Sarajevo á meðan stríðið geisaði. Stór hluti af
Holiday Inn hótelinu var í rúst en ég fékk óskemmt herbergi á
fjórðu hæð í álmu sem var minna löskuð. Lyfturnar virkuðu ekki
og vatn þurfti ég að bera sjálfur í fötu úr garðslöngukrana sem
var leiddur inn í anddyrið. Morgunmatur var gamalt þurrt brauð
með smjörlíki og vatnsdjús (eins og efnagerðin Valur framleiddi
í gamla daga). "Kaffið” var ódrekkandi. Eitt skipti í Bosníu
fylgdi ég eftir fjárframlögum sem flóttamannahjálpin hafði
af sjö bókum þar var ein íslensk, sem mér þótti gott hlutfall.
Þetta var reyndar einhver "róman" í kiljuútgáfu sem ég entist
ekki til að lesa, en ég var verulega kátur að finna þetta. Ég geri
ráð fyrir að íslensk hjúkrunarkona frá Rauða Krossinum hafi
skilið bókina eftir.
Allt var myrkvað á Tamílasvæðunum og bíða varð sólarupprásar
til að vinna. í rökkrinu á kvöldin gat ég spjallað við SÞ
starfsmennina. Samkvæmt öryggisreglum voru rammgerð
niðurgrafin byrgi sem við áttum að hlaupa inní ef sprengjuregn
hæfist. í trúnaði var mér sagt að í byrgjunum væru sporðdrekar
og snákar, og betra væri að finna annað skjól. Þarna var
Sláturtíð hjá Bosníumönnum i Serbíu
Á dráttarbát Rauða Krossins við Sri Lanka.
veitt tilteknu friðargæsluliði til að aðstoða flóttamenn á svæði
sem gæsluliðarnir einir komust um. Óbreyttum hermanni hafði
verið skipað að sjá um bókhaldið og hann notaði það tölvuforrit
sem hann kunni best á - það var gagnagrunnur til að kortleggja
jarðsprengjur, sem nýttist bara bærilega í bókhaldinu.
Ég var tvisvar í írak, meðan stríð við íran geisaði, fyrri ferðin var
1987. Maður fann svo sem ekki mikið fyrir stríðsrekstrinum,
nema hvað íranar áttu eldflaugar sem drógu til Baghdad.
Nákvæmni var víst engin eftir svo langa leið og tilviljun ein réði
hvar þær féllu til jarðar. í Baghdad vann ég við Efnahags og
þróunarstofnun Vestur Asíu, sem hafði stuttu áður hrökklast frá
Beirút vegna hernaðarátaka við ísrael. Starfsmaður þar sagði
mér að þeir hefðu verið miklu öruggari í Beirút því þar gátu
þeir treyst ísraelum með skothittni á hernaðarlega mikilvæg
skotmörk.
Ég var á Sri Lanka 1999 og þurfti að ferðast til svæða Tamíla
í norðri. Þar var ömurlegt ástand, skortur á öllu og heilu
íbúðahverfin í rúst. Ferðir SÞ starfsmanna voru takmarkaðar.
Til að komast til Jaffna, höfuðvígis Tamila, fékk ég far með
stórum dráttarbát, nokkuð svipuðum og Bretar notuðu í
landhelgisstríðinu. Rauði Krossinn gerði út þetta skip sem var
með áhöfn frá Filipseyjum. Við þurftum að sigla fyrst beint
50 mílur út frá Trincomalee í norð-austurhlutanum, og síðan í
norð-vestur fyrir eyjuna áður en stefnan var tekin beint inn til
Jaffna. Ferðin tók um einn og hálfan sólarhring.
Um borð var mikið til af myndbandsspólum og flestir horfðu
á myndir sér til afþreyingar. Ég skoðaði bókasafn skipsins, og
elliheimili sem flóttamannahjálpin studdi, og ég skoðaði. Það
var umgirt háum veggjum, en innan þeirra í þessu stríðshrjáða
landi var „aldingarðurinn Eden" og himneskur friður. Blóm og
runnar og lækjarspræna sem rann um garðinn. Gamla fólkið
vann við handavinnu, þeir sem sáu vel lásu fyrir hina og allir
voru sælir með sitt.
Með Tamílum á Sri Lanka
Það gekk yfirleitt vel að vinna með túlkum, en gat líka verið
erfitt. Og ég ruglaðist oft þegar ég skoðaði verkefni sem
tóku yfir nokkur ár, í löndum sem nota annað tímatal. Mörg
múslimaríki nota annað tímatal og þar er nú er árið 1430. í
28 • FLE blaðið júlí2010