Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.2012, Side 53

ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS52
Ákveðið var að bera saman niðurstöður loftmyndatúlkunar við þau
svæði sem Guðrún Sveinbjarnardóttir og Hjalti Pálsson höfðu rannsakað á
vettvangi (tafla 2). Eins og kom fram rannsakaði hvorugt þeirra fornleifar á
öllum bæjum og því var ákveðið að búa til töflu sem tekur aðeins með þau
svæði sem þau könnuðu einnig og koma þannig í veg fyrir skekkjuna sem
verður ef allir bæir eru teknir með. Þá kom í ljós að það greindust fleiri
minjar á inn rauðum myndum en við vettvangsrannsóknir. Þessi munur er
þó ekki mikill og mætti skýra með því að við hvoruga vettvangsskráninguna
var tilgangurinn að skrá allar fornleifar. Rannsókn Hjalta á dölunum er þó
án efa mun nákvæmari en rannsókn Guðrúnar, enda virðist Guðrún aðeins
hafa haft áhuga á fornbyggðinni í dölunum en ekki tilgreint þær fornleifar
sem augljóslega voru yngri. Um svipað er að ræða í vettvangsathugun Hjalta.
Stundum virðist hún vera mjög nákvæm og nær allar fornleifar koma fram
en á öðrum stöðum er stiklað á stóru um þær fornminjar sem finnast á
jörðinni og alls ekki allar nefndar. Því er munurinn ekki fyllilega marktækur
og aðeins væri hægt að bera saman marktækan mun á vettvangsrannsókn og
loftmyndarannsókn ef til væri nákvæm fornleifaskráning í dölunum tveimur.
Fjöldi fornleifa á: Fjöldi fornleifa úr eldri vettvangs könnun:
Litmynd Innrauðri mynd Guðrún Sveinbjarnardóttir Hjalti Pálsson
Fjöldi
88
105
193
219
127
-
-
201
Tafla 2. Fjöldi fornleifa sem hefur fundist í Austur- og Vesturdal. Tölur sýna aðeins fjölda fornleifa
á þeim svæðum sem Guðrún Sveinbjarnardóttir skoðaði annars vegar og Hjalti Pálsson hins vegar.
Efri línan sýnir aðeins þá bæi sem Guðrún skoðaði og samanlagður fjöldi fornleifa á myndgerðunum
tveimur er borinn saman. Neðri línan sýnir eingöngu þá bæi sem Hjalti skoðaði.
Í töflum 3 og 4 er heildarfjöldi fornleifa sem fundust sundurliðaður eftir
bæjum, annars vegar í Austurdal (tafla 3) og hins vegar í Vesturdal (tafla 4).
Þegar sundurliðaður heildarfjöldi fornleifa sem fannst á hverri jörð var
skoðaður og borinn saman við vettvangsrannsóknir kom í ljós að á sumum
bæjum sáust fornleifar á loftmyndum sem ekki höfðu fundist á vettvangi.
Hins vegar kom einnig hið gagnstæða í ljós; á sumum stöðum sáust ekki
fornleifar á loftmyndum sem nefndar voru í heimildum. Ekki er hægt að
greina neitt mynstur í því hvers konar fornleifar finnast á loftmyndum en
ekki á vettvangi og öfugt. Þó hefur það sýnt sig að erfiðlega gengur að greina
rústir á svæðinu ef umhverfið er þakið hrísi eða öðrum trjágróðri eins og á
Hraunþúfuklaustri í Vesturdal og Miðklifi í Austurdal. Til eru lýsingar á